Της Νάσιας Καλαμάκη
Με αφορμή το κύκλο συζητήσεων Λέξεις & Σκέψεις, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να ακούσει τις Guerrilla Girls να μιλούν για όλα στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, μια μέρα μετά την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, αυτήν την Πέμπτη 9 Μαρτίου, σε μια ομιλία στην Κεντρική Σκηνή.
Οι Guerrilla Girls είναι μια δυναμική ομάδα από ανώνυμες φεμινίστριες, ακτιβίστριες καλλιτέχνες με τεράστια αξία για το γυναικείο καλλιτεχνικό κόσμο, διότι αγωνίζονται εδώ και χρόνια για τα ίσα δικαιώματα των γυναικών και των ανδρών καλλιτεχνών και την ίση εκπροσώπησή τους στα μουσεία και τις γκαλερί. Ερευνούν ζητήματα που αφορούν το φύλο, τη διαφθορά στην πολιτική και στην τέχνη, τον κινηματογράφο και την ποπ κουλτούρα. Υπερασπίζονται το φεμινισμό και αντιτίθενται στον σεξισμό και στο ρατσισμό και σε κάθε είδους διάκριση.
Ξεκίνησαν την πορεία τους ως μια ομάδα 7 γυναικών το 1985, με αφορμή την έκθεση An International Survey of Recent Painting and Sculpture στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, όπου παρουσιάζονταν 165 καλλιτέχνες και μόνοι οι 13 ήταν γυναίκες -και καμία από αυτές μαύρη. Έκτοτε, η ομάδα έχει μεγαλώσει: μέχρι στιγμής μετρούν πάνω από 55 μέλη (μόνο γυναίκες).
Τα κορίτσια είχαν από από την αρχή guerrilla νοοτροπία, δηλαδή αντάρτικη, καθώς γέμιζαν τοίχους γκαλερί και μουσείων εντελώς απροειδοποίητα με αφίσες με τα συνθήματά τους. Γι' αυτό, από την αρχή ήθελαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους, αλλά δεν είχαν βρει τον τρόπο. Ένα λάθος που έκανε ένα από τα μέλη τους, -που, όπως λέγεται, έγραψε σε ένα χαρτί ότι η δράση τους ήταν «gorilla»-, τους έδωσε την: από τότε φορούν μάσκες γορίλα, σαν αυτές που αγοράζουν οι Αμερικανοί στη γιορτή του Halloween, για να καμουφλάρουν τα πρόσωπά τους και κρατάνε την ανωνυμία τους σαν ένα καλά κρυμμένο μυστικό -τις γνωρίζουμε ως Kathe Kollwitz, Alma Thomas, Rosalba Carriera, Frida Kahlo, Julia de Burgos και Hannah Hoch, ψευδώνυμα από τα ονόματα γνωστών γυναικών καλλιτεχνών.
Τότε ήταν που ξεκίνησαν και την καμπάνια που έβαλε στο στόχαστρο μουσεία, έμπορους τέχνης, επιμελητές, κριτικούς και καλλιτέχνες που θεωρούσαν ότι ήταν υπεύθυνοι ή εμπλέκονταν στον αποκλεισμό των γυναικών και των μη λευκών καλλιτεχνών από τις εκθέσεις και τις εκδόσεις. Δημιούργησαν αφίσες, μια από τις οποίες είναι ίσως ένα από τα πιο γνωστά έργα τους: το Do women have to be naked to get into the Met. Museum? (1989). Η αφίσα αυτή παρουσιάζει μια γυμνή γυναίκα ξαπλωμένη να φοράει μια μάσκα γορίλα, ενώ η εικόνα είναι βασισμένη στο διάσημο πίνακα του Jean-Auguste-Dominique Ingres με τίτλο Odalisque and Slave (1842, Walters Art Gallery, Βαλτιμόρη) και συνοδεύεται από τα στοιχεία: «Λιγότερο από το 5% των καλλιτεχνών στο τμήμα της Μοντέρνας Tέχνης είναι γυναίκες, αλλά το 85% των γυμνών είναι γυναίκες ».
Από τότε δεν έχουν σταματήσει να δημιουργούν αφίσες, αυτοκόλλητα, βιβλία και δημόσια έργα σε όλον τον κόσμο και να εμφανίζονται σε γκαλερί, μουσεία, πανεπιστήμια. Με πάνω από 100 δράσεις στο ενεργητικό τους σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Νέας Υόρκης, του Λος Άντζελες, της Μινεάπολις, της Πόλης του Μεξικού, της Κωνσταντινούπολης, του Λονδίνου κ.ά. Μερικές από τις εκθέσεις τους που έχουν προσελκύσει μαζικά το κοινό είναι η αναδρομική στο Μπιλμπάο και τη Μαδρίτη, Girls Guerrilla 1985-2015, και η περιοδεύουσα έκθεση στις Η.Π.Α Guerrilla Girls: Not Ready To Make Nice. Αυτήν τη περίοδο το κοινό έχει την ευκαιρία να δει δουλειά των Guerrilla Girls στο Cal State University San Bernardino, στο Barnes Foundation και στο Harn Museum of Art στις Η.Π.Α και στο OO Kulturquartier στην Αυστρία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ακόμα και τώρα, μετά από τόσα χρόνια, οι διακρίσεις συνεχίζονται: γυναίκες αποκλείονται από τον κόσμο της τέχνης λόγω φύλου και χρώματος. Η δράση, όμως, των Guerrilla Girls δε σταματά και αγωνίζονται για όλα αυτά που θα έπρεπε να είναι δεδομένα. Έργα όπως το Then/Now παραθέτουν στοιχεία που δηλώνουν ότι από το 1985 που μόνο 10% των γυναικών καλλιτεχνών εκπροσωπείτο από συγκεκριμένες γκαλερί, το ποσοστό αυξήθηκε μόνο κατά 10% έως το 2014. Κάτι που αποδεικνύει ότι ο κόσμος δεν αλλάζει τόσο εύκολα -και με την εκλογή του Τραμπ στις Η.Π.Α μάλλον τα πράγματα θα χειροτερέψουν αντί να βελτιωθούν.
Περισσότερες πληροφορίες για την ομιλία τους στη Στέγη εδώ : http://www.sgt.gr/gre/SPG1807
