Με τα lockdown να είναι δυστυχώς ξανά πραγματικότητα όλοι έχουν «χωνέψει» ότι το 2020 θα είναι έτος μεγάλης ύφεσης και οι όποιες ελπίδες πλέον μετατίθενται για το 2021. Οι αναλύσεις και οι προβλέψεις για την πορεία της οικονομίας έχουν χάσει σε μεγάλο βαθμό την αξία τους καθώς η πραγματικότητα ξεπερνά κάθε μήνα τα δυσμενή σενάρια. Ένα «καλό» σενάριο σήμερα είναι να συνεχίσουν κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες να ρίχνουν δισεκατομμύρια σε οικονομία και αγορές μέχρι να κυκλοφορήσει ένα αποτελεσματικό εμβόλιο, το οποίο δεν θα αλλάξει αμέσως την κατάσταση αλλά τουλάχιστον θα ενισχύσει την αισιοδοξία και θα αρχίσουμε να βλέπουμε φως στο τούνελ.
Όλα, λοιπόν, εξαρτώνται από το εμβόλιο. Σε χθεσινή της έκθεση η Goldman Sachs τοποθέτησε την ευρεία κυκλοφορία ενός αποτελεσματικού εμβολίου στο 3ο τρίμηνο του 2021, ήτοι από τον Ιούλιο και μετά. Εξάλλου, ακόμη και αν εγκριθεί σύντομα ένα εμβόλιο οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι θα χρειαστούν μήνες για να διανεμηθεί περάν του υγειονομικού κλάδου. Για παράδειγμα, ο Ντέιβιντ Φίσμαν, επιδημιολόγος του πανεπιστημίου του Τορόντο, σημειώνει πως η πιο αισιόδοξη πρόβλεψη είναι ότι θα έχουμε ένα αποτελεσματικό εμβόλιο μετά την άνοιξη του 2021 και ότι για τα περισσότερα εμβόλια θα πρέπει να περιμένουμε έως το 2022 και το 2023 για να διανεμηθούν στον κόσμο.
Επομένως, ανεξάρτητα με το πόσο θα διαρκέσουν τα lockdown στην Ευρώπη, όλες ανεξαιρέτως οι οικονομίες του ευρώ έχουν μπροστά τους μία πολύ δύσκολη περίοδο 10-12 μηνών. Μετά θα δούμε αναπτυξιακή «έκρηξη» καθώς σύμφωνα με την Goldman, η ευρεία διανομή του εμβολίου στην Ευρώπη μετά τον Ιούλιο θα οδηγήσει σε σημαντική ανάπτυξη, ιδιαίτερα στον πολύπαθο από την πανδημία κλάδο των υπηρεσιών.
Τι σημαίνουν όλα αυτά για οικονομία; Αν οι κυβερνήσεις αναγκαστούν να επιβάλλουν καθολικά lockdown, τότε εκτιμάται ότι η σωρευτική συρρίκνωση του ΑΕΠ της Ευρωζώνης έως τον ερχόμενο Μάρτιο θα είναι της τάξης του 6%, επιβεβαιώνοντας το χειρότερο δυνατό σενάριο μιας ύφεσης double-dip. Αν δεν εφαρμόζονταν νέα περιοριστικά μέτρα, η Goldman Sachs ανέμενε ανάπτυξη έως τον Μάρτιο της τάξης του 4%. Αυτό σημαίνει πως όχι μόνο παγώνει η ανάκαμψη αλλά η Ευρώπη καλείται να αντιμετωπίσει μια νέα μεγάλη ύφεση και συνεπώς θα πρέπει να υπάρξουν νέες πρωτοβουλίες δημοσιονομικής στήριξης.
Μία αισιόδοξη νότα από την Goldman είναι ότι τα τωρινά lockdown θα έχουν – με τη μορφή που έχουν εφαρμοστεί έως σήμερα – 5 φορές μικρότερο αντίκτυπο σε σύγκριση την περασμένη άνοιξη. Ειδικότερα, τα νέα lockdown αναμένεται να αφαιρέσουν από την οικονομία περίπου 4% του ΑΕΠ, όταν οι περιορισμοί του Απριλίου «ροκάνισαν» 20% του ΑΕΠ.
Επισημαίνεται, επίσης, ότι η ανάκαμψη της οικονομίας της Ευρωζώνης είχε σταματήσει πριν ανακοινωθούν τα νέα περιοριστικά μέτρα, καθώς μετά την πολύ ισχυρή ανάπτυξη της περιόδου Μαΐου-Ιουλίου, ο δείκτης τρέχουσας δραστηριότητας έδειξε μηδενική ανάπτυξη το μήνα Οκτώβριο. Οι δείκτες μετακινήσεων υποδεικνύουν ότι ο Νοέμβριος θα είναι ο πρώτος μήνας συρρίκνωσης της δραστηριότητας καθώς τα μέτρα αρχίζουν να επηρεάζουν τις οικονομίες.
Πως θα αντιδράσουν οι αγορές; Είναι λιγάκι οξύμωρο όμως οι αναλυτές φαίνεται πως βλέπουν καλές μέρες για τις αγορές άσχετα με την πορεία της πανδημίας, υπό την έννοια πως οι αρχές θα συνεχίσουν να διοχετεύουν στο σύστημα πρωτοφανή κύματα ρευστότητας.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Capital Economics εκτιμά ότι τα spreads των κρατικών ομολόγων της περιφέρειας της Ευρωζώνης, μεταξύ των οποίων είναι και τα ελληνικά ομόλογα, θα συνεχίσουν να μειώνονται το 2021, ακριβώς γιατί θα συνεχιστεί με μεγαλύτερη ορμή και ισχύ το QE Πανδημίας. Θα δούμε δηλαδή τις αποδόσεις των ιταλικών, ισπανικών, ενδεχομένως και των ελληνικών ομολόγων να μειώνονται ακόμα και αν οι επενδυτές δεν έχουν διάθεση ανάληψης κινδύνων.
Η JPMorgan, από την πλευρά της, υποστηρίζει ότι οι αγορές έχουν συνηθίσει τα τελευταία χρόνια να ζουν σε περιβάλλον αβεβαιότητας και μεταβλητότητας και όσο οι κεντρικές τράπεζες δεν βγάζουν από την πρίζα τα εκτυπωτικά μηχανήματα, τόσο οι μετοχές θα δέχονται ώθηση, εξαιτίας της άπλετης ρευστότητας και των αρνητικών επιτοκίων. «Η επιστροφή των lockdown και η επακόλουθη παύση της ανάπτυξης θα μπορούσαν να δώσουν ώθηση στις μετοχές μεσοπρόθεσμα προς μακροπρόθεσμα μέσω της αύξησης της ποσοτικής χαλάρωσης και επομένως της δημιουργίας ρευστότητας», σημειώνει η αμερικανική τράπεζα.
