Του Θανάση Παπαδή
Πλήρης αλλαγή σκηνικού στο επιχειρείν προ των πυλών. Η αλλαγή του πλαισίου φορολόγησης αλλά και η ψήφιση στις αρχές του νέου έτους του νέου ασφαλιστικού διαταράσσουν τις ισορροπίες που είχαν δημιουργηθεί μέχρι τώρα. Η πρωτοκαθεδρία της Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας (ΙΚΕ) τίθεται πλέον υπό αμφισβήτηση. Ακόμη και αν διαψευστούν οριστικά οι πληροφορίες που θέλουν το υπουργείο Εργασίας να επιβάλει εισφορές ακόμη και στους μετόχους (!) των ΙΚΕ, η εναλλακτική της προσωπικής -ομόρρυθμης ή και ετερόρρυθμης- εταιρείας ή ακόμη και της ατομικής επιχείρησης γίνεται ελκυστικότερη.
Από τη στιγμή που θα αποκτήσει ο εταίρος της προσωπικής επιχείρησης τη δυνατότητα να ορίζει μόνος του τις ασφαλιστικές του εισφορές θα μπορεί και να συγκρατεί το κόστος της επιχείρησής του σε αρκετά χαμηλά επίπεδα «θυσιάζοντας» βέβαια το ύψος της σύνταξής του. Το ίδιο ισχύει και για την ατομική επιχείρηση. Είναι ενδεικτικό ότι για κέρδη έως 20.000 ευρώ -το ποσό αυτό καλύπτει στην Ελλάδα την πλειονότητα και των ατομικών επιχειρήσεων και των προσωπικών εταιρειών, ακόμη και των νομικών προσώπων (Α.Ε., ΕΠΕ και ΙΚΕ)- το συνολικό ποσό που θα καταβάλλεται στο Δημόσιο για φόρους και ασφαλιστικές εισφορές θα μπορεί να περιοριστεί στα 6.270 ευρώ (31%) με προοπτική περαιτέρω μείωσης μέσα στην επόμενη διετία ακόμη και στο 28%, λόγω της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης.
Ποιο ήταν το αντίστοιχο ποσοστό μέχρι και το τέλος του 2019; Το εξωφρενικό 47,25% που καθιστούσε το Δημόσιο «συνέταιρο» στα κέρδη σπρώχνοντας τη φοροδιαφυγή στα ύψη. Μένει να φανεί μέσα στο 2020 αν θα έρθουμε αντιμέτωποι με ένα «κύμα» μετατροπής εταιρειών ή σύστασης καινούργιων ατομικών επιχειρήσεων -ειδικά για νέους επαγγελματίες το περιβάλλον γίνεται πολύ ελκυστικό- ή αν και πάλι θα παραμείνουν στο επίκεντρο οι συστάσεις των «εταιρειών του ενός ευρώ» όπως επικράτησε να λέγονται οι ΙΚΕ.
Ποιο είναι το ποσό που θα εισπράττει το Δημόσιο από την 1/1/2020 για μια επιχειρηματική δραστηριότητα; Εξαρτάται προφανώς από τη μορφή της επιχειρηματικής δραστηριότητας και από τις τελικές αποφάσεις που θα λάβει η κυβέρνηση στο θέμα του ασφαλιστικού. Επίσης, επειδή μια επιχειρηματική οντότητα δεν δημιουργείται για χρονικό διάστημα μερικών μηνών αλλά πολλών ετών και επειδή οι μετατροπές από τη μια μορφή στην άλλη είναι συχνά πολύ δαπανηρές διαδικασίες (σ.σ. σε αρκετές περιπτώσεις απαιτείται μέχρι και μεσολάβηση ορκωτού), οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να απαντήσουν και σε ερωτήματα που θα προκύψουν στο μέλλον.
