Του Γιώργου Φιντικάκη
Ταυτόχρονα με την συρρίκνωση της ΔΕΗ που αποτελεί νομοτελειακή εξέλιξη με τη βούλα του 3ου Μνημονίου, το 2017 φέρνει μαζί του νέες τάσεις, καινοτομίες και τεχνολογίες που θα αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την αγορά του ρεύματος.
Αλλαγές που δεν εξαντλούνται στα λίγα σεντς ανά κιλοβατώρα, όσο δηλαδή είναι η διαφορά κόστους μεταξύ των διαφόρων παρόχων, αλλά εκτείνονται σε ένα τεράστιο και πρωτόγνωρο για την Ελλάδα κεφάλαιο, αυτό της ενεργειακής αποδοτικότητας.
Από την συνεχή παρακολούθηση της κατανάλωσης στο σπίτι ή την επιχείρηση με σένσορες και έξυπνους μετρητές, έως σημαντικές επενδύσεις εξοικονόμησης που θα αποπληρώνονται από τον ίδιο τον πάροχο ηλεκτρισμού, με αντάλλαγμα ένα μακροχρόνιο μαζί του συμβόλαιο. Κάτι παρόμοιο δηλαδή με την επιδότηση συσκευής, που συνοδεύεται από μακροχρόνιο συμβόλαιο παραμονής στην εταιρεία κινητής.
Αλλά ας τα πάρουμε με τη σειρά. Καταρχήν στο θεσμικό κομμάτι, τρία είναι τα εργαλεία που θα "κονταροχτυπηθούν" μέσα στο 2017 προκειμένου να πάρει για τα καλά μπροστά η μνημονιακή δέσμευση της μείωσης του μεριδίου της ΔΕΗ.
Το πρώτο είναι οι υποχρεωτικές δημοπρασίες πώλησης ρεύματος σε τιμή κόστους από λιγνιτικές και υδροηλεκτρικές μονάδες της ΔΕΗ, γνωστές ως ΝΟΜΕ, που φέρουν και τη βούλα του Μνημονίου.
Το δεύτερο εργαλείο που φέρει τη βούλα της ΔΕΗ, είναι η πώληση ενός αντιπροσωπευτικού δείγματος πελατολογίου της (από καλοπληρωτές έως κακοπληρωτές), μέσω της οποίας η εταιρεία θα επιχειρήσει να ανοίξει "ελεγχόμενα" την αγορά, ανατρέποντας στην πράξη το σχέδιο των δημοπρασιών που το θεωρεί για την ίδια καταστροφικό. Και το τρίτο είναι η πώληση μονάδων της ΔΕΗ, αυτόνομα ή και σε συνδυασμό με τα δύο παραπάνω, σενάριο που ξαναέρχεται στο τραπέζι έπειτα από δύο χρόνια, με αφορμή την πρόσφατη καταδίκη της ΔΕΗ για το λιγνίτη από το Ευρωδικαστήριο.
Το ποιό από τα τρία αυτά εργαλεία τελικά θα επιλεγεί θα φανεί μέσα στο 2017. Η διαπραγμάτευση με τους δανειστές θα επαννεκινήσει αμέσως μετά τις γιορτές, και αρκετοί εκτιμούν ότι οδηγούμαστε σε μια συνδυαστική λύση που θα προσομοιάζει σε πολλά με εκείνη της "Μικρής ΔΕΗ" (του 2014), σχέδιο που τελικά ίσως και να μην ήταν τόσο καταστροφικό, όσο αρχικά φαινόταν.
Εξοικονόμηση με παρεμβάσεις στην κατανάλωση
Σε κάθε περίπτωση, τον τόνο στην αγορά ενέργειας θα δώσει φέτος ο τομέας του ηλεκτρισμού, όχι μόνο επειδή το ιδιωτικό ρεύμα θα μπει σε ακόμη περισσότερα ελληνικά σπίτια, όσο επειδή θα συνοδεύεται και από άλλες παροχές.
Εκτός από τα κοινά πακέτα ρεύματος- τηλεφωνίας- ίντερνετ που αποτελούν ήδη γεγονός, σύντομα θα μπουν στην ζωή μας και πρακτικές εξοικονόμησης, αλλάζοντας τον τρόπο που διαχειριζόμαστε την ενεργειακή κατανάλωση του σπιτιού ή της επιχείρησής μας.
