Mε την ευκαιρία συμπλήρωσης 50 χρόνων από τη δημιουργία της παγκοσμίου φήμης Νομισματικής Συλλογής της Alpha Bank, η Τράπεζα διοργανώνει μία μεγάλη αναδρομική έκθεση με τίτλο «Η ΑΛΛΗ ΟΨΗ ΤΟΥ ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ» στο Μουσείο του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή στην Αθήνα.
Η Έκθεση είναι αφιερωμένη στη μνήμη του εμπνευστή και δημιουργού της Νομισματικής Συλλογής της Alpha Bank, Γιάννη Σ. Κωστόπουλου και θα διαρκέσει από τις 3 Μαΐου έως τις 23 Ιουλίου.
Στη Συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε σήμερα στον αμφιθέατρο του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή στην Αθήνα, ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Alpha Bank, κ. Βασίλειος Ράπανος αναφέρθηκε με ιδιαίτερη συγκίνηση στον επετειακό και συμβολικό χαρακτήρα της Έκθεσης:
«Μετά από μία περίοδο αναστολής των πολιτιστικών δράσεων λόγω της πανδημίας, ξεκινάμε και πάλι τις πολιτιστικές μας δράσεις και μάλιστα με μία συμβολική έκθεση. Μία έκθεση που συνδέεται με τη συμπλήρωση των 50 χρόνων της Νομισματικής Συλλογής της Τράπεζας και που είναι αφιερωμένη στον άνθρωπο που έθεσε τον θεμέλιο λίθο για τη δημιουργία της, τον πρωτοπόρο και οραματιστή, Γιάννη Κωστόπουλο».
Ο κ. Ράπανος στον σύντομο χαιρετισμό του έκανε μία αναδρομή στην πορεία της Νομισματικής Συλλογής, ενώ αναφερόμενος στις πολιτιστικές πρωτοβουλίες και τις δράσεις που αναλαμβάνει σήμερα η Τράπεζα τόνισε χαρακτηριστικά: «Ως θεματοφύλακας αυτού του ανεκτίμητου θησαυρού, η Alpha Bank της νέας εποχής, ‘με λογισμό και μ’ όνειρο’, όπως έλεγε ο αείμνηστος Πρόεδρός μας, Γιάννης Κωστόπουλος, συνεχίζει τη συνεισφορά της στα πολιτιστικά δρώμενα της χώρας μας, για την πνευματική, ηθική και εκπαιδευτική καλλιέργεια της κοινωνίας».
Από την πλευρά του, ο Επικεφαλής της Διεύθυνσης Επικοινωνίας και Εταιρικών Σχέσεων, κ. Γιώργος Τερζής επεσήμανε:
«Η έκθεση που εγκαινιάζουμε σήμερα σηματοδοτεί μία σημαντική στιγμή για την ιστορία της Alpha Bank, όσον αφορά τη σχέση της με τον Πολιτισμό. Μία σχέση πολύπλευρη που καλύπτει την τέχνη, την ιστορία, το νόμισμα. Μία σχέση που ξεκίνησε από τον Γιάννη Κωστόπουλο, τον άνθρωπο, τον οραματιστή, τον τραπεζίτη και συνεχίζεται αδιάλειπτα από τις Διοικήσεις της Τράπεζας, διαχρονικά».
Το θέμα της έκθεσης
Το νόμισμα σκιαγραφεί την ιστορική και πολιτισμική φυσιογνωμία ενός λαού σε δεδομένο τόπο και χρόνο, προσφέροντας πλούσιο υλικό σε όποιον θέλει να ερευνήσει τις διάφορες πτυχές του παρελθόντος. Αποτελεί το βασικό μέσο συναλλαγής, που έκανε την εμφάνισή του το δεύτερο μισό του 7ου αιώνα π.Χ.
Η Έκθεση της Νομισματικής Συλλογής της Alpha Bank όμως παρουσιάζει την άλλη όψη του νομίσματος: αυτή που το καθιστά μέσο επικοινωνίας και διάδοσης μηνυμάτων, που το μετατρέπει σε φωτογραφία της στιγμής απαθανατίζοντας πρόσωπα και εικόνες και το αναδεικνύει σε αντικείμενο τέχνης, το οποίο αντανακλά την καλλιτεχνική τάση και τη δημιουργική ικανότητα των χαρακτών του, τη συγκεκριμένη εποχή που τέθηκε σε κυκλοφορία. Στην Έκθεση παρουσιάζονται 150 νομίσματα, που ανήκουν όλα στη Συλλογή της Τράπεζας. Πρόκειται για ιδιαίτερες εκδόσεις από χρυσό, άργυρο και χαλκό, μεταξύ των οποίων υπάρχουν και ορισμένες σπανιότητες.
