Του Τιμ Κόρνγουελ
Ο εμφύλιος πόλεμος στην Συρία έχει οδηγήσει σε μαζική έξοδο τους δημιουργικούς ανθρώπους της χώρας: καλλιτέχνες, σκηνοθέτες, συγγραφείς και ποιητές έχουν μεταναστεύσει σε χώρες όπως το Παρίσι και το Βερολίνο. Αλλά κάποιοι βετεράνοι εικαστικοί καλλιτέχνες επέλεξαν να μείνουν. Ανάμεσα σε αυτούς είναι και ο Μουνίρ Αλ Σααρανί (Mouneer Al Shaarani), 64 ετών, ο οποίος ασχολείται με την καλλιγραφία και το σχεδιασμό βιβλίων και έχει εκθέσει την δουλειά του σε όλο τον κόσμο. Επέστρεψε στη Συρία από την Αίγυπτο κατά τη διάρκεια του πολέμου, για να «ζήσει και να δουλέψει εδώ με σκοπό να εμπνεύσει», είπε.
Ο Γιουσέφ Αμπντέλκε (Youssef Abdelke), 65 ετών, του οποίου το έργο βρίσκεται σε διεθνείς συλλογές, όπως αυτή του Βρετανικού Μουσείου στο Λονδίνο, έχει καταγράψει χρονολογικά τον πόνο του πολέμου σε εξαιρετικά σκίτσα σε κάρβουνο. Κρατήθηκε από τις αρχές της συριακής κυβέρνησης για πέντε εβδομάδες το 2013. Παρόλα αυτά, επέλεξε να παραμείνει στη Δαμασκό.
Νεότεροι καλλιτέχνες, οι οποίοι αναφέρονται να έχουν παραμείνει στη χώρα, περιλαμβάνουν τον καλλιτέχνη νεκρής φύσης Οθμάν Μουσά (Othman Moussa, γενν. 1974), τον οποίο εκπροσωπεί η Ayyam Gallery (Βηρυτός και Ντουμπάι), και το ζωγράφο και γλύπτη Φαντί Γιαζιγκί (Fadi Yazigi, γενν. 1966). «Μπορεί να μην υπάρχουν πια πουλιά εδώ, αλλά προσπαθώ ακόμα να αιχμαλωτίσω τη διάθεση», λέει ο Γιαζιγκί στην ιστοσελίδα του. «Η τέχνη δεν είναι μόνο κομμάτι της επιβίωσής μου -είναι και ένας τρόπος για να βρεις μια λύση.» Ένας από τους νεότερους καλλιτέχνες που επέλεξε να παραμείνει, ο Αμρ Φαχέντ (Amr Fahed, γενν. 1982), επέστρεψε στην χώρα το 2014 «για να μείνω δίπλα στα Σύρια παιδιά στους προσφυγικούς καταυλισμούς... και να αιχμαλωτίσω τη θλίψη στα μάτια τους», είχε πει τότε.
Ο πόλεμος φαίνεται να έχει δημιουργήσει μια καινούρια μεσανατολική διασπορά στην Ευρώπη και να έχει επικεντρώσει την παγκόσμια προσοχή στη σύγχρονη συριακή τέχνη. «Αν μου ζητούσαν να ονομάσω ένα (Σύριο) καλλιτέχνη στο Παρίσι ή το Βερολίνο δε θα ήξερα πού να σταματήσω», λέει η Σιρίν Ατασί (Shireen Atassi), από το πρόσφατα δημιουργημένο Atassi Foundation, που προωθεί τη συριακή τέχνη, και ιδρύθηκε από την οικογένεια πίσω από την ιστορική γκαλερί του Ντουμπάι Green Art Gallery.
Απόδοση: Χρόνης Μούγιος
