Του Απόστολου Σκουμπούρη
Το πλέον πολυσχιδές, απαιτητικό, δύσκολο και συνάμα εντυπωσιακό έργο υποδομής που έχει αναλάβει (και διεκπεραιώσει με επιτυχία) ελληνική κατασκευαστική εταιρεία στο εξωτερικό από καταβολής έχει υλοποιήσει η ΑΚΤΩΡ, η μεγαλύτερη θυγατρική του ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ, στη Ντόχα του Κατάρ.
Ο λόγος για τη «Χρυσή Γραμμή» του Μετρό της Ντόχα, με προϋπολογισμό 3 δισ. δολάρια, όπου η ΑΚΤΩΡ είναι επικεφαλής (leader με ποσοστό 32%) της πολυεθνικής κοινοπραξίας εταιρειών “ALYSJ”, η οποία έχει αναλάβει την εκτέλεση («Μελέτης και Κατασκευής») του έργου.
Όπως τόνισαν οι άνθρωποι της ΑΚΤΩΡ στην παρουσίαση στους δημοσιογράφους που συμμετείχαν στην αποστολή στο Κατάρ, το έργο της «Χρυσής Γραμμής» αποτελεί με διαφορά το μεγαλύτερο αυτοτελές κατασκευαστικό κομμάτι του Μετρό της Ντόχα.
Το έργο έχει ήδη μπει σε δοκιμαστική λειτουργία και θα παραδοθεί προσεχώς, ενώ η «Κόκκινη Γραμμή» που επίσης κατασκευάστηκε από την ίδια κοινοπραξία με leader την ΑΚΤΩΡ έχει μπει σε λειτουργία από τις 8 Μαΐου 2019.
Η «Χρυσή Γραμμή» σχεδιάστηκε για να υποστηρίξει το υπόγειο σύστημα μεταφορών της Κεντρικής Ντόχα και αποτελεί τμήμα του ολοκληρωμένου Σιδηροδρομικού Δικτύου του Κατάρ και του νέου συστήματος Μεταφορών που προωθεί η χώρα στο πλαίσιο του Εθνικού Αναπτυξιακού Σχεδίου για το 2030.
Η γνωστή και ως «Ιστορική Γραμμή» του Μετρό διασχίζει τη Ντόχα από Ανατολή σε Δύση, ακολουθώντας τα ίχνη της ιστορικής διαδρομής της πόλης που έκαναν εδώ και εκατοντάδες χρόνια οι Βεδουίνοι. Το νέο Μετρό της Ντόχα, θα έχει σε πρώτη φάση συνολικά 3 γραμμές συνολικού μήκους 100 χλμ. με 37 σταθμούς, ενώ με την ολοκλήρωση και της δεύτερης φάσης, οι γραμμές θα αυξηθούν σε 4, φτάνοντας σε συνολικό μήκος τα 300 περίπου χλμ. και τους 100 σταθμούς.
Το έργο κατασκευής της «Χρυσής Γραμμής» περιλαμβάνει την κατασκευή υπόγειων σηράγγων TBM συνολικού μήκους 23,3 χλμ. με διάμετρο 6,17 μέτρων, καθώς και 10 υπόγειων σταθμών εξαιρετικής αρχιτεκτονικής, με υψηλής τεχνολογίας αυτοματισμούς, σύνθετα συστήματα εκαπνισμού των σταθμών σε περίπτωση φωτιάς και υπερσύγχρονα μηχανολογικά, ηλεκτρολογικά και υδραυλικά συστήματα.
Επίσης, περιλαμβάνει την κατασκευή υπόγειου αμαξoστασίου συνολικού μήκους 650 μέτρων, καθώς και κεντρικού εργοστασίου ψύξης των τριών σταθμών.
Μόλις σε 15 μήνες η διάνοιξη των σηράγγων!
Ένα από τα αξιοσημείωτα σ'' αυτό το έργο είναι πως η διάνοιξη των σηράγγων έγινε σε μόλις 15 μήνες! Εύλογα, γίνονται παραλληλισμοί και αντιστοιχίες με το ελληνικό μετρό (σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη). Εντελώς διαφορετικό το έδαφος του Κατάρ βέβαια (μαλακό και χωρίς πέτρες), δεν υπήρχαν αρχαία, διαφορετικό πολίτευμα (ενός ανδρός αρχή), αλλά όπως και να ''χει είναι εντυπωσιακό...
Ταυτόχρονη δουλειά από έξι «μετροπόντικες»
Για την υλοποίηση της συγκεκριμένης εξαιρετικά σύνθετης και απαιτητικής σε παγκόσμιο επίπεδο κατασκευής, στην καρδιά της πρωτεύουσας του Κατάρ, απαιτήθηκε η ταυτόχρονη χρήση έξι μηχανημάτων ολομέτωπης κοπής TBM («μετροπόντικες»)!
