Της Anna Louie Sussman
Σε ακόμα ένα κεφάλαιο στην απίστευτη ακολουθία επεισοδίων “πολυεθνική εταιρία προσπαθεί να προσελκύσει τα παιδιά και ακολουθεί χάος”, τα McDonald's κατηγορούνται για παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων και εσφαλμένη επιικύρωση κατά τη χρήση έργων καλλιτεχνών γκραφίτι της Νέας Υόρκης σε ένα διαφημιστικό βίντεο, με τίτλο “McDonald's Presents the Vibe of Bushwick NY”.
Την περασμένη Τετάρτη, δικηγόροι που εκπροσωπούν έξι καλλιτέχνες street art έστειλαν ένα γράμμα στην αλυσίδα μπεργκεράδικων, απειλώντας με νομική επέμβαση και ζητώντας “αποζημίωση για τις ζημιές στη δουλειά και τη φήμη τους, καθώς και για τα κέρδη που προήλθαν από την αυθαίρετη χρήση των έργων τους από τα McDonald's”, σύμφωνα με μια δήλωση του δικηγόρου Andrew Gerber του γραφείου Kushnirsky Gerber PLLC.
Η αλυσίδα μπεργκεράδικων προσέλαβε έξι καλλιτέχνες street art από το Μπούσγουικ, για να ζωγραφίσουν το νέο τους bagel σάντουιτς σε δημόσιους χώρους σε όλη την Ολλανδία, ενώσο τους κινηματογραφούσαν, χρησιμοποιώντας αυτό το υλικό για να συνοδεύσουν το διαφημιστικό βίντεο “Vibe”. Ενώ το τετράλεπτο βίντεο επικεντρώνεται κυρίως στους καλλιτέχνες που είχαν προσλάβει, οι οποίοι ανήκουν στην ομάδα Bushwick Collective, έργα από πολλούς άλλους καλλιτέχνες street art εμφανίζονται στο βίντεο χωρίς άδεια.
Οι έξι καλλιτέχνες που αυτήν τη στιγμή σκέφτονται να δράσουν νομικά είναι οι Don Rimx, Beau Stanton, Virus, Atomik και Himbad. Ο Gerber είπε ότι βρίσκεται σε συζητήσεις και με άλλους καλλιτέχνες των οποίων η δουλειά υπάρχει μέσα στο βίντεο, και θα χαρεί να ακούσει και οποιονδήποτε άλλο έχει επηρεαστεί από αυτό.
Είπε ότι, επειδή οι περισσότεροι καλλιτέχνες που έχουν επηρεαστεί δεν έχουν κατοχυρώσει τα δικαιώματα των έργων τους, αναζητούν κυρίως “πραγματικές ζημιές”, οι οποίες υπολογίζονται με βάση μια ποικιλία συνιστωσών, στις οποίες περιλαμβάνονται η αποτροπή των κερδών του παραβάτη, η ζημιά στους παραβιασθέντες ή η ζημιά στη φήμη.
Ενώ η street art καλύπτεται κανονικά από άποψη προστασίας πνευματικών δικαιωμάτων, οι καλλιτέχνες που εγγράφονται στο γραφείο πνευματικών δικαιωμάτων δικαιούνται να διεκδικήσουν νομικές ζημίες για συγκεκριμένα ποσά, τα οποία δίνονται βάσει συγκεκριμένων νομικών κριτηρίων, έως $150.000 για κάθε παραβιασμένο έργο, λέει ο Gerber.
Αυτή δεν είναι το πρώτο παραστράτημα των McDonald's όσον αναφορά τη χρήση street art για τη διαφήμιση του brand της εταιρίας. Η δήλωση του Gerber σημειώνει ότι η εταιρία είχε μηνυθεί τον Οκτώβριο του 2016 από την οικογένεια του εκλιπόντος καλλιτέχνη street art Dash Snow, για τη χρήση του tag που χρησιμοποιούσε ως υπογραφή σε έναν επανασχεδιασμό εσωτερικού χώρου.
Ο Gerber σημειώνει πως, καθώς το κοινό γίνεται πιο φιλικό προς τη street art, οι εταιρίες που προσπαθούν να ενεργοποιήσουν τους καταναλωτές, ψάχνουν ολοένα και περισσότερους τρόπους για να εντάξουν τη street art στα brands τους, κάτι που έχει οδηγήσει σε περισσότερες αγωγές παραβίασης. Ένα άρθρο του 2014 στη νομική ιστοσελίδα Law360 περιέγραφε μια μεγάλη σειρά μηνύσεων από καλλιτέχνες street art εναντίον ενός μεγάλου εύρους εταιριών, από τον πολυτελή οίκο μόδας Roberto Cavalli έως τα καταστήματα λιανικής πώλησης χαμηλού κόστους Walmart. Αυτές οι μηνύσεις περιελάμβαναν φράσεις όπως “αξιοπιστία στους δρόμους” και “ξεπούλημα”.
Η παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων από μεγάλες εταιρίες αποτελεί έντονο πρόβλημα και εκτός street art. Τον Ιανουάριο, 11 καλλιτέχνες έκαναν μήνυση στην εταιρία μόδας Francesca's, με την κατηγορία ότι η εταιρία χρησιμοποίησε τα σχέδιά τους χωρίς άδεια. Τον περασμένο Οκτώβριο, η εικονογράφος και κάτοικος του Λος Άντζελες Lili Chin, έκανε μήνυση στη μεγάλη εταιρία λιανικής πώλησης Kohl's και σε δυο κατασκευαστές ρούχων, για αυτό που η μήνυση αποκάλεσε ως μια “ξεδιάντροπη” και “σκόπιμη” παράβαση πνευματικών δικαιωμάτων, μαζί με άλλες κατηγορίες.
Στην παρούσα κατάσταση με τα McDonald's, οι καλλιτέχνες που σκέφτονται να προβούν σε νομικά μέτρα περιέγραψαν την αλυσίδα φαστφουντάδικων ως “αντίθετη με τις δικές τους αξίες”. Περιέγραψαν το Μπούσγουικ ως μια “έρημο φαγητού”, όπου οι κάτοικοι δυσκολεύονται να βρουν πρόσβαση σε θρεπτικό, οικονομικό φαγητό, και συνέδεσαν τα McDonald's με “παχυσαρκία, διαβήτη και υπέρταση και για τους ενήλικες και για τα παιδιά.”
Το επίσημο βίντεο δεν υπάρχει πλέον στο διαδίκτυο, αλλά ο Gerber επισημαίνει ότι εκατομμύρια άνθρωποι θα μπορούσαν να το έχουν δει όσο ήταν ακόμα διαθέσιμο. Μια έκδοσή του είναι ακόμη διαθέσιμη σε μια σελίδα του Facebook.
Πηγή: artsy.net
Απόδοση: Χρόνης Μούγιος
