© Yuri Kadobnov/AFP/Getty Images
Από την Sophia Kishkovsky
Η προοπτική έξι ακόμη χρόνων με Πρόεδρο της Ρωσίας τον Vladimir Putin αντιμετωπίστηκε από τους ρώσους καλλιτέχνες με διάφορους τρόπους: απόγνωση, εξύμνηση και παραίτηση, αντανακλώντας τον ιδεολογικό διχασμό στην πολιτιστική σκηνή της χώρας.
Ο Putin ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα ότι θα θέσει υποψηφιότητα για τις προεδρικές εκλογές του 2018 σε μια συγκέντρωση νεολαίας στη Μόσχα, όπου ρώτησε ντροπαλά το πλήθος αν ήθελαν να θέσει υποψηφιότητα: απάντησαν με ενθουσιώδεις ζητωκραυγές. Λίγες ώρες μετά ήταν σε μια βιομηχανία αυτοκινήτων, όπου οι εργάτες τον θερμοπαρακαλούσαν να ζητήσει την επανεκλογή του. Εάν όντως κερδίσει, κάτι το οποίο φαίνεται σχεδόν σίγουρο, η επόμενη θητεία του θα σημάνει τα 20 χρόνια του σε αυτό το αξίωμα, επιπρόσθετα από τα 4,5 που υπηρέτησε ως πρωθυπουργός.
Αναμένοντας το αναπόφευκτο, ο Alexander Donskoy, πρώην δήμαρχος του Αρχαγγέλσκ, στον οποίο ασκήθηκε έρευνα για κατηγορίες όπως κατάχρηση εξουσίας, και ο οποίος, στη συνέχεια, άνοιξε ένα μουσείο ερωτικής τέχνης και έγινε καλλιτέχνης, έχει χρηματοδοτήσει μία έκθεση με τίτλο Superputin στο Μουσείο Ultra Modern Art της Μόσχας. Η έκθεση περιλαμβάνει πίνακες με σαρδόνιο χιούμορ, γλυπτά και κόμικς που απεικονίζουν τον Πούτιν ως Άγιο Βασίλη, να χαϊδεύει ζώα και να κάνει ηρωικές πράξεις (έως 15 Ιανουαρίου).
Αναζητώντας επιπλέον χρηματοδότηση -και δημοσιότητα-, ο Donskoy ξεκίνησε μια πρωτοβουλία crowdfunding για να τον βοηθήσει ο κόσμος να πληρώσει για την έκθεση, αλλά κατάφερε να συγκεντρώσει μόνο τρεις δωρεές που συνολικά έφτασαν τα 200 ρούβλια (3 δολάρια).
«Για μένα αυτή είναι μια πράξη εσωτερικής υποταγής στο γεγονός ότι ο Πούτιν θα μείνει για πάντα», είπε ο Donskoy στο τηλεοπτικό κανάλι Current Time, το οποίο ανήκει στο ραδιοφωνικό σταθμό Radio Free Europe/Radio Liberty που βρίσκεται στην Πράγα. Υπάρχει, όμως, ένα πρόβλημα: η έκθεση δεν έχει προσελκύσει πολλούς επισκέπτες, λέει ο Donskoy. «Πού είναι τα πλήθη των ανθρώπων που αγαπούν τον Πούτιν;»
Ο διαβρωτικός Πούτιν
Εν τω μεταξύ, ο Belyaev-Gintovt, ένας δεξιός καλλιτέχνης, παρουσίασε μια έκθεση στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Μόσχας που αποθεώνει ένα μυθικό, μεσαιωνικό, χριστιανικό βασίλειο στην κεντρική Ασία. Ο Belyaev-Gintovt είναι μέλος της Ένωσης Ρωσικής Τέχνης, μιας νέας συμμαχίας σύγχρονων καλλιτεχνών και ανθρώπων του πολιτισμού που απορρίπτει τα επικρατούντα φιλελεύθερα πιστεύω στον κόσμο της τέχνης, αγκαλιάζει τη Ρωσική Ορθοδοξία και διακηρύσσει ότι αποστολή του είναι να «μεταδώσει τον πατριωτισμό».
Απηχώντας τη σοβιετική εποχή, οι ρεαλιστές καλλιτέχνες αποθεώνουν ανοιχτά την πολιτική του Κρεμλίνου. Μια έκθεση μνημειακών πινάκων του Vassily Nesterenko που δείχνουν τα ρωσικά στρατεύματα να σώζουν τη Συρία από την καταστροφή, -με τίτλο Συριακή Γη-, έκλεισε στη Μόσχα τον περασμένο μήνα.
Αν και οι καλλιτέχνες που είναι υπέρ του καθεστώτος ενθαρρύνονται, οι φιλελεύθεροι εξακολουθούν να παρενοχλούνται ή και χειρότερα. Ο σκηνοθέτης θεάτρου Kirill Serebrennikov αντιμετωπίζει δίωξη και βρίσκεται σε κατ'' οίκον περιορισμό για κατηγορίες απάτης. Ο σκηνοθέτης ανέβασε στο Θέατρο Μπολσόι στη Μόσχα το Δεκέμβριο μια παράσταση μπαλέτου για τον Νουρέγιεφ, το θρυλικό χορευτή που διέφυγε από τη Σοβιετική Ένωση.
Μόνο καλλιτέχνες που έχουν φύγει από τη Ρωσία μπορούν να είναι ανοιχτά επικριτικοί απέναντι στον Πούτιν. Ο Marat Guelman, ο διοργανωτής εκθέσεων που μετακόμισε στο Μαυροβούνιο το 2015, έγραψε σε μια σειρά αναρτήσεων στο Facebook ότι η ανακοίνωση του Πούτιν ότι θα θέσει υποψηφιότητα για πρόεδρος για ακόμη μια φορά, ενισχύει την απόφασή του να φύγει από τη χώρα. «Το να μην έχω καμία σχέση με αυτήν την κυβέρνηση, το να είμαι ένας "Ρώσος επιμελητής με ουδέτερη σημαία": αυτή είναι η ταυτότητά μου για τα επόμενα έξι χρόνια», είπε, κάνοντας αναφορά στην οδηγία που εξέδωσε η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή ότι οι Ρώσοι αθλητές μπορούν να συμμετάσχουν φέτος στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες μόνο εάν δεν εκπροσωπούν επισήμως τη χώρα τους.
