Του Γιώργου Φιντικάκη
Ζήτημα πώλησης μονάδων ανοίγει ξανά η καταδίκη της ΔΕΗ από το Ευρωδικαστήριο για κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης της επιχείρησης στην αγορά του λιγνίτη.
Το ερώτημα μάλιστα είναι κατά πόσο αυτή η εξέλιξη προσθέτει ένα νέο πονοκέφαλο στη ΔΕΗ και την κυβέρνηση ή συνιστά μια «λύτρωση» από τις ζημιογόνες για την επιχείρηση δημοπρασίες.
Ας τα πάρουμε με τη σειρά. Το Ευρωδικαστήριο απέρριψε χθες την αίτηση της ΔΕΗ κατά της απόφασης της Κομισιόν για κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης της επιχείρησης στο λιγνίτη, μιας υπόθεσης που σέρνεται από το 2008. Απόφαση με μεγάλη σημασία καθώς αφορά το μονοπώλιο της ΔΕΗ στο εθνικό ενεργειακό καύσιμο για την ηλεκτροπαραγωγή.
Η πρώτη ανάγνωση της απόφασης...
Σε πρώτη ανάγνωση, όπως αναγνωρίζουν και κύκλοι του υπ. Ενέργειας, η εξέλιξη υποβαθμίζει τη μνημονιακή υποχρέωση της χώρας να ανοίξει η αγορά ρεύματος μέσω των δημοπρασιών πώλησης λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας (ΝΟΜΕ). Διότι, το ζητούμενο πλέον δεν είναι (μετά και την απόφαση του δικαστηρίου) η πρόσβαση τρίτων σε παραγόμενη από λιγνίτη ενέργεια, αλλά στον ίδιο τον λιγνίτη, δηλαδή σε μονάδες ή και σε ορυχεία.
... αλλά και η δεύτερη
Σε δεύτερη ανάγνωση, δεν μπορεί να πει κανείς με σαφήνεια κατά πόσο η απόφαση δυσαρεστεί ή όχι τη ΔΕΗ. Σύμφωνα με τις πληροφορίες εδώ και καιρό έχει αρχίσει να ωριμάζει η σκέψη σε στελέχη της επιχείρησης και όχι μόνο, ότι τελικά το σχέδιο πώλησης της «Μικρής ΔΕΗ» δεν ήταν και τόσο καταστροφικό όσο φαινόταν. Εάν το μείγμα των μονάδων διαμορφώνονταν με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι ελκυστικό, η Μικρή ΔΕΗ θα μπορούσε να πωληθεί, και η ΔΕΗ θα έβαζε στο ταμείο φρέσκο χρήμα, κάτι που δεν θα συμβεί ποτέ με τις δημοπρασίες.
Όπως και να έχει η απόφαση του Ευρωδικαστηρίου φέρνει νέα δεδομένα στο μέχρι σήμερα τοπίο, με πρώτη επίπτωση το πάγωμα της διαπραγμάτευσης για τις δημοπρασίες.
Συζητήθηκε στη συνάντηση Σταθάκη-θεσμών
Δεν είναι τυχαίο ότι το θέμα συζητήθηκε κατά τη χθεσινή συνάντηση του υπ. Ενέργειας Γ. Σταθάκη με τους δανειστές, όπου και οι δύο πλευρές φαίνεται να αντιλαμβάνονται ότι μετά την απόφαση του δικαστηρίου, το ζητούμενο δεν είναι η εφαρμογή των δημοπρασιών, αλλά μάλλον η λήψη πιο δύσκολων για τη ΔΕΗ μέτρων.
Βέβαια, όπως λένε άνθρωποι με μεγάλη εμπειρία των ενεργειακών, υπάρχει άλλο ένα ενδεχόμενο. Η καταδίκη της ΔΕΗ για το λιγνίτη θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ακόμη και από την κυβέρνηση ως «επιχείρημα», προκειμένου να αποδεχτεί λύσεις που να εμπεριέχουν πώληση μονάδων.
Πόσο μάλλον, όταν εμφανίζεται σκληρή και αμετακίνητη απέναντι στις προθέσεις των δανειστών για «ρολάρισμα» των ποσοτήτων δημοπρατούμενης ενέργειας της μιας χρονιάς στην επόμενη, κίνηση με καταστροφικό αποτέλεσμα για τη ΔΕΗ. Διότι έτσι η ΔΕΗ θα αναγκαστεί να πουλήσει έως το 2019 ένα τεράστιο μέρος της λιγνιτικής της παραγωγής σε τιμές κόστους, δηλαδή δίχως να βάλει στο ταμείο ούτε σεντ.
Τα παραπάνω μένει φυσικά να επιβεβαιωθούν. Αλλά σε κάθε περίπτωση άνθρωποι του χώρου, δεν πείθονται ότι μια απόφαση του 2008 θα οδηγήσει την Κομισιόν να πιέσει σε πώληση μονάδων, όταν αυτή στηρίζεται σε ένα ξεπερασμένο από τις εξελίξεις σκεπτικό ανάλυσης της αγοράς του ηλεκτρισμού. Εκτός και αν «συναινέσει» σε κάτι τέτοιο και η κυβέρνηση.
Η "Μικρή ΔΕΗ" έλυνε το θέμα
Το θέμα της καταδίκης της ΔΕΗ επειδή μονοπωλεί το λιγνίτη σέρνεται από το 2008, και μαζί με το υποχρεωτικό άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού, αποτελούν εδώ και χρόνια τις δύο μεγαλύτερες εκκρεμότητες για την επιχείρηση. Σε αυτές ακριβώς τις εκκρεμότητες, ήταν που έδινε λύση η πρόταση της Μικρής ΔΕΗ.
Αφενός ο επενδυτής θα αποκτούσε πρόσβαση σε ορυχεία και λιγνιτικές μονάδες, αφετέρου έπαιρνε "προίκα" και σημαντικό αριθμό πελατών της ΔΕΗ, άρα έτσι άνοιγε η αγορά λιανικής, δίχως την ανάγκη των δημοπρασιών ΝΟΜΕ.
Το κυριότερο όμως είναι ότι αν το μείγμα των μονάδων διαμορφώνονταν με τέτοιο τρόπο, ώστε να γίνει ελκυστικό, η ΔΕΗ όχι μόνο θα είχε λύσει τα δύο "αγκάθια", αλλά θα είχε εισπράξει και ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό. Τούτο δεν θα συμβεί με τις δημοπρασίες.
Τώρα και προκειμένου η επιχείρηση να συμμορφωθεί με την απόφαση, οι νομικοί της καλούνται να βρουν λύσεις, οι οποίες όμως δεν μπορεί να διαφέρουν και πολύ από εκείνες που είχαν συζητηθεί στο παρελθόν. Τέτοιες είναι το άνοιγμα νέων ορυχείων που θα περιέλθουν στα χέρια ιδιωτών, έως η πώληση υφιστάμενων ορυχείων και λιγνιτικών μονάδων.