Εχοντας για παράδειγμα εγκαταστήσει σένσορες και έξυπνους μετρητές, ο καταναλωτής θα μπορεί σε πρώτη φάση να παρακολουθεί τι ακριβώς ξοδεύει και σε επόμενο στάδιο ακόμη και να παρεμβαίνει στην κατανάλωση ανοιγοκλείοντας κάποιες συσκευές.
Ειδικά όταν πρόκειται για μεγαλύτερους επαγγελματικούς πελάτες, όπως αλυσίδες σούπερ-μάρκετ και καταστήματα λιανικής, οι παρεμβάσεις ενεργειακής αποδοτικότητας, με την αξιοποίηση της πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών, μπορούν να αλλάξουν εντελώς την κατανάλωση ενέργειας.
Μια αλυσίδα σούπερ μάρκετ για παράδειγμα, θα είναι σε θέση να ελέγξει αποτελεσματικότερα την κατανάλωση και να εξοικονομήσει ενέργεια, επιλέγοντας τις ώρες που θέλει εκείνη να σβήνουν -δίχως ανθρώπινη παρέμβαση- τα κλιματιστικά, οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, τα φώτα των καταστημάτων της, κ.ό.κ.
Μακροχρόνιο συμβόλαιο αντί για πληρωμή
Το παράδειγμα προέρχεται από το εξωτερικό αλλά πρόκειται σύντομα να έρθει και στην Ελλάδα. Αλυσίδα καταστημάτων που καταναλώνει το χρόνο 220.000 κιλοβατώρες, μπορεί να εξοικονομήσει μεταξύ 50 και 150.000 ευρώ ετησίως, ποσό που μπορεί να αποπληρώσει σε πρώτη φάση το κόστος της επένδυσης. Μετά την απόσβεση, το όφελος θα αποτελεί μόνιμο κέρδος για τον πελάτη.
Ανάλογα με το προφίλ του καταναλωτή, η απόσβεση τέτοιων επενδύσεων μπορεί να γίνει μέσα σε 24 μήνες. Οσο για την χρηματοδότηση, τα σχήματα που εφαρμόζουν οι πάροχοι στο εξωτερικό, δίνουν την δυνατότητα στον πελάτη να μην πληρώσει για το κόστος των παρεμβάσεων. Αναλαμβάνει ο πάροχος όλη την δαπάνη, και σε αντάλλαγμα συνάπτει με τον πελάτη ένα μακροχρόνιο συμβόλαιο. Κάτι ανάλογο δηλαδή με αυτό που ισχύει στην κινητή τηλεφωνία, όπου η επιδότηση της συσκευής συνοδεύεται από ένα μακροχρόνιο συμβόλαιο παραμονής με το οποίο "δένεται" ο πελάτης στην εταιρεία.
Αλλάζει ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε το ρεύμα
Κάποιοι πάροχοι προσφέρουν ήδη εγκατάσταση έξυπνων μετρητών μέσα στο σπίτι, επιτρέποντας στους πελάτες τόσο την καλύτερη διαχείριση της κατανάλωσης, όσο και δυνατότητες παρεμβάσεων για εξοικονόμηση.
Οταν μάλιστα γενικευθεί η εγκατάσταση έξυπνων μετρητών, θα αλλάξει εντελώς και ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε την υπόθεση ρεύμα. Αφενός θα μπορούμε ανά πάσα στιγμή να ενημερωθούμε αν έχουμε ανοικτή κάποια συσκευή που δεν χρειαζόμαστε. Αφετέρου μέσω ειδικών σενσόρων θα μπορούμε να κλείνουμε ανοικτά φώτα ακόμη και όταν απουσιάζουμε από το σπίτι ή αντιστρόφως να ενεργοποιούμε κάποια συσκευή (π.χ.κλιματιστικό) όταν πλησιάζουμε σε αυτό.
Εφόσον μάλιστα καθιερωθούν διαφορετικές ζώνες τιμολόγησης, ο πελάτης θα μπορεί να συμμετέχει ακόμη πιο παρεμβατικά στην κατανάλωσή του, ενεργοποιώντας για παράδειγμα το πλυντήριο τις ώρες που το ρεύμα είναι φθηνότερο. Κάτι δηλαδή σαν μια πολύ πιο εξελιγμένη μορφή της σημερινής νυχτερινής χρέωσης, αφού αντί για μία ζώνη, μπορεί να υπάρχουν πολύ περισσότερες και διαφορετικές χρεώσεις, ακόμη και ανά ώρα.
