Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Ένα θετικό καταλύτη, μία αισιόδοξη προοπτική και μία «ανάσα» αναζητά η ελληνική αγορά για να καταφέρει να ξεφύγει από το καθημερινό sell-off που την «στραγγαλίζει» και έχει οδηγήσει τις τράπεζες να χάσουν το 30% της χρηματιστηριακής τους αξίας στις λίγες εβδομάδες που η Ελλάδα βιώνει τη μεταμνημονιακή εποχή.
Θα καταφέρει η αναβάθμιση των ελληνικών τραπεζών από την Fitch να αλλάξει κλίμα πριν είναι αργά; Δύσκολα, απαντούν αναλυτές, καθώς η ίδια η Fitch απορρίπτει τα σχέδια της κυβέρνησης να χρησιμοποιήσει κεφάλαια από το «μαξιλάρι» για την ενίσχυση των τραπεζών. Μάλιστα, δεν αποκλείεται όσοι βλέπουν το ποτήρι μισοάδειο να σταθούν στους κινδύνους που αναφέρει η Fitch στην ανακοίνωση της αναβάθμισης. «Η αξιολόγηση των τραπεζών κινδυνεύει αν μειωθεί η εμπιστοσύνη καταθετών και επενδυτών, θέτοντας σε κίνδυνο το ήδη αδύναμο προφίλ ρευστότητας, ή στην περίπτωση που επιδεινωθεί η κεφαλαιακή τους κατάσταση», αναφέρει ο οίκος.
Η ατμόσφαιρα είναι αποπνικτική σε όλα τα επίπεδα και οι αγορές στέλνουν μηνύματα περαιτέρω κλιμάκωσης, ενώ πολλοί πιστεύουν ότι η ζημιά έχει ήδη γίνει. Σε αυτό το «βαρύ» περιβάλλον που οι θετικές εξελίξεις απουσιάζουν, αυξάνονται οι αναλυτές που θεωρούν πλέον ότι μόνο οι εκλογές, με καθαρή πολιτική αλλαγή, μπορούν να βελτιώσουν το επενδυτικό κλίμα.
Είτε οι ανησυχίες προέρχονται από την Ιταλία, είτε από την Κίνα, είτε από τις επιλογές της ελληνικής κυβέρνησης, εξελίσσονται σε φόβους που κυριαρχούν και... βυθίζουν μετοχές και ομόλογα στο «κόκκινο». Έχουμε και λέμε. Ο Γενικός Δείκτης του Χρηματιστηρίου της Αθήνας έχασε και τις 650 μονάδες, οι τράπεζες δέχονται αλλεπάλληλα χτυπήματα, οι αποδόσεις των ομολόγων θυμίζουν άλλες εποχές και οι ιταλικοί τίτλοι καταρρέουν. Ακόμη και το ευρώ αναγκάζεται να υποχωρήσει σε χαμηλό 7 εβδομάδων, υποδεικνύοντας ότι οι ανησυχίες έχουν αρχίσει να γίνονται πανευρωπαϊκές.
Με... κατεβασμένα τα χέρια, το Χ.Α. υποκύπτει στις ορέξεις των πωλητών. Ο ΓΔ καταγράψει απώλειες της τάξης του 10% στις τελευταίες 7 συνεδριάσεις, με τον τραπεζικό δείκτη να βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα. Από την αρχή του έτους έχουν κάνει φτερά περί τα 7 δισ. ευρώ από το χρηματιστήριο. Σαν να βρισκόμαστε σε κρίση δηλαδή, οι ξένοι αποχωρούν, αντί να βλέπουμε ένα κύμα εισροών επενδυτικών κεφαλαίων που θέλουν να τοποθετηθούν για να προλάβουν την ανάκαμψη της οικονομίας.
Παράλληλα, οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων εκτινάσσονται, με το 10ετές να αγγίζει το 4,67%, την ώρα που ο Ευκλείδης Τσακαλώτος ψάχνει επενδυτές στα βάθη της Ασίας, μετά την... πόρτα που έφαγε ο ίδιος στο Λονδίνο και ο Αλέξης Τσίπρας στη Ν. Υόρκη. Δύσκολοι καιροί για επενδυτικό «σαφάρι» στο δρόμο του μεταξιού...
Στην Ιταλία, τα πράγματα πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο. Οι αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων έχουν επιστρέψει στις αρχές του 2014 και ο δείκτης MIB στο Μιλάνο υποχωρεί σε επίπεδα που έχει να δει από τις αρχές του 2017. Αναλυτές εκτιμούν πως όσο τα ιταλικά επιτόκια παραμένουν σε υψηλά επίπεδα και όσο η κόντρα Ρώμης-Βρυξελλών συνεχίζεται, το spread με τα ελληνικά επιτόκια θα παραμένει σταθερή ή θα αυξάνεται. Αυτό σημαίνει ότι το κόστος δανεισμού της Ελλάδας θα παραμείνει σε απαγορευτικά για έξοδο στις αγορές επίπεδα.
Είναι δυνατόν να έχουν τελειώσει τα μνημόνια, η χώρα να οδεύει σε ανάπτυξη 2% στο σύνολο του 2018, η κυβέρνηση να προσπαθεί να μην εφαρμόσει τις περικοπές των συντάξεων, το δημόσιο να ξεπερνάει τους δημοσιονομικούς στόχους αλλά οι αγορές να καταρρέουν και τα μηνύματα από το εξωτερικό να δείχνουν νέα κρίση;
Δυστυχώς, όλοι αυτοί οι παράγοντες μοιάζουν αλλά δεν είναι κατ'' ανάγκη θετικοί. Πρώτα απ'' όλα, τα μνημόνια έχουν τελειώσει μόνο στη θεωρία, ενώ οι αγορές μας συμπεριφέρονται λες και είμαστε στο 2015. Όσο για την ανάπτυξη του 2%, αυτή θεωρείται ανεπαρκής για μία χώρα που έχασε το 25% του ΑΕΠ. Στην ουσία, η κυβέρνηση δεν πέτυχε ανάπτυξη 2% αλλά κατάφερε με την υπερφορολόγηση να εμποδίσει την οικονομία να αναπτυχθεί με πραγματικά υψηλούς ρυθμούς.
Επιπλέον, η πρόθεση της κυβέρνησης να μην εφαρμόσει τα συμφωνηθέντα αφενός στέλνει μήνυμα στους επενδυτές ότι δεν διστάζει να αντιστρέψει τις μεταρρυθμίσεις και αφετέρου δείχνει ότι το «παζάρι» που μπλέκει οικονομικά ζητήματα με την εξωτερική πολιτική αποσκοπεί ξεκάθαρα στην επερχόμενη εκλογική αναμέτρηση. Τέλος, η μεγάλη επιτυχία του Αλέξη Τσίπρα να εμφανίσει το ελληνικό δημόσιο ξανά υπερπλεόνασμα δεν ευχαριστεί κανέναν γιατί δείχνει ότι αυτή είναι η αγαπημένη του πολιτική: της υπερφορολόγησης και των επιδομάτων. Η κυβέρνηση δείχνει ανήμπορη να αντιδράσει και να απορροφήσει τις αναταράξεις των αγορών. Δείχνει να μην την ενδιαφέρει αν οι τράπεζες έχουν άλλες αντοχές...
