To 2022 μπορεί να χαρακτηριστεί, χωρίς αμφιβολία, ως μια δύσκολη χρονιά για τις αγορές συναλλάγματος. Ομως οι γεωπολιτικές πιέσεις, με αποκορύφωμα την σύγκρουση Ρωσίας - Ουκρανίας αλλά και ορισμένα σφάλματα, στα οποία υπέπεσαν κεντρικές τράπεζες, σύμφωνα με τους αναλυτές επιδείνωσαν την κατάσταση και οδήγησαν τις ισοτιμίες νομισμάτων σε μια σπείρα όχι πτωτική αλλά «θανατηφόρο».
Και αυτό γιατί, η ισχυροποίηση του δολαρίου κατά τη διάρκεια του έτους, που οφείλεται στην εισροή επενδυτών προς το νόμισμα αυτό, καθώς το θεωρούν ως «ασφαλές καταφύγιο» εν μέσω γεωπολιτικών και μακροοικονομικών κραδασμών, έχει επιβαρύνει σε μεγάλο βαθμό πολλά νομίσματα αναδυόμενων αγορών.
Πάντως, οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες αλλά και αυτές με κεντρικές τράπεζες που έχουν αυξήσει δραστικά τα επιτόκια φαίνεται ότι πηγαίνουν καλύτερα, σε γενικές γραμμές.
Ο Steve Hanke, καθηγητής εφαρμοσμένων οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, δημιούργησε μία λίστα νομισμάτων με βάση την χειρότερη απόδοση του έτους. Μεταξύ των νομισμάτων αυτών το νόμισμα της Γκάνας, το cedi βρίσκεται σχεδόν στην κορυφή της λίστας.
Το cedi σημείωσε νέο χαμηλό ρεκόρ έναντι του δολαρίου την προηγούμενη εβδομάδα, αγγίζοντας το όριο των 14,24 cedi ανά δολάριο, προτού ανακάμψει ελαφρώς. Στην αρχή του έτους η ισοτιμία διαμορφωνόταν σε κάτι περισσότερο από 6 Cedi ανά δολάριο, σύμφωνα με στοιχεία της Refinitiv, που σημαίνει ότι το δολάριο έχει ενισχυθεί κατά περισσότερο από 132% έναντι του νομίσματος του κράτους της Δυτικής Αφρικής.
Σημειώνεται ότι στα προβλήματα της Γκάνας περιλαμβάνονται το αυξανόμενο κόστος ζωής και το μη βιώσιμο βάρος του χρέους που ανάγκασαν την κυβέρνηση να στραφεί στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για βοήθεια.
«Το βάθος των προβλημάτων της Γκάνα γίνεται ακόμη πιο έντονο αν σκεφτεί κανείς ότι οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι είναι πρόθυμοι να προβούν σε τεράστια περικοπή μισθών σε μια προσπάθεια να απελευθερώσουν επιπλέον περιθώριο στον δημοσιονομικό χώρο», δήλωσε σε πρόσφατη αναφορά του ο Jacques Nel, επικεφαλής της μακροοικονομικής στην Oxford Economics Africa. .
«Ωστόσο, αυτή η οικονομική θυσία την οποία προσανατολίζονται να επιβάλουν οι κυβερνητικοί αξιωματούχοιδεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως δείγμα ενότητας μεταξύ των ηγετών της χώρας, την στιγμή κατά την οποία η αντιπολίτευση περιμένει με αδημονία την έγκριση της συμφωνίας με το ΔΝΤ προκειμένου να βάλει κατά του πυροβολήσει το κεφάλι του Προέδρου Akufo-Addo».
Το τελευταίο σοκ που υπέστη το νόμισμα ήταν προϊόν της ακύρωσης μιας προγραμματισμένης δημοπρασίας συναλλάγματος από την Τράπεζα της Γκάνας η οποία οδήγησε σε διαμαρτυρίες στην πρωτεύουσα Άκρα αυτόν τον μήνα στις οποίες οι διαδηλωτές απαιτούσαν την παραίτηση του προέδρου.
«Η Τράπεζα έχει λάβει μια σειρά από μέτρα για να ανακόψει τη συνεχή καθοδική πορεία της ισοτιμίας του νομίσματος, συμπεριλαμβανομένης μιας ανεπιτυχούς καταστολής των μη αδειοδοτημένων πωλητών νομισμάτων», ανέφερε ο Murega Mungai, διευθυντής γραφείου συναλλαγών της AZA Finance με έδρα το Ναϊρόμπι.
«Αγόραζε επίσης δολάρια απευθείας από εταιρείες εξόρυξης για να ενισχύσει τα αποθέματά της, εξαλείφοντας την αγορά από την τόσο αναγκαία ρευστότητα. Σε αυτό το πλαίσιο, αναμένουμε ότι το Cedi θα παραμείνει υπό πίεση στο εγγύς μέλλον, πιθανώς να αποδυναμωθεί πέρα από το επίπεδο των 14,50.
