Την ερχόμενη Παρασκευή 4/9 η Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία θα ανακοινώσει το «λογαριασμό» της ύφεσης για την ελληνική οικονομία στο β’ τρίμηνο του 2020 που ήταν και αυτό που πλήγηκε περισσότερο εξαιτίας του lockdown.
Οι προβλέψεις φτάνουν έως και το -16%, σε μία πρωτοφανή συρρίκνωση του ΑΕΠ η οποία ωστόσο δεν θα είναι η μεγαλύτερη στην Ευρώπη. Σύμφωνα με την Eurostat, στο τρίμηνο Απριλίου-Ιουνίου, η οικονομία της Ευρωζώνης συρρικνώθηκε κατά 12,1% σε σύγκριση με το α’ τρίμηνο και κατά 15% σε σύγκριση με το β’ τρίμηνο του 2019, ενώ το μεγαλύτερο χτύπημα δέχτηκε η Ισπανία με πτώση του ΑΕΠ κατά 18,5% σε επίπεδο τριμήνου και 22,1% σε επίπεδο έτους και ακολουθούν Γαλλία και Ιταλία με -13,8% και -12,4% σε τριμηνιαία βάση.
Αν και τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ αναμένονται με αγωνία, δεν προβλέπεται να αλλάξουν πολλά πράγματα στο πως αξιολογούν σήμερα οι ξένοι την ελληνική οικονομία, όσο θα συνεχίζει να βαδίζει στο δρόμο των μεταρρυθμίσεων. Θα έχουν ωστόσο αντίκτυπο στις χρηματοδοτικές ανάγκες που θα προκύψουν για να καλυφθούν τα «σπασμένα» της κρίσης.
Χθες, ο οίκος Moody’s επιβεβαίωσε αυτό που συζητείται στην αγορά εδώ και αρκετούς μήνες, λέγοντας στην ουσία ότι η αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας «παγώνει» μέχρι νεοτέρας λόγω του κορονοϊού. Άφησε παράλληλα να εννοηθεί ότι ενδέχεται να υπάρξουν θετικές εξελίξεις μετά το τέλος της πανδημίας αν συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις και βρεθεί λύση στο θέμα των «κόκκινων» δανείων. Όλα αυτά μάλιστα παρά το γεγονός ότι η ελληνική οικονομία εξαρτάται περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη από τον τουρισμό.
Η παύση της οικονομικής δραστηριότητας και η πρωτοφανής ύφεση (είτε είναι 10%, 13% ή 16%) θα είχαν υπό άλλες συνθήκες αναγκάσει τους οίκους να προχωρήσουν σε σοβαρή υποβάθμιση της αξιολόγησης, ωστόσο μέχρι στιγμής δείχνουν να τηρούν στάση αναμονής. Η Moody’s απέδωσε τη μη υποβάθμιση του ελληνικού αξιόχρεου στη μεγάλη προσαρμογή και στις μεταρρυθμίσεις της περασμένης δεκαετίας, τονίζοντας παράλληλα πως σημαντικό ρόλο θα παίξουν και τα χρήματα που θα διαθέσει η Κομισιόν για τη στήριξη της οικονομίας.
Ο τουρισμός όμως δεν πήγε όσο καλά θα θέλαμε, αφού βασικές χώρες που παραδοσιακά επιλέγουν Ελλάδα έμειναν εκτός και το δεύτερο κύμα του κορονοϊού περιόρισε τις μετακινήσεις, κι έτσι ακόμη και το γ’ τρίμηνο του έτους (Ιούλιος-Σεπτέμβριος) έχασε μεγάλο μέρος της δυναμικής που προέβλεπαν οι αναλυτές τον Ιούνιο. Κατά συνέπεια η ανακοίνωση της Παρασκευής είναι κρίσιμη καθώς θα δώσει μία πρώτη – αλλά ισχυρή - γεύση για το συνολικό βάθος που θα έχει η ύφεση της ελληνικής οικονομίας στο σύνολο του 2020.
Η Ελλάδα βρίσκεται στις χώρες όπου αν η πτώση του τουρισμού προκαλέσει μία παρατεταμένη αύξηση της ανεργίας, η διαδικασία μείωσης του ελλείμματος και εντέλει του χρέους μετά την πανδημία θα καθυστερήσει. Σε ένα τέτοιο σενάριο η χώρα μας θα πρέπει να βρει νέες πηγές δημιουργίας θέσεων εργασίας για μη εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό και ταυτόχρονα θα κληθεί να δαπανήσει περισσότερα χρήματα για επιδόματα ανεργίας. Υπογραμμίζει η Moody’ s. Επομένως, δεν θα μπορεί να μειώσει το δημόσιο χρέος – το οποίο θα αυξηθεί λόγω της κρίσης - αφού θα βρεθεί εκ νέου σε περιβάλλον ασθενούς ανάπτυξης και υψηλής ανεργίας.
Αναφερόμενη σε χώρες όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ιταλία, η Κύπρος, η Κροατία, η Μάλτα και η Ελλάδα, η Moody’s προειδοποιεί πως ενώ η συμμετοχή στην Ευρωζώνη προστατεύει τις οικονομίες αυτές από τους εξωτερικούς κινδύνους, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να αλλάξει για μεγάλο χρονικό διάστημα η τάση στον τουρισμό. Αν συμβεί αυτό τότε οικονομίες όπως η ελληνική θα δουν να εξανεμίζονται τα οφέλη από τις αλλαγές που έγιναν την τελευταία δεκαετία. Και πάλι, όμως, ο οίκος εκτιμά ότι ο πακτωλός χρημάτων που θα διατεθεί μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης της Κομισιόν και η άπλετη ρευστότητα που εξασφαλίζει το QE Πανδημίας της ΕΚΤ (συνολικά πάνω από 2 τρισ. ευρώ), αποτελούν «credit positive» εξελίξεις που θωρακίζουν τις οικονομίες της Ευρωζώνης.
Το συμπέρασμα είναι ότι οι οίκοι θα περιμένουν να ξεπεραστεί η πανδημία για να αξιολογήσουν σωστά τις αντοχές των οικονομιών και πολλά θα εξαρτηθούν από τον τρόπο που θα γίνει η διαχείριση των δεκάδων δισεκατομμυρίων του Ταμείου Ανάκαμψης.