Θα πραγματοποιηθεί η δεύτερη φάση μείωσης του συντελεστή φορολόγησης των νομικών προσώπων από το 24% στο 20% και αν ναι, από πότε; Και δεύτερον, θα υλοποιηθεί η δέσμευση της κυβέρνησης για κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος σε επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες και αν ναι, από πότε; Θα επιβαρυνθούν με ασφαλιστικές εισφορές οι εταίροι των ΙΚΕ ή θα διατηρηθεί το υφιστάμενο καθεστώς που τους απαλλάσσει (σ.σ. το συγκεκριμένο ερώτημα μάλλον θα έχει απαντηθεί πρώτο καθώς το τοπίο θα ξεκαθαρίσει οριστικά με την κατάθεση του ασφαλιστικού νομοσχεδίου); Ως προς τις τρεις αυτές εκκρεμότητες, τα στοιχεία που υπάρχουν μέχρι τώρα είναι τα εξής:
1. Η κυβέρνηση ήδη έχει εξαγγείλει ότι ο τελικός στόχος είναι να μειωθεί στο 20% ο συντελεστής φορολόγησης των νομικών προσώπων από 24% που είναι τώρα (δεδομένου ότι έχει ήδη ψηφιστεί το νέο φορολογικό που έφερε και τη μείωση από το 28% στο 24%). Ωστόσο, δεν είναι δεδομένο ότι αυτό θα εφαρμοσθεί το 2020 (ώστε το όφελος να προκύψει με τις φορολογικές δηλώσεις του 2021) ή αργότερα -σε κάθε περίπτωση πριν από την εξάντληση της 4ετίας. Γιατί να μη συμβεί το 2020; Διότι υπάρχει η σκέψη αυτά τα 600 εκατ. ευρώ που απαιτούνται για τη δεύτερη φάση μείωσης του συντελεστή φορολόγησης των επιχειρήσεων να διοχετευτούν προς την ταχύτερη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, μέτρο από το οποίο ευνοούνται όλοι: το σύνολο των επιχειρήσεων (και όχι μόνο των κερδοφόρων που αγγίζει η μείωση του συντελεστή φορολόγησης των επιχειρήσεων) αλλά και το σύνολο των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα. Επίσης, με αυτό τον τρόπο αντικρούεται και το επιχείρημα της αντιπολίτευσης ότι ένα μεγάλο μέρος του διαθέσιμου δημοσιονομικού χώρου διοχετεύεται για τις λίγες μεγάλες και υπερκερδοφόρες επιχειρήσεις της χώρας.
2. Η σταδιακή κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος απαιτεί τουλάχιστον 300-400 εκατ. ευρώ δημοσιονομικού χώρου και θα προχωρήσει, καθώς με αυτό τον τρόπο θα σταλεί και μήνυμα τόνωσης της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Η πλήρης κατάργηση συνιστά ελάφρυνση από 600 έως και 1.000 ευρώ για τις επιχειρήσεις και τους αυτοαπασχολούμενους.
3. Η ιδέα του να επιβληθούν ασφαλιστικές εισφορές και στους εταίρους των Ιδιωτικών Κεφαλαιουχικών Εταιρειών είδε τις προηγούμενες ημέρες το φως της δημοσιότητας και προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση στην αγορά, καθώς οι ΙΚΕ συνιστούν τη νέα «μόδα» στον χώρο του επιχειρείν. Το τι τελικώς θα γίνει, θα κριθεί με το ασφαλιστικό νομοσχέδιο του Ιανουαρίου. Ωστόσο, το πιθανότερο είναι ότι δεν θα αλλάξουν τα δεδομένα καθώς κάτι τέτοιο θα μπορούσε να «φρενάρει» απότομα την επιχειρηματική δραστηριότητα, δημιουργώντας νέο κύκλο εσωστρέφειας στον χώρο του επιχειρείν.
Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και με τις αλλαγές που έχουν γίνει μέχρι τώρα (αλλά και αυτές που έχουν εξαγγελθεί επισήμως), το τοπίο για την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας γίνεται σαφώς καλύτερο σε σχέση με αυτό που ίσχυε μέχρι σήμερα όπως φαίνεται και από τα ακόλουθα στοιχεία:
1. Ατομική επιχείρηση: Με τη νέα κλίμακα υπολογισμού του φόρου, ο συντελεστής διαμορφώνεται στο 9% για εισόδημα έως 10.000 ευρώ και σε 22% για εισόδημα από 10.000 έως 20.000 ευρώ. Επίσης, οι ασφαλιστικές εισφορές αποσυνδέονται από το εισόδημα και έτσι δεν θα υπάρχει στο εξής το χαράτσι του 20,28% επί των καθαρών κερδών, στα οποία μάλιστα θα προστίθεντο και οι ασφαλιστικές εισφορές της προηγούμενης χρονιάς. Τι θα συμβεί λοιπόν σε έναν επαγγελματία με κέρδη 10.000 ευρώ; Εκεί που θα πλήρωνε 2.200 ευρώ φόρο εισοδήματος, 650 ευρώ τέλος επιτηδεύματος και 2.028 ευρώ ασφαλιστικές εισφορές (σύνολο 4.878 ευρώ), από το νέο έτος θα πληρώνει 900 ευρώ φόρο εισοδήματος και 2.520 ευρώ ασφαλιστικές εισφορές ή 4.020 ευρώ μαζί με το τέλος επιτηδεύματος που βαίνει όμως προς κατάργηση. Στα δε 20.000 ευρώ, ο επαγγελματίας με το ισχύον καθεστώς θα πλήρωνε 4.400 ευρώ φόρο εισοδήματος, 650 ευρώ τέλος επιτηδεύματος και 4.056 ευρώ ασφαλιστικές εισφορές: σύνολο 9.106 ευρώ.