Πάντωςο καθηγητής Hanke ανέφερε στο Twitter την περασμένη εβδομάδα ότι το cedi είναι ένα «άχρηστο νόμισμα» και πρότεινε ότι η χώρα πρέπει να «παραμερίσει την κεντρική της τράπεζα και να εγκαταστήσει έναν πίνακα συναλλάγματος» προκειμένου να αποκαταστήσει την τάξη.
Παρ΄όλα αυτά η πτώση του cedi το καθιστά μόλις το τρίτο νόμισμα με τις χειρότερες επιδόσεις στον κόσμο φέτος.
Στη δεύτερη θέση βρίσκεται το πέσο της Κούβας, το οποίο υποχωρεί κατά 56,36% έναντι του δολαρίου, και βρίσκεται πίσω μόνο από το δολάριο της Ζιμπάμπουε, το οποίο έχει χάσει το απίστευτο 76,74% της αξίας του έναντι του δολαρίου από τον Ιανουάριο.
Είναι σαφές ότι τόσο η Ζιμπάμπουε όσο και η Κούβα υποφέρουν από εντυπωσιακά επίπεδα πληθωρισμού.
Ο Hanke ανέφερε την περασμένη εβδομάδα ότι η «η θανατηφόρος καθοδική σπείρα της οικονομίας της Ζιμπάμπουε εξακολουθεί να διατηρεί την ίδια πορεία. Η εθνική στατιστική υπηρεσία ZimStat ανέφερε ότι ο πληθωρισμός της χώρας έφτασε στο 268% ετησίως τον Οκτώβριο, αλλά οι εκτιμήσεις του ίδιου του Χάνκε τον τοποθετούν στο 417%.
Ακολουθώντας παρόμοια πολιτική με αυτή της Γκάνα, οι αρχές στη Ζιμπάμπουε προσπάθησαν να στηρίξουν το τοπικό νόμισμα και να καταπολεμήσουν τον πληθωρισμό προσπαθώντας να μειώσουν τις πληρωμές σε δολάρια της Ζιμπάμπουε.
Ο υψηλός πληθωρισμός αποτελεί επίσης κεντρικό πρόβλημα στην Κούβα, με το μοντέλο του Χάνκε να τοποθετεί τις αυξήσεις των τιμών καταναλωτή στο 166%.
Φαινόμενα υπέρμετρου πληθωρισμού και σημαντικής διολίσθησης του εθνικού νομίσματος παρουσιάζει και η Αίγυπτος.
Η αιγυπτιακή λίρα την περασμένη εβδομάδα υποχώρησε σε νέο χαμηλό έναντι του δολαρίου, ολισθαίνοντας στα 24,42, φτάνοντας στη λίστα του Hanke στην δεκάδα των νομισμάτων με τις χειρότερες επιδόσεις του 2022.
Σε ότι αφορά τις αξιολογήσεις, η Fitch Ratings μείωσε πρόσφατα τις πιστωτικές προοπτικές της χώρας σε αρνητικές επικαλούμενη επιδείνωση της εξωτερικής θέσης ρευστότητας και τον κίνδυνο μειωμένης πρόσβασης στην αγορά ομολόγων.
Εν τω μεταξύ, τα συναλλαγματικά αποθέματα της Αιγύπτου είχαν μειωθεί σε λιγότερο από 32 δισ.δολάρια τον Οκτώβριο από 35 δισεκατομμύρια δολάρια τον Μάρτιο.
Η Fitch σε σχετικό report τόνισε ότι τα προβλήματα χρηματοδότησης της Αιγύπτου επιδεινώθηκαν από 6 δισεκατομμύρια δολάρια για τις επερχόμενες λήξεις εξωτερικού χρέους το επόμενο έτος και άλλα 9 δισεκατομμύρια δολάρια λήξεων το 2024.
«Παρά το “κύμα αισιοδοξίας” που δημιούργησαν οι χρηματοοικονομικές συμφωνίες που ανακοινώθηκαν στο COP27, στο Sharm el-Sheikh αυτή την εβδομάδα, οι συνεχιζόμενες μαζικές έξοδοι επενδυτών του εξωτερικού από το νόμισμα πιθανό να προκαλέσουν περαιτέρω αποδυνάμωση της αιγυπτιακής Λίρας έναντι του δολαρίου τις επόμενες ημέρες», ανέφερε ο trader της AZA Finance, Mitch Diedrick. Σε σχετική αναφορά του την περασμένη Πέμπτη.
Στα άλλα νομίσματα που περιλαμβάνονται στη λίστα των χειρότερων, από την περασμένη εβδομάδα, είναι η ρουπία της Σρι Λάνκα, το Μπολιβάρ της Βενεζουέλας, το Λεόνε της Σιέρα Λεόνε, το Κιάτ της Μιανμάρ, το Κιπ του Λάος και το Ουκρανικό Γρίβνα.
