Με το σύνολο σχεδόν των οικονομικών στοιχείων να είναι διαθέσιμα για Απρίλιο, Μάιο και το ΑΕΠ α’ τριμήνου, διαμορφώνεται μία πρώτη εικόνα τόσο για το μέγεθος της ζημιάς από τα lockdown όσο και για την ταχύτητα με την οποία ανακάμπτουν οι ευρωπαϊκές οικονομίες. Το πρώτο – και πιο ξεκάθαρο – συμπέρασμα είναι ότι η οικονομική και επιχειρηματική δραστηριότητα κατέρρευσε σχεδόν ολοσχερώς τον Απρίλιο. Και μπορεί να ήταν αναμενόμενη η πτώση λόγω των lockdown, όμως ορισμένοι οικονομικοί δείκτες είναι πραγματικά απίστευτοι.
Όπως οι βιομηχανικές παραγγελίες στη Γερμανία, οι οποίες μειώθηκαν κατά 25,8% τον Απρίλιο, έναντι του Μαρτίου και κατά 36,6% έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2019. Μιλάμε για τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης και έναν από τους μεγαλύτερους βιομηχανικούς κλάδους στον πλανήτη, ενώ οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις των αναλυτών έκαναν λόγω για πτώση μόλις 7,4%. Ή οι λιανικές πωλήσεις στη Γαλλία που γκρεμίστηκαν κατά το εμφατικό 20% καταγράφοντας ιστορικό χαμηλό. Σε άλλες χώρες είδαμε το αδιανόητο μηδέν στις ταξινομήσεις αυτοκινήτων όπως και σχεδόν μηδενικές αφίξεις τουριστών. Βέβαια, όσο υπερβολικά και αν είναι αυτά τα νούμερα, αντικατοπτρίζουν πλήρως το κλείσιμο των συνόρων και την παύση κάθε οικονομικής δραστηριότητας σε περιβάλλον καραντίνας.
Ένα δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι η ανάκαμψη, όπως επιβεβαιώνουν οι δείκτες του Μαΐου, αν και έχει ξεκινήσει, θα είναι μία μακρά και αργή διαδικασία, πάντα υπό το φόβο νέου κύματος της πανδημίας. Οι δείκτες, PMI για παράδειγμα, αντανακλούν μία σταδιακή βελτίωση σε όλους τομείς αλλά και ανομοιογενή μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης. Αυτό είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, ένας από τους λόγους που έκαμψαν τις αντιδράσεις στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ και συμφωνήθηκε η αύξηση του QE κατά 600 δις. ευρώ. Διότι αν η Γερμανία βγει γρήγορα από την κρίση και πολλές χώρες παραπαίουν αλλά την ίδια ώρα η Γερμανία αντιδρά στα μέτρα στήριξης, τότε είναι πολύ πιθανό να αυξηθούν οι φωνές για διάσπαση.
Οι διαφορετικές παραγωγικές δομές και τα διαφορετικά σε μέγεθος και εύρος πακέτα στήριξης θα οδηγήσουν σε ανάκαμψη πολλών ταχυτήτων όταν περάσει οριστικά ο υγειονομικός κίνδυνος. Σύμφωνα με την Oxford Economics, η Γερμανία φαίνεται ότι θα υποφέρει πολύ λιγότερο από τους γείτονές της, καθώς εφαρμόζει μέτρα στήριξης τεραστίων διαστάσεων, που αντιστοιχούν σε περισσότερο από το 50% του δημοσιονομικού πακέτου ολόκληρης της Ευρώπης.
Επομένως, η Γερμανία αναμένεται να επιστρέψει ταχύτερα στα προ κρίσης επίπεδα του ΑΕΠ από τις χώρες του Νότου. Οι χώρες του Νότου χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, αυτές που χτυπήθηκαν πολύ από την πανδημία (Ιταλία, Ισπανία) και αυτές που δεν έχουν απεριόριστο δημοσιονομικό χώρο όπως η Ελλάδα. Κινδυνεύει, λοιπόν, να μεγαλώσει το χάσμα μεταξύ Βορρά και Νότου. Η Ελλάδα, ωστόσο, έχει καταφέρει να αντιμετωπίσει με μεγάλη επιτυχία την υγειονομική κρίση και τα στοιχεία α’ τριμήνου έδειξαν ότι η οικονομία της, ακριβώς γιατί εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό, χτυπήθηκε λιγότερο.
Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη ταχύτητα, δεδομένου ότι ξεκινά από καλύτερη βάση, εμφανίζοντας ύφεση 0,9% στο α’ τρίμηνο του 2020. Παρ’ όλα αυτά, οι εκτιμήσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας την τοποθετούν σε όλο το φάσμα από το γκρουπ των χωρών με τις καλύτερες επιδόσεις έως τις πιο πληττόμενες οικονομίες.
Στο ίδιο τρίμηνο το ΑΕΠ της Γερμανίας συρρικνώθηκε κατά 1,9%, της Πορτογαλίας κατά 2,4%, της Ισπανίας κατά 4,1%, της Ιταλίας κατά 4,8% και της Γαλλίας κατά 5,3%. Σημειώνεται ότι η κεντρική τράπεζα της Ιταλίας προβλέπει για τη γειτονική μας χώρα ύφεση 9,2% στο σύνολο του 2020, ενώ η Bundesbank «βλέπει» ύφεση 7,1% στη Γερμανία, την ώρα που η ΤτΕ κάνει λόγο για ύφεση 6% στην Ελλάδα στο βασικό σενάριο. Η Focus Economics τοποθετεί την ύφεση στο 9,2% στη Γαλλία, στο 8,3% στην Πορτογαλία, στο 6,2% στην Ολλανδία, στο 9,7% στην Ισπανία και στο 6,1% στην Αυστρία.
Αν και στην παρούσα φάση, και με βάση το γεγονός ότι όλα θα εξαρτηθούν από την αντιμετώπιση του κορονοϊού, καμία πρόβλεψη δεν μπορεί να θεωρηθεί ασφαλής, στην περίπτωση που η χώρα μας καταφέρει να κερδίσει ένα κομμάτι από τη χαμένη πίτα του τουρισμού στο επόμενο τρίμηνο θα μπορεί να δει με μεγαλύτερη αισιοδοξία το μέλλον, παρά τα δομικά της προβλήματα.