Σύμφωνα με τους μηχανικούς της ΑΚΤΩΡ, η διέλευση του έργου υπόγεια, κάτω από το κέντρο της πόλης, εμπεριείχε σημαντικότατες κατασκευαστικές προκλήσεις, όπως η μετατόπιση δικτύων Οργανισμών Κοινής Ωφελείας, ενώ λόγω της υψηλής υπόγειας υδροφορίας στη περιοχή της Ντόχα, απαιτήθηκε η άντληση συνολικά 129 εκατ. κ.μ. υπογείων υδάτων.
Στα 23,3 χιλιόμετρα υπόγειων σηράγγων που διανοίχθηκαν περιλαμβάνονται δύο δίδυμες σήραγγες - μια ανά κατεύθυνση - μήκους 11,65 χιλιομέτρων έκαστη, εικοσιτέσσερις συνδετήριες σήραγγες, καθώς και μια έξοδο έκτακτης ανάγκης. Για την ασφαλή πλοήγηση των TBM και τον έγκαιρο εντοπισμό κενών ή σπηλαιώσεων εφαρμόστηκε στην κοπτική κεφαλή των TBM προηγμένης τεχνολογίας σύστημα εντοπισμού (ΒΕΑΜ – υπέρυθρες ακτίνες).
Το έργο εμπεριείχε 15.556 δακτυλίους, ήτοι 108.892 προκατασκευασμένα τμήματα σκυροδέματος για την εσωτερική επένδυση της σήραγγας, 4.888.470 εκατ. κ.μ. συνολικών εκσκαφών στους σταθμούς και τις σήραγγες, ενσωμάτωση άνω του 1 εκατ. κ.μ. σκυροδέματος, καθώς και χρήση 171.403 τόνων οπλισμού (σιδήρου).
Το σύνολο των γραμμών του Μετρό της Ντόχα στηρίζεται αρχιτεκτονικά σε ένα αρχιτεκτονικό εγχειρίδιο που προετοίμασε η Qatar Rail και η UN Studio με οδηγίες προς όλους τους εργολάβους και στόχο να επιτευχθεί μία βασική κοινή αρχιτεκτονική ταυτότητα για το μετρό της Ντόχα.
Κάθε γραμμή ωστόσο έχει και τη δική της μοναδική ταυτότητα, η οποία εκφράζεται μέσω συγκεκριμένων φινιρισμάτων δαπέδου, μοτίβων τοίχων, γεωμετρίας και συγκεκριμένων χρωμάτων.
Αποτύπωμα της κληρονομιάς και της ιστορίας των Βεδουίνων
Αντίστοιχα με το σύνολο των γραμμών του Μετρό της Ντόχα, η Χρυσή Γραμμή είναι επίσης σχεδιασμένη και κατασκευασμένη έτσι ώστε να αποτυπώνει - μέσα από μια σύγχρονη απόδοση - την πολιτισμική κληρονομιά, την παράδοση και το περιβάλλον του Κατάρ.
Οι οροφές των 10 σταθμών της Χρυσής Γραμμής για παράδειγμα είναι σχεδιασμένες με «θολωτούς χώρους», οι οποίοι αντλούν την έμπνευση τους από την παλαιά αρχιτεκτονική του Κατάρ και τις παραδοσιακές σκηνές των Βεδουίνων. Άμεσες είναι και οι αναφορές στη βαθιά ριζωμένη στην κουλτούρα του Κατάρ παράδοση των «μαργαριταριών».
Τα στέγαστρα εισόδου των σταθμών έχουν σχεδιαστεί ομοιόμορφα σε όλες τις γραμμές έτσι ώστε να δίνεται μια εύκολα αναγνωρίσιμη και μοναδική ταυτότητα του Μετρό στους δρόμους της Ντόχα.
Οι χώροι των σταθμών αντλούν επίσης έμπνευση από τα παραδοσιακά Caravanserai, τους χώρους στους οποίους τα «καραβάνια» έκαναν στάση για ανάπαυση, κοινωνική συνεύρεση και ανάκτηση δυνάμεων στη διάρκεια του ταξιδιού τους, διαθέτοντας ειδικά διαμορφωμένο χώρο για προσευχή, καθώς και ποδόλουτρα – αναπόσπαστο μέρος της θρησκευτικής ιεροτελεστίας των μουσουλμάνων πριν την προσευχή.
