Αντίθετα με ό,τι πίστευαν πολλοί από εμάς, η πορεία προς τις βουλευτικές εκλογές της 21ης Μαΐου δεν φαίνεται να συνοδεύεται από αυξανόμενη νευρικότητα, όπως μαρτυρά και το ξεπέρασμα των 1.120 μονάδων του γενικού δείκτη του Χρηματιστηρίου Αθηνών και η σταδιακή προσέγγιση των υψηλών του Μαρτίου κοντά στις 1.140 μονάδες.
Η καθαρά ανοδική πορεία των τραπεζών τις τρεις πρώτες μέρες της εβδομάδας έδειξε πως υπάρχουν μεγάλοι επενδυτές που δεν φοβούνται να προχωρήσουν σε αγορές παρά την πολιτική αβεβαιότητα που συνοδεύει την προεκλογική περίοδο. Εστιάζουμε στην ανοδική κίνηση των τραπεζικών μετοχών γιατί παραδοσιακά είναι πολύ ευαίσθητες στις πολιτικές εξελίξεις, ειδικά όταν αυτές θα μπορούσαν να φέρουν μεγάλες αλλαγές στην οικονομική πολιτική της χώρας.
Αν κρίνουμε από την επενδυτική συμπεριφορά, πρέπει να υποθέσουμε πως μεγάλο μέρος των επενδυτών εκτιμά πως δεν υφίσταται σημαντική πιθανότητα να προκύψει εκλογικό αποτέλεσμα από αυτά που σαφώς απεύχονται. Φαίνεται ότι πιστεύουν πως είτε από τις εκλογές της 21ης Μαΐου είτε από τις εκλογές που είναι πιθανόν να διεξαχθούν περί τις αρχές του Ιουλίου, στην κυβέρνηση που θα προκύψει θα συμμετέχει το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας.
Αυτό σημαίνει, κατ’ αυτούς, πως δεν πρόκειται να αλλάξουν πολλά πράγματα στην οικονομική πολιτική και κατά συνέπεια δεν θα διακοπεί η θετική πορεία της οικονομίας και των δημοσιονομικών μεγεθών που είναι από τους βασικούς παράγοντες που στηρίζουν το Χρηματιστήριο Αθηνών. Σημαίνει επίσης, πως λίγο μετά την λήξη της εκλογικής διαδικασίας θα πρέπει να περιμένουμε την αναβάθμιση της αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας και την επιστροφή της στην «επενδυτική βαθμίδα» ύστερα από πολλά χρόνια.
Η παραπάνω εκτίμηση δεν είναι ακριβώς δική μας. Έχει περιγραφεί γραπτώς σε εκθέσεις διεθνών και ελληνικών επενδυτικών οίκων που δημοσιοποιήθηκαν τις τελευταίες μέρες. Χαρακτηριστικές ήταν οι δύο εκθέσεις που εξέδωσαν προχθές Τετάρτη οι αναλυτές των δύο μεγάλων επενδυτικών τραπεζών, της Goldman Sachs και της Morgan Stanley.
Η ομάδα της Goldman Sachs χρησιμοποίησε μάλιστα τον τίτλο «Ελλάδα – ένα βήμα από την επενδυτική βαθμίδα». Σχετικά με τις εκλογές, η ομάδα της Goldman, στηριζόμενη στα ευρήματα των δημοσκοπήσεων υποστηρίζει πως τα πιθανότερα ενδεχόμενα μετά τις εκλογές της 21ης Μαΐου είναι δύο: ή ο σχηματισμός κυβέρνησης συνεργασίας Νέας Δημοκρατίας – ΠΑΣΟΚ με μικρή κοινοβουλευτική πλειοψηφία ή η προκήρυξη νέων εκλογών για τον Ιούλιο.
Για τις πιθανολογούμενες δεύτερες εκλογές εκτιμά πως είτε θα έχουν ως αποτέλεσμα τον σχηματισμό της παραπάνω κυβέρνησης συνεργασίας με αυξημένη πλειοψηφία σε σχέση με αυτή που θα μπορούσε να σχηματισθεί τον Μάιο είτε μία αυτοδύναμη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Εκτιμώντας πως αυτά είναι τα μόνα πραγματικά πιθανά ενδεχόμενα, η ομάδα της Goldman Sachs συμπεραίνει πως η νέα κυβέρνηση θα εφαρμόσει τέτοια πολιτική που δεν θα θέσει σε κίνδυνο την μεγάλη πρόοδο που έχει κάνει η ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια και η χώρα θα συνεχίσει να πορεύεται με ισχυρή ανάπτυξη και προσεκτική δημοσιονομική πολιτική, εκμεταλλευόμενη και την μεγάλη ώθηση από το ευρωπαϊκό ταμείο ανάπτυξης.
