Του Γιώργου Φιντικάκη
Στενεύουν ολοένα και περισσότερο τα περιθώρια ελιγμών της κυβέρνησης για να αποφύγει ή να καθυστερήσει την πώληση μονάδων της ΔΕΗ, που μοιάζει να εξελίσσεται σε ένα από τα επίδικα της διαπραγμάτευσης.
Σε κάθε τηλεδιάσκεψη με τους δανειστές, το "μοιραίο" για την ΔΕΗ, και η πολιτική ζημιά για την κυβέρνηση, έρχονται όλο και πιο κοντά, με το οικονομικό επιτελείο να συνειδητοποιεί πλέον ότι καλείται να δώσει μάχες οπισθοφυλακής.
Σε κάθε νέα συνάντηση η πίεση από τους πιστωτές αυξάνεται, δίχως να είναι σαφές αν πρόκειται για μια τεχνητή κλιμάκωση, προκειμένου να πετύχουν κάτι παραπάνω – στην λογική "ζητώ περισσότερα για να πάρω περισσότερα" – ή αν απλά δεν πείθονται πια καθόλου από τα ελληνικά επιχείρηματα.
Σε αυτό τον αδιέξοδο καμβά, η ελληνική πλευρά δεν έχει να προτάξει και πολλά όπλα, και η μόνιμη μέχρι σήμερα επωδός του κ. Σταθάκη ότι "δεν είναι τα ενεργειακά που θα μπλοκάρουν την αξιολόγηση" έχει δώσει τη θέση της σε μια αγωνιώδη αναζήτηση πολιτικής λύσης, όπως συμβαίνει κάθε φορά που η τρόικα στυλώνει τα πόδια. Το επιβεβαιώνει το γεγονός ότι πέραν της κεντρικής διαπραγματευτικής ομάδας, έχει σύμφωνα με τις πληροφορίες ενημερωθεί για το αδιέξοδο στα ενεργειακά και ο Πρωθυπουργός προκειμένου να παρέμβει σε υψηλότερο πολιτικό επίπεδο, ώστε οι εκπρόσωποι των πιστωτών να άρουν τις πιέσεις τους για πώληση μονάδων.
Το χαρτί του Ευρωδικαστηρίου
Το στίγμα αυτό ήταν διάχυτο κατά την χθεσινή τηλεδιάσκεψη με τους θεσμούς, όπου παρουσία του Γιώργου Σταθάκη διαπιστώθηκε πως όχι μόνο οι αποστάσεις μεταξύ των δύο πλευρών δεν γεφυρώνονται αλλά και διευρύνονται, καθώς τρεις μόλις ημέρες πριν το Eurogroup της Δευτέρας, οι δανειστές λέγεται ότι έθεσαν το θέμα σε εντελώς νέα βάση, συνδέοντας την πώληση μονάδων της ΔΕΗ με την πρόσφατη απόφαση του Ευρωδικαστηρίου για τους λιγνίτες.
Δίχως να κάνουν βήμα πίσω, φαίρονται όχι μόνο να επέμειναν για άμεση έναρξη της διαδικασίας πώλησης του 40% των λιγνιτικών και υδροηλεκτρικών μονάδων της ΔΕΗ, αλλά αιφνιδιάζοντας την ελληνική πλευρά, τράβηξαν ένα χαρτί που μέχρι τώρα δεν το είχαν χρησιμοποιήσει: Την ανάγκη συμμόρφωσης της χώρας με την δικαστική καταδίκη για πρόσβαση τρίτων στα λιγνιτικά αποθέματα της χώρας, συνδέοντάς την με την άμεση πώληση του 40% του λιγνιτικού και υδροηλεκτρικού δυναμικού της ΔΕΗ.
Διαφορετικές ερμηνείες
Κυβέρνηση και δανειστές διαβάζουν διαφορετικά την απόφαση, όπως άλλωστε και πολλά άλλα ανοικτά θέματα της διαπραγμάτευσης. Το μεν υπουργείο Ενέργειας θεωρεί ότι η τρόικα κάνει μια διασταλτική ερμηνεία της απόφασης του Ευρωδικαστηρίου, η οποία σύμφωνα με το ίδιο ικανοποιείται αρκεί να αποκλειστεί η ΔΕΗ από το δικαίωμα συμμετοχής σε διαγωνισμούς παραχώρησης νέων κοιτασμάτων λιγνίτη. Η τρόικα ωστόσο επιμένει στην άποψη ότι η καταδίκη της Ελλάδας επισείει εδώ και τώρα την πώληση μονάδων, και μάλιστα δυναμικότητας ίσης με το 40% της λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής υποδομής της ΔΕΗ. Δεν αποδέχεται την ελληνική ερμηνεία, και λέγεται ότι έχει αποστείλει νεότερο κείμενο στο υπουργείο Ενέργειας με συγκεκριμένο και σφιχτό χρονοδιάγραμμα, σύμφωνα με το οποίο η εκχώρηση μονάδων σε δύο ή τρία "πακέτα" θα πρέπει να ξεκινήσει άμεσα, και να έχει ολοκληρωθεί έως το πρώτο εξάμηνο του 2018. Απορρίπτει επίσης, ως ημίμετρο και δύσκολα εφαρμόσιμο την πρόταση της ΔΕΗ για πώληση πελατολογίου της μέσω θυγατρικών, ενώ ζητά την δραστική αύξηση των δημοπρατούμενων ποσοτήτων ενέργειας, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος μείωσης του μεριδίου λιανικής της επιχείρησης, από 88% σήμερα στο 49% το 2020.