Στην πρωτότυπη προσέγγιση της Έκθεσης για την παρουσίαση των νομισμάτων αναφέρθηκε στον σύντομο χαιρετισμό του κατά τη Συνέντευξη Τύπου ο κ. Κυριάκος Κουτσομάλλης, Γενικός Διευθυντής του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή, σημειώνοντας μεταξύ άλλων:
«Το αφιέρωμα που έχουμε το προνόμιο να φιλοξενούμε, πέρα του ότι συμβάλλει στην διατήρηση της ενότητας του ιστορικού, πνευματικού και καλλιτεχνικού χρόνου, προσφέρει και αισθητικές, εικονογραφικές αφηγήσεις που αφορούν πρόσωπα, μυθικά πορτραίτα και μύθους, προάγοντας την νομισματική έρευνα.
Πρόκειται για μια πρωτότυπη προσέγγιση και ανάγνωση του νομίσματος που διευρύνει την αναγνωστική αφήγηση, προσφέροντας πολύτιμο υλικό στην νομισματολογική επιστημονική έρευνα. Διευκολύνει τον μυημένο αλλά και τον λιγότερο εξοικειωμένο επισκέπτη να κατανοήσει τα μηνύματα που άπτονται και θίγουν μεγάλα και καίριας σημασίας ερωτήματα που αφορούν τον άνθρωπο και την κοινωνία ευρύτερα».
Όπως τόνισε η Επιμελήτρια της Νομισματικής Συλλογής της Τράπεζας, Δρ Δήμητρα Τσαγκάρη:
«Η Νομισματική Συλλογή της Alpha Bank, που συμπλήρωσε ήδη 50 χρόνια δυναμικής παρουσίας στο παγκόσμιο νομισματικό γίγνεσθαι, αποτελεί μέρος της εθνικής μας πολιτιστικής κληρονομιάς.,.
Είναι ένα κομμάτι της Ελλάδας, όπως το οραματίστηκε, ήδη από το 1972, ο Γιάννης Κωστόπουλος. Ο άνθρωπος που λάτρευε το αρχαίο νόμισμα, όχι μόνο ως βασικό μέσο συναλλαγής, αλλά και ως ιστορικό τεκμήριο. Σήμερα αναδεικνύουμε την Άλλη Όψη του Νομίσματος, αυτή που το μετατρέπει σε φωτογραφία της στιγμής, μέσο επικοινωνίας και αριστούργημα της αρχαίας ελληνικής τέχνης».
Οι ενότητες της έκθεσης
Τα νομίσματα που εκτίθενται αποτυπώνουν πρόσωπα και αφηγούνται γεγονότα από την ελληνική μυθολογία και την ιστορική περίοδο κυρίως της ελληνικής αρχαιότητας, αλλά και από τη ρωμαϊκή και τη βυζαντινή εποχή.
Η πρώτη ενότητα είναι αφιερωμένη στη Σφαίρα του Μύθου. Παρουσιάζεται ένας κόσμος συναρπαστικός με θεούς, ήρωες, μυθικές μορφές και όντα που αποτελούσε πρωταρχική πηγή έμπνευσης για τους χαράκτες των νομισμάτων. Πόλεις και ηγεμόνες, σε διαφορετικές περιοχές και χρονικές περιόδους, χρησιμοποιούν Μορφές από τη σφαίρα του μύθου και εικονογραφημένες Μυθιστορίες, στο πλαίσιο της θρησκευτικής πίστης και λατρείας, της προβολής του ηρωικού παρελθόντος στην περίπτωση των πόλεων, και της πολιτικής προπαγάνδας στην περίπτωση των ηγεμόνων. Με τον τρόπο αυτό, η νομισματική εικονογραφία λειτουργεί ως οπτικό, επικοινωνιακό μέσο και εξυπηρετεί θρησκευτικούς, εθνικούς, πολιτικούς και δυναστικούς στόχους.
Η δεύτερη ενότητα ακολουθώντας τον Ρου της Ιστορίας, αναδεικνύονται Ιστορικές Προσωπικότητες και εικόνες από Ιστορικά Γεγονότα που συνδέονται με την εκάστοτε εκδότρια αρχή. Το πρόσωπο του ηγεμόνα στο νόμισμα χρησιμοποιήθηκε ως η επιτομή των αρετών και των προτερημάτων του και ως υπόμνηση του κληρονομικού δικαιώματός του στην εξουσία. Την ίδια στιγμή, μία εικόνα από συγκεκριμένο ιστορικό γεγονός αφηγείται το πολιτικό και ιστορικό πλαίσιο της εποχής.
