Η σχέση μεταξύ του ανθρώπινου νου και του σώματος ήταν ένα θέμα που προκαλούσε τους μεγάλους στοχαστές για χιλιετίες, συμπεριλαμβανομένων των φιλοσόφων Αριστοτέλη και Ντεκάρτ. Η απάντηση, ωστόσο, φαίνεται να βρίσκεται στην ίδια τη δομή του εγκεφάλου.
Ερευνητές δήλωσαν την Τετάρτη ότι ανακάλυψαν πως τμήματα της περιοχής του εγκεφάλου που ονομάζεται κινητικός φλοιός και διέπει την κίνηση του σώματος συνδέονται με ένα δίκτυο που εμπλέκεται στη σκέψη, τον προγραμματισμό, τη νοητική διέγερση, τον πόνο και τον έλεγχο των εσωτερικών οργάνων, καθώς και με λειτουργίες όπως η αρτηριακή πίεση και ο καρδιακός ρυθμός.
Οι επιστήμονες εντόπισαν ένα προηγουμένως άγνωστο σύστημα εντός του κινητικού φλοιού που εκδηλώνεται με πολλαπλούς κόμβους, οι οποίοι βρίσκονται μεταξύ περιοχών του εγκεφάλου που είναι ήδη γνωστό ότι είναι υπεύθυνες για την κίνηση συγκεκριμένων τμημάτων του σώματος - των χεριών, των ποδιών και του προσώπου - και ενεργοποιούνται όταν εκτελούνται πολλές διαφορετικές κινήσεις του σώματος μαζί. Ο κινητικός φλοιός είναι μέρος του εξωτερικού στρώματος του εγκεφάλου, του εγκεφαλικού φλοιού.
Οι ερευνητές ονόμασαν αυτό το σύστημα σωματο-γνωστικό δίκτυο δράσης ή SCAN και κατέγραψαν τις συνδέσεις του με περιοχές του εγκεφάλου που είναι γνωστό ότι βοηθούν στον καθορισμό στόχων και στον προγραμματισμό ενεργειών.
Το δίκτυο αυτό βρέθηκε επίσης να αντιστοιχεί με περιοχές του εγκεφάλου που, όπως φάνηκε σε μελέτες που αφορούσαν πιθήκους, συνδέονται με εσωτερικά όργανα, όπως το στομάχι και τα επινεφρίδια, επιτρέποντας στα όργανα αυτά να αλλάζουν τα επίπεδα δραστηριότητας εν αναμονή της εκτέλεσης μιας συγκεκριμένης ενέργειας. Αυτό μπορεί να εξηγήσει σωματικές αντιδράσεις όπως η εφίδρωση ή ο αυξημένος καρδιακός ρυθμός που προκαλείται απλώς από τον προβληματισμό για μια δύσκολη μελλοντική εργασία, είπαν.
Δύο ξεχωριστά συστήματα
Σύμφωνα με τους ερευνητές το ανθρώπινο κινητικό σύστημα δεν είναι ενιαίο, καθώς πιστεύεται ότι υπάρχουν δύο ξεχωριστά συστήματα που ελέγχουν την κίνηση, όπως δήλωσε ο καθηγητής ακτινολογίας Έβαν Γκόρντον της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ουάσινγκτον στο Σεντ Λούις, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature.
«Το ένα είναι για την απομονωμένη κίνηση των χεριών, των ποδιών και του προσώπου σας. Αυτό το σύστημα είναι σημαντικό, για παράδειγμα, για τη γραφή ή την ομιλία, κινήσεις που πρέπει να περιλαμβάνουν μόνο το ένα μέρος του σώματος. Ένα δεύτερο σύστημα, το SCAN, είναι πιο σημαντικό για ολοκληρωμένες, ολόσωμες κινήσεις και συνδέεται περισσότερο με περιοχές υψηλού επιπέδου σχεδιασμού του εγκεφάλου σας», δήλωσε ο Γκόρντον.
Σύνδεσμος νου - σώματος
«Η σύγχρονη νευροεπιστήμη δεν περιλαμβάνει κανένα είδος δυϊσμού νου-σώματος. Δεν είναι συμβατό με το να είναι κανείς σοβαρός νευροεπιστήμονας στις μέρες μας. Δεν είμαι φιλόσοφος, αλλά μια συνοπτική δήλωση που μου αρέσει είναι να λέω: 'Ο νους είναι αυτό που κάνει ο εγκέφαλος'». Το άθροισμα των βιο-υπολογιστικών λειτουργιών του εγκεφάλου αποτελεί το 'μυαλό', δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Νίκο Ντόσενμπαχ, καθηγητής νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον.
«Δεδομένου ότι αυτό το σύστημα, το SCAN, φαίνεται να ενσωματώνει αφηρημένα σχέδια-σκέψεις-κίνητρα με πραγματικές κινήσεις και φυσιολογία, παρέχει πρόσθετη νευροανατομική εξήγηση για το γιατί το "σώμα" και το "μυαλό" δεν είναι ξεχωριστά ή διαχωρίσιμα», πρόσθεσε.
Οι ερευνητές έθεσαν ως στόχο να χρησιμοποιήσουν σύγχρονες τεχνικές απεικόνισης του εγκεφάλου για να ελέγξουν έναν σημαντικό χάρτη των περιοχών του εγκεφάλου που ελέγχουν την κίνηση, ο οποίος δημιουργήθηκε πριν από εννέα δεκαετίες από τον νευροχειρουργό Γουάιλντερ Πένφιλντ. Τα ευρήματά τους έδειξαν ότι ο χάρτης του που περιοριζόταν από τις τεχνολογίες της εποχής του, χρειαζόταν αναθεωρήσεις.
Ο SCAN εντοπίστηκε με τη χρήση απεικόνισης ακριβείας σε επτά ενήλικες για να εξεταστούν τα οργανωτικά χαρακτηριστικά του εγκεφάλου, και στη συνέχεια επαληθεύτηκε σε μεγαλύτερα σύνολα δεδομένων που όταν συνδυάστηκαν κάλυψαν χιλιάδες ενήλικες. Περαιτέρω απεικονίσεις εντόπισαν το κύκλωμα SCAN σε ένα παιδί 11 μηνών και ένα παιδί 9 ετών, ενώ διαπίστωσαν ότι δεν είχε ακόμη σχηματιστεί σε ένα νεογέννητο. Οι παρατηρήσεις αυτές επικυρώθηκαν σε μεγαλύτερα σύνολα δεδομένων εκατοντάδων νεογέννητων και χιλιάδων 9χρονων.
Πολλά να ανακαλυφθούν ακόμα
«Στην πραγματικότητα, ο σκοπός του εγκεφάλου συζητείται έντονα», δήλωσε ο Γκόρντον. «Ορισμένοι νευροεπιστήμονες θεωρούν ότι ο εγκέφαλος είναι ένα όργανο που προορίζεται κυρίως για να αντιλαμβάνεται και να ερμηνεύει τον κόσμο γύρω μας. Άλλοι θεωρούν ότι είναι ένα όργανο σχεδιασμένο να παράγει τις καλύτερες "εκροές" - συνήθως μια φυσική ενέργεια - για τη βελτιστοποίηση της επιβιωσιμότητας και της εξελικτικής καταλληλότητας για κάθε δεδομένη κατάσταση», σημείωσε.
«Πιθανώς και τα δύο είναι σωστά», πρόσθεσε ο Γκόρντον. «Το SCAN ταιριάζει πιο καθαρά με την τελευταία ερμηνεία: ενσωματώνει στόχους και σχεδιασμό με δράσεις ολόκληρου του σώματος», κατέληξε.
