"Έφυγε" η Άσπα Στασινοπούλου, μία από τις πρωτοπόρους της σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα

"Έφυγε" η Άσπα Στασινοπούλου, μία από τις πρωτοπόρους της σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα

Άσπα Στασινοπούλου (1991) © Μέδουσα Αίθουσα Τέχνης

Φίλοι, συνεργάτες και συγγενείς είπαν σήμερα το τελευταίο αντίο στη μεγάλη εικαστικό Άσπα Στασινοπούλου, η οποία έφυγε από τη ζωή χθες σε ηλικία 82 ετών.

Γεννημένη στην Αθήνα το 1935, η Άσπα Στασινοπούλου ήταν μία από τους λίγους έλληνες καλλιτέχνες που επηρεάστηκαν από τις πολιτικές ζυμώσεις και τον καλλιτεχνικό ριζοσπαστισμό των αρχών της δεκαετίας του ''70. Σπούδασε ζωγραφική στην Ecole des Beaux-Arts στο Παρίσι (1959-1963), όπου γνώρισε τον Γιάννη Τσαρούχη, με τον οποίο συνδέθηκε φιλικά και καλλιτεχνικά. Παρόλο που ασχολήθηκε αρχικά με τη ζωγραφική, σύντομα εισήγαγε στη δουλειά της μικτά υλικά, έτοιμα αντικείμενα, επεξεργασμένες φωτογραφικές εκτυπώσεις, ταινίες super 8 και άλλα εκφραστικά μέσα.

Μετά από μια σύντομη επιστροφή στην Ελλάδα για την πρώτη της ατομική έκθεση το 1966 στην γκαλερί Άστορ στην Αθήνα, το 1968 έφυγε πάλι για το Παρίσι, απογοητευμένη από τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις στην Ελλάδα μετά την άνοδο της δικτατορίας. Καθώς συμμετείχε και η ίδια ενεργά στα πολιτικά γεγονότα εκείνης της περιόδου, η πρώιμη δουλειά της δεν μπορεί παρά να ενταχθεί στο πλαίσιο της πολιτικής τέχνης. Στα έργα αυτά εντοπίζουμε, φυσικά, την επιρροή του Πολυτεχνείου, με την καλλιτέχνιδα να φέρνει στο προσκήνιο τους απλούς, καθημερινούς ανθρώπους που συμμετείχαν σε αυτά.

Το 1969 εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο, όπου εργάστηκε έως το 1974, ακολουθώντας από νωρίς τις πρωτοποριακές τάσεις της δεκαετίας του '70. Από τα νεανικά της χρόνια συμμετείχε σε δραστηριότητες καλλιτεχνικών ομάδων που εξέφραζαν, μεταξύ άλλων, τις ιδεολογικές της αντιρρήσεις για την εμπορευματοποίηση της τέχνης και το σύστημα των γκαλερί, όπως ήταν το Κέντρο Εικαστικών Τεχνών, η Ομάδα Τέχνης 4+ και η Ομάδα για την Επικοινωνία και την Εκπαίδευση στην Τέχνη. Θα λέγαμε ότι ένα από τα κύρια ζητήματα που την απασχόλησαν στο έργο της ήταν η θέση της τέχνης και του καλλιτέχνη απέναντι στο οικονομικό-καπιταλιστικό πλαίσιο, αλλά και στις πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες που αυτό πυροδοτεί.

Το έργο της περιλαμβάνει κυρίως κατασκευές και εγκαταστάσεις στο χώρο με διάφορα υλικά, καθώς και εικαστικές δράσεις. Η θεματική της ξεκινούσε από μια κριτική αντιμετώπιση της πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας, βασισμένη στην καταγραφή καθημερινών γεγονότων, συχνά με καταγγελτική ή ανατρεπτική διάθεση. Σε πιο πρόσφατες φάσεις της δουλειάς της, εμπνέεται από μνημειακά αγάλματα αρχαιοελληνικής τέχνης, τα οποία εντάσσει σε εικαστικές δράσεις, ερμηνεύοντας με αντισυμβατικό τρόπο την παρουσία τους.

Είχε παρουσιάσει το έργο της σε περιορισμένο αριθμό ατομικών εκθέσεων, κυρίως στην Αθήνα, αλλά και σε Άμστερνταμ και Λονδίνο. Το 2009 οργανώθηκε αναδρομική έκθεση του έργου της στο Μουσείο Μπενάκη, για την οποία τιμήθηκε με το μεγάλο εκτός συναγωνισμού βραβείο της AICA Hellas. Συμμετείχε επίσης σε σημαντικές ομαδικές εκθέσεις και διεθνείς διοργανώσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό (Περιβάλλον-Δράση, Αθήνα 1981, Μπιενάλε Sao Paulo 1985, ”Three Generations of Greek Women Artists”, Εθνικό Μουσείο Γυναικών Καλλιτεχνών Ουάσινγκτον 1989, Μεταμορφώσεις του Μοντέρνου, Εθνική Πινακοθήκη Αθήνα 1992, 4η Μπιενάλε Αθήνας 2013, κ.ά.).

Ένα έργο-εγκατάστασή της περιλαμβάνεται και στην έκθεση «ΑΝΤΙΔΩΡΟΝ» του ΕΜΣΤ, που φιλοξενείται στο Μουσείο Fridericianum στο Κάσελ, στο πλαίσιο της διεθνούς έκθεσης σύγχρονης τέχνης documenta14.