Του Γιώργου Φιντικάκη
Από τη θεωρία στη πράξη αρχίζει να περνά το παιχνίδι των συμπράξεων στην ενέργεια αφού η κυβέρνηση το προωθεί, η ΔΕΗ το αποδέχεται, δύο από τους τρεις μεγάλους ιδιώτες της αγοράς το καλοβλέπουν (Μυτιληναίος, Elpedison), ενώ οι θεσμοί το συζητούν.
Σε αυτό όμως το ρευστό και αδιαμόρφωτο ακόμη νέο ενεργειακό τοπίο, το κλειδί που θα ξεκλειδώσει τη πόρτα των εν λόγω επιχειρηματικών συνεργασιών κρατούν στα χέρια τους οι Βρυξέλλες, αυτές θα αποφανθούν κατά πόσο το μοντέλο των συμπράξεων συνάδει με τους κανόνες περί ανταγωνισμού, εναπόκειται στη Κομισιόν να βάλει τους κανόνες και μάλιστα σε μια ανώριμη αγορά με τόσες ιδιαιτερότητες όπως η ελληνική.
Μέχρι να αποφανθεί για το θέμα η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού (DG Com), να αποστείλει την άποψή της στην ελληνική πλευρά, και να διαμορφωθεί το τελικό πλαίσιο, το μόνο απτό θα είναι το επίσημο ή ανεπίσημο ενδιαφέρον του ιδιωτικού τομέα της ενέργειας να συμμετάσχει σε σχήματα που θα έχουν τα χαρακτηριστικά της "Μικρής ΔΕΗ", έστω και με περιορισμένο αριθμό μονάδων.
Η χθεσινή πάντως δήλωση του Ευάγγελου Μυτιληναίου ότι το μοντέλο των συμπράξεων είναι πολύ καλύτερο από εκείνο της "Μικρής ΔΕΗ" και ότι θα μπορούσε και ο δικός του όμιλος να συνεργαστεί σε ένα σχήμα με τη ΔΕΗ, όπως έχει ήδη προτείνει να κάνει η Elpedsion, βάζει σε άλλη βάση τη μέχρι τώρα συζήτηση, της δίνει άλλη διάσταση. Διότι δεν είναι ένας πλέον μόνος ένας ο υποψήφιος "μνηστήρας" για joint venture με τη ΔΕΗ αλλά δύο, και ποιος ξέρει αύριο, μπορεί και να είναι και τρεις.
Τι απομένει επομένως ; Να απαντηθούν τέσσερα τουλάχιστον ερωτήματα.
- Συνάδουν οι συμπράξεις με τους κανόνες του ανταγωνισμού, η Κομισιόν δέχεται να γίνουν χωρίς να προκηρυχθεί διαγωνισμός;
- Ποιες μονάδες θα ενταχθούν στο μείγμα ; Μόνο λιγνιτικές ή και υδροηλεκτρικές; Μαζί με αυτές, θα διατεθεί και τμήμα των πελατών της ΔΕΗ;
- Ποιος θα επιλέξει τις μονάδες ; Αν το κάνει η ΔΕΗ, ποιος θα διασφαλίσει ότι δεν θα επιλέξει τα "σαπάκια" της;
-Πόσο θα πρέπει να είναι η συμμετοχή της ΔΕΗ στα εν λόγω σχήματα προκειμένου να τηρούνται οι όροι λειτουργίας του ανταγωνισμού; Έως 49% ή και χαμηλότερα;
Στο πρώτο ερώτημα, υπάρχουν διιστάμενες απόψεις. Η μία ανάγνωση λέει ότι δεν τίθεται ανάγκη διενέργειας διαγωνισμού αφού πρόκειται για μια καθαρά ιδιωτική πρωτοβουλία, δηλαδή της ΔΕΗ, που απλά αναζητεί εταίρο. Η άλλη ωστόσο ανάγνωση λέει ότι ακριβώς επειδή η ΔΕΗ οδηγείται αναγκαστικά στην αναζήτηση εταίρου ως τη λιγότερο επώδυνη λύση προκειμένου να πετύχει το μνημονιακό στόχο για μείωση του μεριδίου της έως το 50% το 2020 (διαφορετικά η πώληση μονάδων θα είναι μονόδρομος), πρέπει να προηγηθεί διαγωνισμός, απαιτείται να υποβληθούν προσφορές και μέσα από αυτόν να επιλεγούν οι πάρτνερ της.
Στο δεύτερο ερώτημα που αφορά το είδος των μονάδων που θα επιλέξει η ΔΕΗ να εντάξει στα μεικτά σχήματα, η αγορά έχει κοινή άποψη. Να εισφέρει δηλαδή η ΔΕΗ στις μεικτές αυτές εταιρείες και μονάδα ή μονάδες υδροηλεκτρικών, πάντως όχι μόνο λιγνιτικές. Όσο για το πελατολόγιο, πράγματι κατά καιρούς έχουν κυκλοφορήσει σενάρια ότι η ΔΕΗ μελετά σοβαρά να διαθέσει και μερίδα πελατών με αντιπροσωπευτικό δείγμα από τη χαμηλή, τη μέση αλλά και την υψηλή τάση. Η συλλογιστική είναι ότι έτσι το "πακέτο" θα γίνει περισσότερο δελεαστικό καθώς θα πρόκειται για τη δημιουργία καθετοποιημένου κοινοπρακτικού σχήματος στην ενέργεια.
Εξαιρετικά δύσκολο είναι το ερώτημα ποιος θα επιλέξει τις μονάδες που θα προταθούν και θα μπουν στα μεικτά αυτά σχήματα. Λογικά, και για ευνόητους λόγους, η επιλογή θα πρέπει να γίνει από το εποπτεύων υπουργείο, δηλαδή το Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σε συνεργασία φυσικά με την ίδια τη ΔΕΗ.
Τέλος, αναφορικά με τη συμμετοχή της ΔΕΗ σε αυτά τα joint ventures, το μοντέλο προβλέπει ότι ο ιδιώτης θα έχει το πάνω χέρι στη μεικτή εταιρεία, δηλαδή μάνατζμεντ και πλειοψηφικό πακέτο τουλάχιστον 51%, ενώ η ΔΕΗ θα περιοριστεί σε ρόλο "παθητικού μετόχου". Δηλαδή δεν θα διαθέτει πλειοψηφία στο Δ.Σ. της εταιρείας, ούτε δικαίωμα βέτο στις αποφάσεις της, παρά θα κατέχει ένα μερίδιο το πολύ έως 49%, δίχως να αποκλείεται αυτό τελικά να είναι και μικρότερο.
Διότι, ανάλογα με την αποτίμηση των μονάδων που θα εισφέρει η ΔΕΗ στο νέο σχήμα, αυτό θα είναι και το ποσοστό της. Αν αυτές αξίζουν για παράδειγμα 30% επί του συνόλου των παγίων που θα απαρτίζουν τη νέα εταιρεία, τόσο θα είναι και το μερίδιό της.
