Η δυσχερής οικονομική κατάσταση στην Τουρκία φαίνεται να είναι άμεσα συνδεδεμένη με τις χαμηλές δημοσκοπικές επιδόσεις του κόμματος Ερντογάν και των συμμάχων του. Ακόμα και το κρεσέντο των ανακοινώσεων της προηγούμενης εβδομάδας για το οικονομικό μοντέλο που προωθεί ο Τούρκος πρόεδρος δεν φαίνονται να μπορεί να ανακόψει την πτώση της δημοφιλίας του.

Οι δήμαρχοι της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας, αμφότεροι μέλη του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), έχουν προβάδισμα έναντι του Τούρκου προέδρου για τις προεδρικές εκλογές, σύμφωνα με νέα δημοσκόπηση της εταιρείας Metropoll, με τον Ιμάμογλου να καταγράφει 48,7% έναντι 36,6% του Ερντογάν και τον Γιαβάς 54,4% από 32,2% του Τούρκου προέδρου.

Αχάριστους χαρακτήρισε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν όσους λένε πώς υπάρχει ανεργία στη χώρα του, ενώ τόνισε πως όσοι προχωρούν σε τέτοιους ισχυρισμούς κάνουν λάθος και πως όποιος θέλει ψωμί υπάρχει. Την ίδια στιγμή αναφέρθηκε και στην Αγία Σοφία, λέγοντας πως είναι σημαντική η μετατροπή σε τζαμί όπως η Άλωση της Πόλης.

Η κρίση της λίρας, η φημολογία για την υγεία του Ταγιπ Ερντογάν, η κάμψη της δημοτικότητας του Τούρκου προέδρου ενόψει και των εκλογών του 2023,η υποχώρηση των δημοκρατικών θεσμών και τα ανοικτά εξωτερικά μέτωπα, τείνουν να δημιουργήσουν μια εικόνα «καταρρέουσας Τουρκίας». Είναι μία εικόνα σχεδόν πλασματική και πιθανότατα παραπλανητική σε σχέση με την απειλή που συνιστά η Τουρκία για την Ελλάδα και την Κύπρο, αλλά και για τις περιφερειακές ισορροπίες.

Η μικρή αλλά εύστοχη αναφορά του Ρώσου προέδρου στα δεινά της Ρωσίας από τις ανορθόδοξες λογικές του καθεστώτος Ερντογάν είχε διπλό στόχο. Αφενός ο Βλάντιμιρ Πούτιν ήθελε να υποστηρίξει και να δείξει την ορθότητα των επιλογών της Μόσχας, αφετέρου στόχευε να κάνει εμφανή την ενόχληση του για την επιθετική δραστηριοποίηση της Άγκυρας.

Ο επικεφαλής της ρωσικής Δημοκρατίας της Τσετσενίας στον Καύκασο Ραμζάν Καντίροφ κάλεσε τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να αποφασίσει αν θα υποστηρίξει την τρομοκρατία ή τις ομαλές ρωσοτουρκικές σχέσεις.

Τίτλους τέλους στην άτυπη μάχη με τις αγορές έβαλε χθες ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κηρύσσοντας τη «νίκη της Τουρκίας κατά των κακόβουλων κερδοσκόπων που θέλουν να βλάψουν τη χώρα μέσω των ασφυκτικών πιέσεων στην τουρκική λίρα». Μόνο που ο επενδυτικός κόσμος δεν συμμερίζεται την αισιοδοξία του Τούρκου προέδρου. Διότι η αλήθεια είναι ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν δύο κόσμοι στην Τουρκία.

Το γεμάτο προκλήσεις περιβάλλον στην τουρκική αγορά, η επιδείνωση της εγχώριας εμπιστοσύνης και η πιθανότητα περαιτέρω αποδυνάμωσης της τουρκικής λίρας εν τω μέσω αβεβαιότητας για τη νομισματική πολιτική και υψηλού πληθωρισμού, δημιουργούν κινδύνους για την μακροοικονομική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Αυτό αναφέρει σε σημερινή της έκθεση η Fitch, στην οποία εκτιμά την κατάσταση που επικρατεί στην Τουρκία.