Η τρίτη ενότητα κλείνει την αφήγηση και παρουσιάζει νομίσματα με Στιγμιότυπα της ανθρώπινης δραστηριότητας και Εικόνες από τη φύση. Αυτή η τελευταία ενότητα συμπληρώνει τον πλούτο της νομισματικής εικονογραφίας, τις αμέτρητες πηγές έμπνευσης των αρχαίων χαρακτών και την ικανότητά τους, με απλοϊκότητα και φαντασία, να μετατρέπουν το νόμισμα σε εικόνα του βίου τους και να αποτυπώνουν σε αυτό τον κόσμο που τους περιβάλλει.
Στην αίθουσα αυτή προβάλλεται ένα βίντεο 20 επιλεγμένων νομισμάτων σε κίνηση και μεγέθυνση, τα οποία ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να δει και από τις δύο όψεις.
Το Χρονολόγιο της Νομισματικής Συλλογής Alpha Bank
Σε μία ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα του εκθεσιακού χώρου, σε τρεις τοίχους απλώνεται το Χρονολόγιο της Νομισματικής Συλλογής της Τράπεζας, από το 1972 έως το 2022, με τα κύρια ορόσημα από την πορεία της, μέσα από επιλεγμένα έγγραφα και φωτογραφίες που σφράγισαν την εξέλιξή της. Σε μία προθήκη εκτίθενται έγγραφα και εκδόσεις της Συλλογής, μαζί με το αρχαίο νόμισμα της Αίγινας, τον αργυρό στατήρα του 5ου αιώνα π.Χ., από τον οποίο προέρχεται το λογότυπο της Alpha Bank. Στην ίδια αίθουσα προβάλλεται μία σύντομη ταινία, με τις σημαντικότερες στιγμές της πορείας της Νομισματικής Συλλογής.
Τα εκπαιδευτικά προγράμματα της Νομισματικής Συλλογής της Alpha Bank
Παράλληλα, στην Έκθεση έχει δημιουργηθεί ένας εκπαιδευτικός χώρος για τους μικρούς επισκέπτες, όπου παρουσιάζονται ψηφιακά παιχνίδια σχετιζόμενα με το νόμισμα, καθώς και τα εκπαιδευτικά προγράμματα σε μορφή «μουσειοβαλίτσας» της Νομισματικής Συλλογής. Στον εκπαιδευτικό χώρο της Έκθεσης, προβάλλεται η ταινία «ΝΟΜΙΣΜΑ: Εμφάνιση-Εξέλιξη-Παραγωγή», που αναφέρεται στην ιστορία του νομίσματος, από την εποχή της εμφάνισής του και καθ’ όλη την αρχαιότητα.
Μία έκθεση προσβάσιμη από όλους
Σημαντικό είναι και το μήνυμα συμπερίληψης που στέλνει η Alpha Bank μέσα από την Έκθεση, καθώς στο πλαίσιο της Εταιρικής της Υπευθυνότητας, κάνει πράξη τη δέσμευσή της για ισότιμη πρόσβαση στον πολιτισμό για όλους. Έτσι, σε συνεργασία με τον Φάρο Τυφλών Ελλάδος και τον Πανελλήνιο Σύλλογο Παραπληγικών, η έκθεση «Η ΑΛΛΗ ΟΨΗ ΤΟΥ ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ» είναι πλήρως προσβάσιμη σε άτομα με προβλήματα όρασης και κινητικές αναπηρίες, αποτελώντας μία ακόμη σημαντική πρωτοβουλία της Τράπεζας για ευαισθητοποίηση της κοινωνίας σε θέματα σεβασμού στη διαφορετικότητα και άρσης των ανισοτήτων.
Ο κατάλογος της έκθεσης
Την Έκθεση συνοδεύει κατάλογος στην ελληνική και την αγγλική γλώσσα, με κείμενα και πλούσιο εικονογραφικό υλικό. Περιλαμβάνονται χαιρετισμοί από την Ute Wartenberg Kagan, Πρόεδρο του
Διεθνούς Νομισματικού Συμβουλίου, Πρόεδρο - Επιστημονική Επιμελήτρια της Αμερικανικής Νομισματικής Εταιρείας, την Κατερίνη Λιάμπη, Ομότιμη Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, τον Βασίλειο Ράπανο, Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου της Alpha Bank και τον Βασίλη Ψάλτη, CEO του Ομίλου Alpha Bank.