Με το νέο σύστημα η επιβάρυνση θα μειωθεί στα 3.100 ευρώ για τον φόρο και στα 2.520 ευρώ για τις εισφορές, δηλαδή συνολικά στα 5.620 ευρώ ή στα 6.270 ευρώ μαζί με το τέλος επιτηδεύματος. Πρόκειται για μείωση επιβάρυνσης της τάξεως του 33%.
2. Στις προσωπικές εταιρείες επίσης υπάρχει ελάφρυνση, ειδικά για τις εταιρείες που δηλώνουν αυξημένα κέρδη. Πρώτον, διότι ο συντελεστής του φόρου μειώνεται από το 29% στο 24% και δεύτερον, διότι ισχύει και για τις προσωπικές εταιρείες η αποσύνδεση των ασφαλιστικών εισφορών από τα δηλωθέντα κέρδη. Προσοχή, όμως, στις ομόρρυθμες και τις ετερόρρυθμες εταιρείες στις οποίες οι εταίροι είναι δύο, το ελάχιστο ποσό των 210 ευρώ θα πληρώνεται από το κάθε μέλος ξεχωριστά. Φυσικά, θα προκύπτουν στο μέλλον δύο συντάξεις και όχι μία.
Έτσι, όποιος επιδιώξει από εδώ και πέρα να κάνει δουλειά, θα πρέπει να σκεφτεί: ατομική εταιρεία και να πληρώνει τις εισφορές μόνο για τον εαυτό του ή προσωπική εταιρεία για να καλυφθεί ασφαλιστικά και τουλάχιστον ένας δεύτερος. Στα 20.000 ευρώ κέρδη, μια Ο.Ε. με δύο εταίρους θα πληρώνει 4.800 ευρώ φόρο (από 5.600 ευρώ που πλήρωνε μέχρι τώρα) ενώ οι ασφαλιστικές εισφορές θα ανέρχονται στα 5.040 ευρώ και για τους δύο εταίρους από 4.464 ευρώ που ήταν μέχρι τώρα. Και η Ο.Ε. δηλαδή θα βγαίνει κερδισμένη καθώς συμπιέζεται το άθροισμα φόρων και εισφορών. Εννοείται ότι όσο μεγαλύτερα είναι τα κέρδη τόσο μεγαλύτερο είναι και το οικονομικό όφελος καθώς οι ασφαλιστικές εισφορές θα παραμένουν καθηλωμένες στο ίδιο επίπεδο και θα αυξάνουν μόνο αν το θέλει ο ίδιος ο εταίρος.
3. Στις ανώνυμες εταιρείες, στις ΙΚΕ και στις ΕΠΕ, το κέρδος από τη μείωση του συντελεστή φορολόγησης είναι δεδομένο καθώς, με την αλλαγή στην προκαταβολή φόρου και τη μείωση του συντελεστή, η συνολική επιβάρυνση πέφτει κατά ένα τρίτο. Οσον αφορά το θέμα των ασφαλιστικών εισφορών, μένει μόνο να απαντηθεί οριστικά το ερώτημα με τις ΙΚΕ καθώς στις υπόλοιπες περιπτώσεις δεν αναμένονται αλλαγές πέραν βέβαια της αποσύνδεσης των εισφορών από τα κέρδη. Επίσης, πρέπει να ξεκαθαρίσει οριστικά το τι θα γίνει με όσους έχουν διπλή ιδιότητα: μισθωτοί και μέτοχοι σε Α.Ε. θα πληρώνουν και δεύτερη φορά ασφαλιστικές εισφορές όπως συμβαίνει τώρα ή όχι; Το πιθανότερο είναι πως όχι.
*Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο της Παρασκευής 20 Δεκεμβρίου
