Η εκθετική αύξηση των κρουσμάτων της νέας μετάλλαξης Όμικρον στις χώρες της κεντρικής και της βόρειας Ευρώπης εντείνει τον παγκόσμιο συναγερμό που ήχησε μετά τη διαπίστωση του ECDC πως σύμφωνα με τα μαθηματικά του μοντέλα, το νέο στέλεχος θα εκτοπίσει τη μετάλλαξη Δέλτα, θα επικρατήσει και θα προκαλέσει το νέο πανδημικό κύμα. Μέχρι στιγμής δεν γνωρίζουμε πολλά για το νέο στέλεχος πέρα από το ότι η εξωτερική πρωτεϊνη της ακίδας συγκεντρώνει περισσότερες από 50 μεταλλάξεις -έναν εντυπωσιακά μεγάλο αριθμό που όπως εκτιμούν οι ειδικοί μπορεί να ευθύνεται τόσο για την αυξημένη μεταδοτικότητα της Όμικρον όσο και για τα χαρακτηριστικά ανοσιακής διαφυγής, που δίνουν στο νέο στέλεχος τη δυνατότητα να επαναμολύνει ανθρώπους οι οποίοι έχουν ανοσία είτε από φυσική νόσηση είτε από εμβολιασμό.
Από τα λίγα πράγματα που γνωρίζουμε για την νέα μετάλλαξη είναι πως μεταδίδεται με μεγαλύτερη ευκολία πιθανώς και στα παιδιά και πως μέχρι τώρα έχει συσχετιστεί με ήπια νόσηση καθώς προσβάλλει πρωτίστως ανθρώπους νέους σε ηλικία. Η λοιμοτοξικότητα του νέου στελέχους δεν έχει ακόμα διερευνηθεί και ο μεγαλύτερος φόβος των επιστημόνων είναι πως τα υπάρχοντα εμβόλια δεν θα είναι αποτελεσματικά ενάντια στη νέα απειλή. Ωστόσο η πιθανότητα να συμβεί αυτό είναι πραγματικά πολύ μικρή ειδικά μετά τη χορήγηση της 3ης δόσης που θεωρείται εξαιρετικά κρίσιμη για τη δημιουργία του απαιτούμενου τείχους ανοσίας.
Με την 3η δόση αυξάνεται έως 20 φορές ο αριθμός των εξουδετερωτικών αντισωμάτων όπως έδειξε μελέτη στο Η. Βασίλειο και κατά πολλούς επιστήμονες η 3η δόση είναι κομμάτι του βασικού εμβολιασμού, ενώ τα ανοσοκατεσταλμένα άτομα ίσως χρειαστούν και 4η δόση. Μετά, ο ιός θα μετατραπεί σε ενδημική νόσο αναλόγως και της εποχικότητας και θα πάψει να ασκεί πίεση στα συστήματα υγείας. Οι επιστήμονες της επιτροπής των εμπειρογνωμόνων-μεταξύ των οποίων οι καθηγητές επιδημιολογίας Γκίκας Μαγιορκίνης και Δημήτρης Παρασκευής εκτιμούν ότι ακόμα κι αν τα υπάρχοντα εμβόλια προσφέρουν μειωμένη προστασία από τη μετάδοση του στελέχους Όμικρον, εξακολουθούν να προστατεύουν έναντι της βαριάς νόσησης που είναι και το ζητούμενο σε σχέση με την υφιστάμενη πίεση που δέχονται τα νοσοκομεία. Πρόσφατα στοιχεία από το Εθνικό Ινστιτούτο του Γιοχάνεσμπουργκ δείχνουν ότι η Όμικρον προκαλεί κατά 3-6 φορές περισσότερες λοιμώξεις από το στέλεχος Δέλτα και προκαλεί 4 φορές περισσότερες επαναλοιμώξεις σε νοσήσαντες.
Αν χρειαστεί να αναπτυχθούν τροποποιημένα εμβόλια, η φαρμακοβιομηχανία δεσμεύεται ότι μπορεί να το πράξει αυτό σε διάστημα 3 μηνών (περίπου 100 ημερών) ώστε να γίνει μια αναμνηστική δόση -καταρχάς στους ευπαθείς πολίτες-με το τροποποιημένο εμβόλιο και μετά σε όλο τον ενήλικο πληθυσμό, από την ηλικία των 30 ετών κι άνω.
Στο τρίμηνο η αναμνηστική δόση
Η μεγάλη μείωση στον τίτλο των εξουδετερωτικών αντισωμάτων προκάλεσε περαιτέρω ανησυχία στους ειδικούς που κάτω από την πίεση της οποία ασκεί η εξάπλωση της Όμικρον, συνεδρίασαν κι αποφάσισαν ότι η αναμνηστική δόση θα πρέπει να χορηγηθεί στο 3μηνο. Μετά τη σχετική αναγγελία από την Εθνική Επιτροπή εμβολιασμών και τον γενικό γραμματέα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας Μάριο Θεμιστοκλέους σχεδόν 200.000 πολίτες επισκέφθηκαν την πλατφόρμα μέσα στις πρώτες ώρες για να κλείσουν το ραντεβού τους και ήδη από τα 5.730.960 «δικαιούχων» πολιτών το 52,5% έχει ήδη κάνει την αναμνηστική δόση ή έχει κλείσει το ραντεβού. Η αύξηση στο κλείσιμο των ραντεβού είναι εντυπωσιακή και δικαιώνει όσους υποστήριζαν πως μόνο το μέτρο της υποχρεωτικότητας έχει αποτελέσματα όπως έδειξε και η αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης στις μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων από το 40% που ήταν προ υποχρεωτικού εμβολιασμού στο 90%.
Η Όμικρον θα είναι η τελευταία μετάλλαξη;
Η ερώτηση αν η Όμικρον θα είναι η τελευταία μετάλλαξη που θα μας απασχολήσει εξελίσσεται στην επόμενη ερώτηση του ενός εκατομμυρίου, και κανένας δεν είναι σε θέση να γνωρίζει επακριβώς την απάντηση. Το μόνο σίγουρο είναι πως όσο μεγάλες περιοχές του πλανήτη παραμένουν με τον πληθυσμό τους σε πολύ χαμηλό ποσοστό εμβολιασμένο -όπως ισχύει για τη Νότιο Αφρική με μόλις 24% του πληθυσμού εμβολιασμένο- θα υπάρχει διαθέσιμο υπόστρωμα για να μεταλλαχθεί ο ιός και μπορεί να βρεθούμε μπροστά σε μια ακόμα πιο επικίνδυνη μετάλλαξη. Ωστόσο υπάρχει και η αισιόδοξη σκέψη πως όσες περισσότερες μεταλλάξεις γίνονται τόσο περισσότερο «αποδιοργανώνεται» ο κορονοϊός και τόσο λιγότερο λοιμογόνος γίνεται. Πάντως ανεξάρτητα με το πόσο επικίνδυνη ή όχι είναι η νέα μετάλλαξη. Πάντως η πανδημία δεν πρόκειται να μας εγκαταλείψει εύκολα, ούτε απότομα. Θα υποχωρήσει κατά κύματα, φέρνοντας κάθε λίγο ανατροπές , που θα φανερώνουν ότι ο κορονοϊός δεν έχει πει ακόμα την τελευταία του κουβέντα….