Από την μεριά της, η ομάδα της Morgan Stanley ασχολείται με το θέμα των εκλογών σε συνάρτηση με την πορεία της οικονομίας και τις προοπτικές των ελληνικών τραπεζών. Αφού επισημαίνει τις πολύ καλές επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας, η οποία υπεραπέδωσε σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης το 2022, προσθέτει πως αναμένει πως το ίδιο θα γίνει και το 2023 και το 2024. Αναφέρεται στην σωστή διαχείριση των δημοσιονομικών ζητημάτων και υποστηρίζει πως η αναβάθμιση της Ελλάδας και η επιστροφή στην επενδυτική βαθμίδα θα μπορούσε να γίνει μέσα στο 2023 εφόσον συνεχιστούν οι εξαιρετικές επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας.
Με το θέμα των εκλογών ασχολήθηκε πιο διεξοδικά από τους συναδέλφους της Goldman Sachs και πέρα από τα δύο ενδεχόμενα που αναφέραμε παραπάνω αναφέρεται και σε ένα άλλο, το οποίο χαρακτηρίζει μάλλον απίθανο αλλά όχι αδύνατο: τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ. Ακόμα και στην περίπτωση του τελευταίου ενδεχόμενου, το οποίο γενικά απεύχεται το μεγαλύτερο μέρος των επενδυτών, οι αναλυτές της Morgan Stanley υποστηρίζουν πως δεν θα βγάλει την οικονομία από τον σωστό δρόμο στον οποίον βρίσκεται. Παρότι υποθέτουμε πως για κάποιους η τελευταία εκτίμηση θα θεωρηθεί ελαφρώς υπεραισιόδοξη, εμείς την αναφέρουμε και για να δείξουμε πως η διεθνής «αναλυτική κοινότητα» μάλλον εμπιστεύεται την ελληνική οικονομία και την πρόοδο που έχει κάνει τα τελευταία χρόνια περισσότερο και απ’ ότι εμείς οι ίδιοι.
Όπως εύκολα προκύπτει από την ανάγνωση των βασικών στοιχείων των αναλύσεων των δύο αμερικανικών οίκων, οι ξένοι επενδυτές δεν φοβούνται αυτή την στιγμή πως το αποτέλεσμα των εκλογών μπορεί να προκαλέσει κάποια σοβαρή ζημιά στην ελληνική οικονομία και κατ’ επέκταση στις ελληνικές εταιρείες και το Χρηματιστήριο Αθηνών.
Τουλάχιστον με βάση τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων που δημοσιοποιούνται καθημερινά και οδηγούν λίγο πολύ σε συμπεράσματα παρόμοια με αυτά που ανέφερε η Goldman Sachs. Σε γενικές γραμμές, κάπως έτσι βλέπει τα πράγματα και μεγάλο μέρος των Ελλήνων επενδυτών αν και πρέπει να ομολογήσουμε πως δεν είναι απαραίτητα το ίδιο χαλαροί και ψύχραιμοι με τους ξένους ομολόγους τους. Σίγουρα όμως ανησυχούν λιγότερο απ’ ότι πριν μερικές εβδομάδες, καθώς είναι φανερό από τις δημοσκοπήσεις πως οι πιθανότητες να συμβεί κάτι πολύ άσχημο έχουν μειωθεί σημαντικά.
Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως επικρατεί κάποιου τύπου ενθουσιασμός, καθώς όλοι γνωρίζουμε πως τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων θα μπορούσαν να διαψευσθούν, όπως έχει γίνει κάποιες φορές, εντός και εκτός Ελλάδος. Μάλλον σημαίνει πως πολλοί επενδυτές πιστεύουν, με βάση το τι γνωρίζουμε αυτή την στιγμή, πως το πρωί της 22ης Μαΐου μπορεί να μην είμαστε πολύ χαρούμενοι αλλά είναι πολύ δύσκολο να είμαστε πανικοβλημένοι. Δεν θα αργήσουμε πολύ να μάθουμε πόσο σωστή (ή λανθασμένη) είναι αυτή η εκτίμηση.