Το μέτρο προστασίας των καταθέσεων από την επιθετική διολίσθηση της τουρκικής λίρας που ανακοίνωσε ο Τούρκος πρόεδρος μετά τη χθεσινή συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου δεν αλλάζει την κατάσταση στην Τουρκία και πολύ δύσκολα θα καταφέρει να σταθεροποιήσει την τουρκική λίρα. Αυτό εκτιμά η Goldman Sachs, τονίζοντας ότι με το «τρικ» της προστασίας των καταθέσεων σε λίρες, ο Ερντογάν μεταφέρει τον κίνδυνο στο δημόσιο, γεγονός που αποτελεί αρνητική εξέλιξη για την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας.

Την άμεση διενέργεια εκλογών στην Τουρκία ζήτησε ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, καταλογίζοντας στην κυβέρνηση και τον πρόεδρο της χώρας, Ταγίπ Ερντογάν, ότι δίνουν εγγυήσεις στους πολίτες που έχουν πληγεί από την κατάρρευση της τουρκικής λίρας με χρήματα που δεν διαθέτουν.

Σε ισχύ βρίσκεται από το μεσημέρι της Τρίτης το νέο εργαλείο που ανακοίνωσε χθες βράδυ ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και έχει σκοπό να ανακόψει το κύμα δολαριοποίησης της οικονομίας, προστατεύοντας τις καταθέσεις σε τουρκικές λίρες από τη μεγάλη μεταβλητότητα στην αγορά συναλλάγματος. Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε ο υπουργός Οικονομικών της Τουρκίας, Νουρεντίν Νεμπάτι, το νέο καταθετικό προϊόν θα είναι μία προθεσμιακή κατάθεση διάρκειας 3, 6, 9 ή 12 μηνών.

Μεγάλη άνοδο σημειώνει η τουρκική λίρα στις συναλλαγές της Τρίτης, στον απόηχο των νέων μέτρων για την προστασία των καταθέσεων που ανακοίνωσε χθες βράδυ ο Ερντογάν και εν αναμονή των λεπτομερειών του σχεδίου που θα δώσει μέσα στην ημέρα ο υπουργός Οικονομικών, Νουρετίν Νεμπάτι.

Μετά το ανελέητο σφυροκόπημα στην τουρκική λίρα και τελευταία στο χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης, ο Ερντογάν θέλει να βγάλει από τα στρώματα χρυσό 280 δισ. δολαρίων που κρύβουν οι Τούρκοι πολίτες, ενώ παράλληλα προσφέρει «εγγύηση απόδοσης» στις καταθέσεις για να σταματήσει η δολαριοποίηση. Σε λίγη ώρα μετά τις ανακοινώσεις η ισοτιμία της λίρας με το δολάριο υποχώρησε 30% από τις 18,74 λίρες στις 13,30 λίρες.

Μεγάλη ώθηση δέχεται η τουρκική λίρα το απόγευμα της Δευτέρας, μετά το ανελέητο σφυροκόπημα που δέχεται το τελευταίο διάστημα, καθώς ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε μία σειρά μέτρων για να σταματήσει η αιμορραγία των καταθέσεων. Η ισοτιμία της τουρκικής λίρας με το δολάριο υποχωρεί στις 12 λίρες/δολάριο, όταν νωρίτερα σήμερα έφτασε έως τις 13,4 λίρες/δολάριο με άνοδο άνω του 10,8%.

Σε νέα επίπεδα ρεκόρ υποχωρεί το τουρκικό νόμισμα έναντι του δολαρίου σήμερα Δευτέρα, εν μέσω ανησυχιών για την οικονομική πολιτική των χαμηλών επιτοκίων που υπαγορεύει ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν και την εκτίναξη του πληθωρισμού στο 21,3%, με την ισοτιμία να έχει υποχωρήσει πλέον πάνω και από τις 17,5 λίρες ανά δολάριο.

Δεν έχει τέλος η διολίσθηση της τουρκικής λίρας, η οποία συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό μετά την απόφαση της κεντρικής τράπεζας της χώρας να μειώσει ξανά τα επιτόκια στο 14% κα την ταυτόχρονη επιτάχυνση του tapering από τη Fed που δίνει ώθηση στο δολάριο. Συνολικά, η πτώση της τουρκικής λίρας έναντι του δολαρίου ξεπερνά το 47% από τις αρχές Σεπτεμβρίου – όταν άνοιξε ο κύκλος μείωσης των επιτοκίων - και το 53% μέσα στο 2021.