Οι συντελεστές της έκθεσης
- Επιμέλεια –Συντονισμός – Μουσειολογική Μελέτη: Δρ Δήμητρα Ι. Τσαγκάρη, Επιμελήτρια Νομισματικής Συλλογής Alpha Bank
- Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός – Γραφιστικά: Σταμάτης Ζάννος
- Γραφιστικά εκπαιδευτικού χώρου: Ηλίας Χατζηχριστοδούλου, ADAF
- Αγγλική μετάφραση: Αλεξάνδρα Ντούμα, Κλήτος Παρασκευόπουλος
- Εκθεσιακές κατασκευές: Εταιρεία «ΛΙΓΝΟΣ»
- Ψηφιακές εκτυπώσεις: Νίκος Πασχαλίδης
- Συντήρηση νομισμάτων: Αριστοφάνης Κωνσταντάτος
- Φωτογραφίες νομισμάτων: Παντελής Μαγουλάς
- Φωτογραφίες εκθεσιακού χώρου: Πάνος Κοκκινιάς
- Σχεδιασμός καταλόγου: k2design
- Σχεδιασμός επικοινωνιακού υλικού: SOLID HAVAS S.A.
- Βίντεο και ψηφιακά παιχνίδια: iMAGiNA Pictures / SOLID HAVAS S.A. / TOOL Digital Agency
Η Nομισματική Συλλογή της Alpha Bank
Η Νομισματική Συλλογή της Alpha Bank, με 11.000 νομίσματα από ολόκληρο τον αρχαίο κόσμο, θεωρείται μία από τις αρτιότερες και διεθνώς αναγνωρισμένες συλλογές που συμπλήρωσε 50 χρόνια ζωής.
Το 1972, κατόπιν πρωτοβουλίας του Γιάννη Κωστόπουλου, από το προσωπικό ενδιαφέρον και την αγάπη του για τον πολιτισμό, η Τράπεζα Εμπορικής Πίστεως τότε, αγόρασε μία μικρή ιδιωτική συλλογή με 185 αρχαία νομίσματα, για να μην πωληθούν στο εξωτερικό και φύγουν εκτός Ελλάδος. Αυτά τα πρώτα νομίσματα, αποτέλεσαν τον πυρήνα της διεθνώς σήμερα αναγνωρισμένης Νομισματικής Συλλογής της Alpha Bank.
Τα χρόνια που ακολούθησαν, αγοράστηκαν και άλλες ιδιωτικές Συλλογές από την Ελλάδα και το πρώτο χρηματοκιβώτιο για την ασφαλή φύλαξη των νομισμάτων, κυκλοφόρησε η πρώτη έκδοση της Συλλογής, το εξώφυλλο της οποίας φιλοτέχνησε ο χαράκτης Τάσσος, ενώ στα τέλη της δεκαετίας του ’80, δημιουργήθηκε και θέση Επιμελητή στο Τμήμα της Νομισματικής Συλλογής. Με τον πρώτο Επιμελητή, τον αείμνηστο Τάσο Τζαμαλή, άρχισε και η συμμετοχή της Τράπεζας σε δημοπρασίες του εξωτερικού, η αγορά και επιστροφή στην Ελλάδα σημαντικών νομισμάτων. Κάτι το οποίο συνεχίζεται και σήμερα. Από το 1989 μέχρι τώρα έχουν επαναπατριστεί περίπου 3.600 αρχαία ελληνικά νομίσματα. Το 2003, τον Τάσο Τζαμαλή διαδέχτηκε η Δρ Δήμητρα Τσαγκάρη και άρχισε το άνοιγμα της Συλλογής προς το ευρύ κοινό και την εκπαιδευτική κοινότητα.
Οι δραστηριότητες της Συλλογής περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, διάθεση υλικού στην επιστημονική κοινότητα, διοργάνωση εκθέσεων στα μεγαλύτερα Μουσεία της Ελλάδας, δημοσιεύσεις, διαλέξεις και υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Οι περίφημες εκπαιδευτικές «μουσειοβαλίτσες» της Νομισματικής Συλλογής ταξιδεύουν όχι μόνο στα σχολεία της Ελλάδας, αλλά και σε κάθε γωνιά του πλανήτη, όπου υπάρχουν Έλληνες και ελληνικά σχολεία: από τη Χιμάρα, την Κορυτσά, τη Νάπολη, μέχρι την Κύπρο και την Πραιτόρια στη Νότιο Αφρική. Στόχος είναι η διάδοση της συναρπαστικής ιστορίας του νομίσματος, καθιστώντας την προσβάσιμη σε παιδιά ακόμη και των πιο απομακρυσμένων περιοχών.
Τα εκπαιδευτικά προγράμματα της Νομισματικής Συλλογής της Alpha Bank φέρουν την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και από το 2017 μέχρι σήμερα έχουν εκπαιδευτεί περισσότεροι από 20.000 μαθητές και μαθήτριες.
Περισσότερες πληροφορίες για τη Νομισματική Συλλογή της Alpha Bank αλλά και παρουσίαση της Συλλογής Έργων Τέχνης, του Ιστορικού Αρχείου και της Βιβλιοθήκης της Τράπεζας είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα www.alphapolitismos.gr.
