Μια ομάδα ερευνητών στις ΗΠΑ υποστηρίζει ότι δημιούργησε από βλαστοκύτταρα τις πρώτες στον κόσμο συνθετικές δομές, που μοιάζουν με ανθρώπινο έμβρυο, παρακάμπτοντας την ανάγκη για ωάρια και σπέρμα και φυσικά δίνοντας σάρκα και οστά σε ένα από τα πολλά σενάρια επιστημονικής φαντασίας, περί γέννεσης της ζωής μέσα σε εργαστήριο.
Συγκεκριμένα, οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι αυτά τα πρότυπα έμβρυα, τα οποία μοιάζουν με εκείνα που βρίσκονται στα πρώτα στάδια της ανθρώπινης ανάπτυξης, θα μπορούσαν να προσφέρουν ένα «κρίσιμο παράθυρο», όπως το αποκαλούν, «για τις επιπτώσεις των γενετικών διαταραχών και τα βιολογικά αίτια των επαναλαμβανόμενων αποβολών».
Διευκρινιστικές απαντήσεις στα ηθικά και νομικά προβλήματα που εγείρουν δίνει στο Liberal ο επιστημονικός συνεργάτης Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής, κ. Βιδάλης Τάκης, ενώ ταυτόχρονα βάζει ένα «τέλος» στις λανθασμένες εντυπώσεις που έχουν προκύψει.
Συνέντευξη στην Κέλλυ Σαουάχ-Μαραγκουδάκη
Είναι δόκιμος ο όρος «συνθετικά» έμβρυα από βλαστοκύτταρα; Ποιος ο σκοπός δημιουργίας αυτών;
Όχι, δεν είναι. Πρόκειται για τεχνητά έμβρυα και όχι συνθετικά. Δηλαδή, πρόκειται για έμβρυο, το οποίο προέκυψε από κύτταρα που έλαβαν από ένα κανονικό έμβρυο που έχει παραχθεί με τη μορφή που γνωρίζουμε, την εξωσωματική γονιμοποίηση. Τα βλαστοκύτταρα που λήφθηκαν από το έμβρυο αναπρογραμματίστηκαν και πλέον με μια τεχνολογία που διαθέτουμε μπορούν να δώσουν τα ίδια, ένα νέο έμβρυο. Ωστόσο, μέχρι στιγμής αυτό δεν έχει επιτευχθεί να γίνει βιώσιμο.
Να σημειώσω ότι δεν συμφωνώ με τον όρο συνθετικά βλαστοκύτταρα, καθώς δεν συνθέσαμε κάποιο έμβρυο από ανόργανη ύλη ή από οτιδήποτε άλλο. Πήραμε ένα κανονικό έμβρυο και του αφαιρέσαμε τα βλαστοκύτταρα· μια διαδικασία που γίνεται 45 χρόνια τώρα. Η καινοτομία σε αυτή την έρευνα είναι ότι το έμβρυο αναπρογραμματίστηκε. Δηλαδή, οι επιστήμονες κατάφεραν να οδηγήσουν αυτό το έμβρυο σε μια μορφή ολοδυναμίας, να μπορεί δηλαδή να μας δώσει έναν πλήρη ανθρώπινο οργανισμό.
Σε ποιο στάδιο βρισκόμαστε;
Όπως προείπα, βρισκόμαστε σε πολύ αρχικό ακόμη στάδιο και βέβαια δεν υπάρχει προοπτική ή απόφαση ένα τέτοιο έμβρυο, εάν μπορέσει να διατηρηθεί, να εμφυτευτεί σε μήτρα για να συνεχιστεί η εγκυμοσύνη.
Κύριε Βιδάλη, σίγουρα πρόκειται για ένα ακόμη επιστημονικό επίτευγμα, ωστόσο εγείρονται ηθικοί και νομικοί προβληματισμοί. Αφού δεν πρόκειται για φυσικά αλλά τεχνητά έμβρυα γιατί πολλοί ειδικοί βιοηθιολόγοι προβληματίζονται; Ποια είναι η θέση που λαμβάνει η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής σχετικά με αυτό το ζήτημα;
Η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής δεν έχει ασχοληθεί συγκεκριμένα με το ζήτημα, όσον αφορά τη συγκεκριμένη εξέλιξη. Πάντως, υπάρχουν μέλη της Επιτροπής Βιοηθικής για το ζήτημα της έρευνας στο έμβρυο και της χρήσης των νευρικών βλαστοκυττάρων. Ασφαλώς και τίθενται ηθικοί και νομικοί προβληματισμοί αλλά πρέπει να ξέρετε ότι η ελληνική νομοθεσία αλλά και πολλών άλλων χωρών της Ευρώπης καλύπτουν σε σημαντικό βαθμό αυτά τα θέματα. Δεν βλέπω δηλαδή κάποια ιδιαίτερη ανησυχία, όπως αυτή που έχει εκφραστεί στον Τύπο και στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.
Θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε έναν ζώντα οργανισμό;
Ναι! θα μπορούσαν να εξελιχθούν αλλά να έχετε υπόψιν ότι αυτός ο οργανισμός θα ήταν ένας κανονικός ανθρώπινος οργανισμός. Ό,τι κάναμε και κάνουμε τόσα χρόνια με την εξωσωματική γονιμοποίηση, το κάνουμε σήμερα με άλλον τρόπο. Μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα ανθρώπινο έμβρυο εξωσωματικά, εκμεταλλευόμαστε τις δυνατότητες που μας προσφέρει η τεχνολογία. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα είναι ένας οργανισμός, ο οποίος θα διαφέρει από τον άνθρωπο. Ασφαλώς θα πρέπει να γίνει μελέτη για το ποια θα είναι τα βιολογικά του χαρακτηριστικά αλλά από άποψη ηθική και νομική θα είναι ένα ανθρώπινο έμβρυο. Δεν υπάρχει καμία περίπτωση να έχουμε έμβρυα δύο κατηγοριών ή δύο επιπέδων. Θα είναι όπως είμαστε όλοι μας πριν γεννηθούμε.