Οι νέες κινήσεις του Ταγίπ Ερντογάν προδίδουν την ταραχώδη κατάσταση που επικρατεί στη γείτονα χώρα. Πληθωρισμός στα ύψη, διαρκής υποτίμηση της λίρας και παράλληλα μείωση των επιτοκίων, διαρκείς ανακατατάξεις στο οικονομικό επιτελείο. Εν τω μεταξύ, είναι προφανές πως η δραματική κατάσταση του πληθυσμού έχει αρχίσει να έχει πολιτικές επιπτώσεις.

Με προεδρική απόφαση, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της κυβερνήσεως ο Ταγίπ Ερντογάν έπαυσε από τα καθήκοντά τους δυο υφυπουργούς Οικονομικών, μόλις λίγες ημέρες μετά την παραίτηση του υπουργού Οικονομικών Λουτφί Έλβαν και την αντικατάστασή του με τον υφυπουργό του Νουρεντίν Νεμπάτι.

Αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 50% ανακοίνωσε ο Τούρκος πρόεδρος, η οποία θα ισχύει από το 2022 και θα αφορά περίπου 7 εκατομμύρια ανθρώπους σύμφωνα με τη Hurriyet. Ο Ερντογάν δήλωσε ότι η επίμαχη αύξηση είναι η υψηλότερη τα τελευταία 50 χρόνια. Την ίδια στιγμή, σε νέα μείωση των επιτοκίων της στο 14% από 15% προχώρησε η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας (CBRT), με το νόμισμα της χώρας να συνεχίζει «χωρίς φρένα».

Δριμεία κριτική ασκεί στον Ερντογάν και στον διοικητή της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας (CBRT) η Capital Economics, σε ανάλυσή της αμέσως μετά την απόφαση για νέα μείωση των επιτοκίων κατά 100 μονάδες βάσης, στο 14%. Σύμφωνα με τον βρετανικό οίκο, η πολιτική που χαράζει ο Τούρκος πρόεδρος θα οδηγήσει σε νέες μειώσεις επιτοκίων και η τουρκική λίρα θα συνεχίσει να δέχεται πιέσεις, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η πιθανότητα επιβολής capital controls.

Σε νέα μείωση των επιτοκίων της στο 14% από 15% προχώρησε η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας (CBRT), με το νόμισμα της χώρας να συνεχίζει «χωρίς φρένα» στη μείωση της αξίας του καταγράφοντας νέο χαμηλό στις συναλλαγές της Πέμπτης έως και τις 15,6 λίρες/δολάριο, καθώς οι ανακοινώσεις της Fed για την προοπτική αύξησης των επιτοκίων στις ΗΠΑ δίνουν ώθηση στο δολάριο.

Ποιος, άραγε, μέσα στην επικράτειά του, καταργεί τη δημοκρατία, εκκαθαρίζει τον κρατικό μηχανισμό, καταπιέζει την αντιπολίτευση, φιμώνει τον Τύπο, φυλακίζει τους καλλιτέχνες, διώκει τις μειονότητες και κηρύσσει ανοιχτά τον πόλεμο εναντίον ολόκληρων τμημάτων του πληθυσμού προκειμένου να καταξιωθεί ως ο πρωταθλητής του πολιτικού ισλάμ;

Περίπου 2 δισ. δολάρια από τα πολύτιμα – επειδή εξαντλούνται – συναλλαγματικά της αποθέματα έχει δαπανήσει η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας (CBRT) για να εμποδίσει την κατρακύλα της τουρκικής λίρας, όμως είναι τόσο επιθετικές οι πωλήσεις στην αγορά συναλλάγματος που κάθε παρέμβαση «ακυρώνεται» μέσα σε λίγες ώρες.

«Στη στρατηγικά σημαντική περιοχή της Μεσογείου οι ΗΠΑ απομακρύνονται σταδιακά από την Τουρκία με κερδισμένη την Ελλάδα, γράφει η κυριακάτικη Die Welt με τίτλο «Την ώρα που η Άγκυρα είναι απομονωμένη, η Αθήνα συνάπτει συμμαχίες». Η γερμανική εφημερίδα παρατηρεί πως η προσέγγιση Ερντογάν-Πούτιν σε βάρος των αμερικανικών συμφερόντων έπληξε μακροπρόθεσμα τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις.