Όσοι έχουν περιηγηθεί στην έκθεση «Γυρισμός. Κυκλαδικοί θησαυροί στο ταξίδι της επιστροφής», στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, πέρα από την ομορφιά των ειδωλίων των γυναικείων μορφών που γεύτηκαν, δεν μπορεί παρά να αναλογίστηκαν με θλίψη και αγανάκτηση, την τοξικότητα που είχε καλύψει την περίοδο της κύρωσης της συμφωνίας για την επιστροφή τους στην Ελλάδα.
Τι επιτεύχθηκε μετά από την υπερψήφιση της συμφωνίας από τη Βουλή των Ελλήνων; Κατά πρώτον η οριστική επιστροφή στην Ελλάδα της ιδιωτικής συλλογής 161 σηµαντικών αρχαιοτήτων του κυκλαδικού πολιτισµού, η οποία βρισκόταν στη Νέα Υόρκη. Κατά δεύτερον η πολυετής και διαρκής προβολή του κυκλαδικού πολιτισµού στο Metropolitan Museum of Art. Και κατά τρίτον η µακρόχρονη και δυναµική συνεργασία ανάμεσα στο Υπουργείο Πολιτισµού και στο Metropolitan Museum of Art στον τοµέα των αρχαιολογικών ερευνών.
Λήψη από την έκθεση. Πηγή: Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
Θα περίμενε κανείς πως η σημαντική αυτή συμφωνία θα αγκαλιαζόταν με θερμό τρόπο από το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων που εκπροσωπούνται στο κοινοβούλιο. Διότι όπως είχε αναφέρει στην εισήγηση της η βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Φωτεινή Πιπιλή, η παγκοσμιοποίηση της τέχνης μέσω των μουσείων είναι το πιο σημαντικό βήμα για την πρώτη επαφή των πολιτών όλου του κόσμου με τους πολιτισμούς χωρών που πιθανόν, αρχικά να μην γνώριζαν καν πού βρίσκονται στο χάρτη. Παράλληλα είχε αναφέρει το πόσο πολύτιμες είναι οι ανταλλαγές, οι αποστολές και οι μακροχρόνιες εκθέσεις έργων τέχνης από χώρα σε χώρα, που ενεργοποιούν την επιθυμία των επισκεπτών να γνωρίσουν από κοντά τις χώρες από τις οποίες προέρχονται τα εκθέματα.
Λήψη από την έκθεση. Πηγή: Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
Και όμως όχι. Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε καταψηφίσει τη συμφωνία χαρακτηρίζοντας την, παράνομη και ξέπλυμα παράνομων συναλλαγών.
Το ΜέΡΑ25 καταψήφισε και αυτό, υποστηρίζοντας πως η κυβέρνηση δίνει συγχωροχάρτι σε κάποιον άνθρωπο που έπρεπε να εκδοθεί, να δικαστεί και αν καταδικαστεί να φυλακιστεί στη χώρα μας, τον κ. Στερν. Πρότεινε δε, να διεκδικήσουμε δικαστικά, την επιστροφή παρανόμως εξαχθέντων από τη χώρα μας προϊόντων λαθροανασκαφών, αντί να ξεπλένουμε έναν αρχαιοκάπηλο και να παραχωρούμε τις αρχαιότητες σε ένα μουσείο, που δεν είναι καθόλου αρμόδιο να τις έχει.
Τέλος το ΠΑΣΟΚ, καταψήφισε και αυτό τη συμφωνία διότι όπως υποστήριξε, με τον τρόπο που έχει εισαχθεί παρέπεμπε σε μεθόδευση παρεκκλίσεων από τη νομοθεσία για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Λήψη από την έκθεση. Πηγή: Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
Όπως έγραψε και στο προχθεσινό της άρθρο για την έκθεση εδώ στο Liberal, η Νεκταρία Μαραγιάννη, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη ανέφερε πως ο επαναπατρισμός της συλλογής Στερν έγινε με την πάγια τακτική του ΥΠΠΟΑ, της εξωδικαστικής διαδικασίας, τονίζοντας ότι κάθε υπόθεση επαναπατρισμού έχει τις ιδιαιτερότητές της και εξετάζεται ad hoc. Σε παλαιότερη ανακοίνωσή του, το ΥΠΠΟΑ είχε σημειώσει ότι στα αρχεία του δεν έχει καταχωρηθεί καμία εκ των αρχαιοτήτων ως προϊόν κλοπής και δεν διαθέτει στοιχεία για την εξαγωγή τους από την Ελλάδα, ούτε για το πότε και το πώς, ούτε για τη διακίνησή τους έως ότου κατέληξαν στη Νέα Υόρκη.
Λήψη από την έκθεση. Πηγή: Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
Φυσικά κανένα από τα τρία κόμματα που επιθυμούν να αποτελέσουν μελλοντικούς κυβερνητικούς εταίρους, δεν είχε να προτείνει κάτι το θετικό και ουσιαστικό σε σχέση με το μέλλον της συλλογής αυτών των κυκλαδικών ειδωλίων. Σκέτη άρνηση, υιοθέτηση Τραμπικών χαρακτηρισμών από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ και ασυνάρτητων επιχειρημάτων από το ΜέΡΑ25. Τι δουλειά είχε μέσα σε όλα αυτά, το ΠΑΣΟΚ; Τίποτα άλλο, πέρα από τη διασφάλιση της συμμετοχής του στο «αντί» μέτωπο και διεκδίκησης «αντί» ψήφων.
