Αν ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες, αυτή την φορά οι λεπτομέρειες πάνε να τινάξουν όλο το εγχείρημα μείωσης των κόκκινων δανείων στον αέρα. Όσο πιο απλοϊκά μπορεί να περιγραφεί η κατάσταση έχει ως εξής:
Το Δημόσιο για να διευκολύνει την πώληση των τιτλοποιημένων μη εξυπηρετούμενων εκθέσεων των τραπεζών εγγυήθηκε ένα μέρος από τα δάνεια των τραπεζών το οποίο αντιστοιχούσε χονδρικά στο 40% της ονομαστικής τους αξίας. Το ποσοστό αυτό ποικίλει ανάλογα με το μίγμα των δανείων (στεγαστικά, επιχειρηματικά, ναυτιλιακά) που έχει η κάθε τιτλοποίηση και μπορεί να ξεκινάει από 11% και να φθάνει στο 50%. Η αξία αυτή είχε εμπράγματες εξασφαλίσεις ή κάποιο ποσοστό ανάκτησης το οποίο μεταφέρθηκε σε ομολογίες υψηλής προεξοφλητικής προτεραιότητας (Senior). Το Δημόσιο αναλαμβάνει κάποιο κίνδυνο για την εγγύηση που δίνει και επομένως εισπράττει μια προμήθεια για αυτό. Η προμήθεια αυτή έχει οριστεί ως το κόστος των ασφαλίστρων κινδύνου για ελληνικά ομόλογα με αξιολόγηση τουλάχιστον ΒΒ- και αναπροσαρμόζεται κατά την πάροδο το χρόνου ζωής των τιτλοποιήσεων αλλά και ανάλογα με την πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας.
Το σύνολο των εγγυήσεων που έχει δώσει το Ελληνικό Δημόσιο μέχρι σήμερα για τις 15 τιτλοποιήσεις που έχουν μπει στον Ηρακλή είναι 18,4 δις ευρώ τα οποία αντιστοιχούν σε δάνεια ονομαστικής αξίας 47,9 δις ευρώ. Με το βασικό – αλλά όχι μοναδικό- εργαλείο των τιτλοποιήσεων του Ηρακλή οι τέσσερις συστημικές τράπεζες εμφάνισαν στο εξάμηνο του 2022 μονοψήφιους δείκτες μη εξυπηρετούμενων δανείων για πρώτη φορά μετά το 2012.
Οι τράπεζες παράλληλα έδωσαν την διαχείριση των τιτλοποιήσεων σε εταιρίες διαχείρισης Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ) και είτε από κοινού είτε αυτοτελώς ξεκίνησε η διαδικασία ανάκτησης των κεφαλαίων. Για την ανάκτηση των κεφαλαίων βασική προϋπόθεση ήταν οι διαχειριστές/servicers (DoValue, Intrum, Cepal κλπ) να μπορούν να εκποιούν τις εμπράγματες καλύψεις άρα να προχωρούν σε πλειστηριασμούς των παγίων που υπάρχουν κάτω από τα δάνεια. Και εδώ κάπου ήρθαν οι λεπτομέρειες που λέγαμε στο ξεκίνημα του σημερινού άρθρου.
Οι servicers με πρόσφατη απόφαση του Αρείου Πάγου δεν μπορούν να προχωρούν σε πλειστηριασμούς, να εκτελούν αναγκαστικά την εκποίηση των εμπράγματων εξασφαλίσεων. Ένας άλλος νόμος του 2003 δεν επιτρέπει στην εταιρίες διαχείρισης (ως διάδικοι) να ασκούν ένδικες παρεμβάσεις παρά μόνο την παρέμβαση για την αλλαγή των όρων μιας δανειακής οφειλής (ρύθμιση) ή τους όρους εκτελέσεων διαχειριστικών πράξεων. Αυτό σημαίνει αφενός αδυναμία πληρωμής των τοκομεριδίων στους κατόχους των τίτλων εξασφάλισης με σειρά προτεραιότητας αφετέρου οι νέες καθυστερήσεις αναθεωρούν τα επιχειρηματικά πλάνα των servicers που συνδέονται ωστόσο και με τα έσοδα που έχουν οι τράπεζες από την επίτευξη των στόχων.
Αν ο νόμος δεν αλλάξει σύντομα με κάποιο οριστικό τρόπο -που δεν θα καταπέσει στον Άρειο Πάγο ή ανώτατο ευρωπαϊκό δικαστήριο- η Ελληνική Δημοκρατία θα βρεθεί με αντιμέτωπη με ένα νέο χρέος ανάλογο των εγγυήσεων που έχει αναλάβει. Την ίδια στιγμή οι τράπεζες θα χρειαστούν άμεσα νέα κεφάλαια αφού είναι κάτοχοι των senior τίτλων και θα επιβαλλόταν να αξιολογηθεί εκ νέου η αξία τους. Όσο για την επενδυτική βαθμίδα, αυτή μάλλον θα πρέπει να την ξεχάσουμε για κάποιο εύλογο χρονικό διάστημα. Εκτός και αν τελικώς προλάβουμε τα χειρότερα με μια νέα νομοθεσία που θα έχει τις σχετικές πρόνοιες που θα προχωρούν τις διαδικασίες που θα εξασφαλίζουν έσοδα και ταχύτητα υλοποίησης. Το θετικό της υπόθεσης είναι ότι ανάλογο πρόβλημα αντιμετωπίζει και η Ιταλία με αντίστοιχες εγγυήσεις 22 δις ευρώ επομένως η Eurostat μπορεί να καθυστερήσει στην ετυμηγορία ανακήρυξης των εγγυήσεων ως νέο κρατικό χρέος.
Για τις τράπεζες τελικώς εκτός από τους «άθλους του Ηρακλή» η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων αποδεικνύεται μια κανονική Οδύσσεια. Και με τα επιτόκια να ανεβαίνουν αυτό δεν είναι καθόλου καλαμπούρι. 