Τις πιέσεις αλλά και την προσπάθεια εξεύρεσης πολιτικής πλέον λύσης στο θέμα επιβεβαίωσε χθες πρωτοκλασσάτος υπουργός, γνωστός για το φλεγματικό του στυλ, που εξερχόμενος της τηλεδιάσκεψης σχολίασε χαριτολογώντας "τσακωνόμασταν για δύο ώρες, αλλά ελπίζω να έχουμε βρει λύση μέχρι τη Δευτέρα", που σημαίνει ότι σήμερα ή αύριο θα υπάρξουν και άλλες επαφές.
Δύσκολα διαχειρίσιμο πολιτικά
Πολιτικά είναι βέβαιο ότι οποιαδήποτε επιτάχυνση προς το αναπόφευκτο θα προκαλέσει ισχυρές αναταράξεις στον ΣΥΡΙΖΑ που έχει προσδώσει εμβληματική αξία στη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα της ΔΕΗ και στην κατάργηση του νόμου για τη "Μικρή ΔΕΗ".
Την ίδια στιγμή ένας σημαντικός αριθμός κυβερνητικών βουλευτών κυρίως από τους νομούς της Δ. Μακεδονίας, έχει διαμηνύσει ότι δεν θα ψηφίσει συμφωνία εφόσον περιλαμβάνει πώληση μονάδων. Εκτός βέβαια και αν το επίμαχο θεμα της πώλησης μονάδων δεν συμπεριληφθεί στην συμφωνία, παρά υλοποιηθεί ως εφαρμογή μιας καταδικαστικής για την Ελλάδα απόφασης, που σημαίνει ότι δεν θα χρειασθεί καν να περάσει από την Βουλή. Δίχως αυτό να σημαίνει ότι δεν θα είχε για την κυβέρνηση πολιτικό κόστος, εντούτοις σε μια τέτοια περίπτωση το Μαξίμου θα γλίτωνε την σκληρή δοκιμασία της ψηφοφορίας από τους 153 βουλευτές στην Βουλή.
Ψάχνουν τον αλγόριθμο της ΔΕΗ
Κατά τον ίδιο τρόπο θα μπορούσε να λειτουργήσει και τυχόν καταδίκη της ΔΕΗ από την Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού (DG Comp) που ερευνά τυχόν κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης της επιχείρησης, και χειραγώγηση από την ίδια της αγοράς ρεύματος.
Ένα ακριβώς μήνα μετά την έφοδο 30 ελεγκτών της DG Comp στα γραφεία της ΔΕΗ, τα πρώτα ευρήματα εντοπίζονται στον τρόπο διαμόρφωσης της χονδρικής τιμής του συστήματος. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, τα στοιχεία αφορούν τη χρήση υδροηλεκτρικών και λιγνιτικών μονάδων, και πως αυτή επηρεάζει τον τελικό αλγόριθμο, μια πολύπλοκη εξίσωση με βάση την οποία λειτουργεί η αγορά χονδρικής.
Η έρευνα εστιάζει στο κατά πόσο η ΔΕΗ είχε την δυνατότητα να διαμορφώνει με τέτοιο τρόπο τις προσφορές στον ημερήσιο προγραμματισμό ώστε να κρατά χαμηλά την λεγόμενη οριακή τιμή του συστήματος. Όσο χαμηλότερα αυτή διαμορφώνεται τόσο αυτό βολεύει περισσότερο την ΔΕΗ, που επειδή παράγει πολύ λιγότερο ρεύμα (53% μερίδιο) απ' αυτό που πουλάει στη λιανική (88,5% μερίδιο), αναγκάζεται και αγοράζει για να το διαθέσει. Όσο χαμηλότερα λοιπόν παραμένει η τιμή χονδρικής, τόσο μειώνεται και το κόστος της ΔΕΗ.
Το σημαντικό ωστόσο που θα τεκμηριώσει κατηγορίες εναντίον της ΔΕΗ είναι να βρεθεί ένοχη η εταιρεία για "επιθετική χειραγώγηση τιμής". Τέτοια ωστόσο στοιχεία δεν έχουν προκύψει από την μέχρι τώρα έρευνα, όπως λένε πηγές με γνώση της διαδικασίας.