Το έργο αυτό, «διαβατήριο» για νέα projects στη Μ. Ανατολή
Ολοκληρώνοντας ένα τόσο κολοσσιαίο έργο με επιτυχία ως επικεφαλής διεθνούς κοινοπραξίας, ασφαλώς είναι πρόκριμα για την ΑΚΤΩΡ ώστε να διεκδικήσει επιπλέον σημαντικά έργα, είτε στο Κατάρ, είτε στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Η ΑΚΤΩΡ έχει καταθέσει πρόταση για το project της επέκτασης της «Πράσινης Γραμμής» του Μετρό της Ντόχα ύψους 3 δισ. δολαρίων (συνολικά), αλλά θα διεκδικήσει και άλλα έργα υποδομής του Κατάρ συνολικού ύψους άλλων 3 δισ. δολαρίων. Φυσικά, αυτά θα γίνουν μέσω κοινοπραξιών, οπότε το κέρδος της ελληνικής εταιρείας θα είναι πολύ μικρότερο από το σύνολο της σύμβασης.
Παράλληλα, όπως τόνισε ο επικεφαλής στη Μ. Ανατολή κ. Πάρις Καλλιτσάντσης ο όμιλος πλέον ρίχνει το βάρος και στις υπηρεσίες facility management, δηλαδή στη συντήρηση των έργων, μέσω μακροχρόνιων συμβάσεων που αποφέρουν κέρδη με μειωμένο ρίσκο. «Μετά τον κύκλο κατασκευών που έχουν περάσει αυτά τα κράτη, υπάρχει μια μεγάλη βάση τέτοιων έργων και εμείς έχουμε ήδη μια ανεπτυγμένη βάση στην περιοχή», τόνισε.
Ήδη η AKTOR Qatar WLL, βραχίονας της ΑΚΤΩΡ στο Κατάρ, ηγείται της κοινοπραξίας που έχει αναλάβει με 20ετή σύμβαση το έργο συντήρησης του δικτύου Μετρό (Doha Metro) και Τραμ (Lusail Tram) της Ντόχα στο Κατάρ, με συνολικό προϋπολογισμό 517 εκατ. ευρώ.
Χαρακτηριστικό του μεγέθους του συγκεκριμένου έργου είναι πως στην πλήρη ανάπτυξη του, μετά την ολοκλήρωση της 1ης φάσης του νέου Μετρό της Ντόχα, πρόκειται να απασχολεί πάνω από 1.000 εργαζομένους.
Παράλληλα, τα τελευταία έξι χρόνια η ΑΚΤΩΡ FM έχει αναλάβει την παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών Facility Management στο Συγκρότημα Υπόστεγων Συντήρησης Αεροσκαφών και τις αποθήκες Duty Free του Διεθνή Αερολιμένα «Hamad International Airport» της Ντόχα.
Η μεγάλη πρόκληση της διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού
Χαρακτηριστικό για τον παγκόσμιο χαρακτήρα, το μέγεθος και την πολυπλοκότητα του έργου της «Χρυσής Γραμμής» είναι πως στην κατασκευή του απασχολήθηκαν εργαζόμενοι από 58 διαφορετικές χώρες. Μάλιστα, το Σεπτέμβριο του 2018 στη «Χρυσή Γραμμή» εργάστηκαν ταυτόχρονα έως και 13.580 άτομα!
Στον τομέα του ανθρωπίνου δυναμικού, οι προκλήσεις που αντιμετώπισε η κοινοπραξία ήταν εξίσου σημαντικές και σχετίζονταν με τη συγκρότηση υπό από ένα ενιαίο πλαίσιο της διαφορετικότητας των εμπλεκόμενων μελών και του πλήθους των διαφορετικών πολιτισμικών νοοτροπιών, κοινωνικών, εθνικών αντιλήψεων και διατροφικών συνηθειών.
Δεδομένου ότι η κατασκευή ενός έργου παγκοσμίου επιπέδου απαιτεί και τις αντίστοιχες υποδομές, η κοινοπραξία ALYSJ σχεδίασε και κατασκεύασε ειδικούς χώρους για τη φιλοξενία των εργαζομένων στο έργο.
Στόχος του σχεδιασμού ήταν η δημιουργία όλων των απαιτούμενων συνθηκών για έναν ισορροπημένο, ποιοτικό και υγιεινό τρόπο ζωής των εργαζομένων, με την ενθάρρυνση της συμμετοχής τους σε εκδηλώσεις και αθλητικές δραστηριότητες.
Εγκαταστάσεις με Αίθουσες αναψυχής εφοδιασμένες με Internet Cafe ελεύθερης πρόσβασης για όλους, γήπεδο μπάσκετ και γυμναστήριο, πλήρως εξοπλισμένη μονάδα με επαγγελματικά πλυντήρια, στεγνωτήρια και σιδερωτήρια, πρατήρια λιανικής, κουρείο, ραφείο, καθώς και Τζαμί.
