Παρά την πρωτοφανή κρίση και τη δεδομένη υστέρηση της Ευρώπης έναντι των ΗΠΑ και άλλων μεγάλων οικονομιών όσον αφορά την ανάκαμψη, το λόμπι των χωρών της Ευρωζώνης που δεν βλέπουν με καλό μάτι τη συνέχιση της υπερβολικής – όπως τη θεωρούν – χαλάρωσης της νομισματικής και της δημοσιονομικής πολιτικής, παίρνει θέση μάχης ενόψει των σημαντικών αποφάσεων που θα ληφθούν έως τον Σεπτέμβριο.
Το γερμανικό λόμπι ψάχνει εναγωνίως μία αφορμή για να σηκώσει τη σημαία της επιστροφής στην κανονικότητα. Όπου κανονικότητα θεωρείται μία κατάσταση κατά την οποία αρχικά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα σταματήσει να τυπώνει χρήμα και να κάνει εξαιρέσεις, όπως η συμμετοχή της Ελλάδας στο QE Πανδημίας (PEPP) και εν συνεχεία η Κομισιόν θα επαναφέρει μετά το 2022 τους δημοσιονομικούς κανόνες ως ίσχυαν και όχι με τις αλλαγές που θεωρεί επιτακτικές ο Νότος.
Όμως ακριβώς επειδή κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά ότι τελειώσαμε με την πανδημία και τις τρομακτικές επιπτώσεις της, θα ήταν αδικαιολόγητο να ζητήσουν με επιμονή το άμεσο τέλος του PEPP, την αύξηση των επιτοκίων και την επιστροφή των αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων. Η ένταση εκδηλώνεται μέχρι στιγμής κυρίως στις τάξεις της ΕΚΤ καθώς οι δημοσιονομικοί κανόνες έχουν ανασταλεί έως και το 2022, οπότε πρόσφορο έδαφος για αντιπαράθεση υφίσταται στο πεδίο της νομισματικής πολιτικής.
Στο μεταξύ οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων της Ευρωζώνης έχουν πάρει την ανιούσα. Η απόδοση του 10ετούς της Γερμανίας έχει φτάσει σχεδόν στο 0% (-0,098% την Πέμπτη 13/5) από -0,40% που βρισκόταν στα τέλη Μαρτίου. Το κόστος δανεισμού της Ελλάδας έχει αυξηθεί σε διάστημα δύο μηνών από 0,77% σε 1,05% και της Ιταλίας από 0,58% σε 1,07%.
Όπως φάνηκε από τα πρακτικά της συνεδρίασης του Απριλίου που δόθηκαν στη δημοσιότητα την Παρασκευή, ορισμένοι κεντρικοί τραπεζίτες θεώρησαν εύλογο να ανοίξει η συζήτηση για το πως πρέπει να αντιμετωπιστεί η απειλή του πληθωρισμού. Οι ίδιοι εκτιμούν ότι υπάρχουν ενθαρρυντικές ενδείξεις ανάκαμψης της παγκόσμιας ζήτησης εξαιτίας των δημοσιονομικών πακέτων-μαμούθ των ΗΠΑ και της επιτάχυνσης των εμβολιασμών. Και ενώ το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ αναγνωρίζει ότι οι πληθωριστικές πιέσεις είναι ήπιες και οι προοπτικές δεν έχουν αλλάξει από τον Μάρτιο, είναι πιθανό σύντομα να υπάρξει αναθεώρηση των εκτιμήσεων για αύξηση του πληθωρισμού.
Πηγές με γνώση των διεργασιών στη Φρανκφούρτη αναφέρουν ότι χώρες όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, όχι μόνο βρήκαν την αφορμή που έψαχναν στην εκτιμώμενη άνοδο του πληθωρισμού, αλλά έφτασαν στο σημείο να φέρουν στο τραπέζι εκτιμήσεις που δείχνουν ότι ο πληθωρισμός θα διπλασιαστεί σε λίγους μήνες και θα φτάσει σίγουρα στο 2% μέσα στο 2021. Αυτό σημαίνει ότι έχουν ένα πολύ ισχυρό επιχείρημα για να αρχίσει η σταδιακή απόσυρση των μέτρων στήριξης.
Ο πληθωρισμός έχει αναχθεί σε έναν από τους μεγαλύτερους οικονομικούς κινδύνους στην εποχή μετά την πανδημία καθώς δείχνει να… ζωηρεύει τελευταία, ενώ τον ερχόμενο Σεπτέμβριο η ΕΚΤ αναμένεται να αποφασίσει αν θα αλλάξει τον στόχο του «λίγο κάτω από αλλά κοντά στο 2%», με στόχο να.. ανεχθεί για κάποιο χρονικό διάστημα υψηλότερες τιμές χωρίς να πρέπει να διαταράξει τις χαλαρές και ευνοϊκές χρηματοδοτικές συνθήκες στην Ευρωζώνη.
Και επειδή δεν υπάρχει πλέον Ντράγκι στην ΕΚΤ (λέγεται ότι ο Ιταλός είχε φτάσει αρκετές φορές στο σημείο να αγνοήσει επιδεικτικά τα όσα υποστήριζε ο Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης, Γενς Βάιντμαν) η ατμόσφαιρα είναι αρκετά ηλεκτρισμένη. Το κλίμα αναμένεται να γίνει ακόμη πιο βαρύ τον Ιούνιο, όταν τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου θα συναντηθούν – αν το επιτρέψουν οι συνθήκες –στη Φρανκφούρτη για πρώτη φορά μετά από περίπου ένα χρόνο διαδικτυακών συνεδριάσεων.
Η όλη φασαρία βέβαια δεν γίνεται τόσο για την Ελλάδα όσο κυρίως για την Ιταλία. Παρά το γεγονός ότι ο Ντράγκι διατηρεί εξαιρετικά καλές σχέσεις με την Μέρκελ, το κατεστημένο του Βερολίνου φαίνεται πως δεν έχει ξεχάσει την «επανάσταση» του Ιταλού, όταν βρισκόταν στο τιμόνι της ΕΚΤ. Τώρα ο Ντράγκι είναι πρωθυπουργός της Ιταλίας και πάλι απέναντι στα συμφέροντα της Γερμανίας… όντας μπροστάρης στην προώθηση των αιτημάτων των χωρών του Νότου.
