Η Σύνοδος Κορυφής των κρατών–μελών του νότου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUMED 9) συνιστά από μόνη της αφορμή προβληματισμού, ως γεγονός που καταδεικνύει πρωτίστως ότι ο τρόπος αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης έχει περάσει ως μείζον παγκόσμιο και πανευρωπαϊκό πρόβλημα. Αν συνδυαστεί δε με όλες τις δημοσκοπήσεις που έχουν δημοσιευτεί μετά το καλοκαίρι, προσφέρεται για χρήσιμα συμπεράσματα και για τους πολιτικούς συσχετισμούς που με μικρές διαφοροποιήσεις αποτυπώνονται σαν από καρμπόν.
Δημοσιογράφοι, δημοσκόποι, αναλυτές προσπαθούν να προσεγγίσουν τα αίτια που η κυβέρνηση και ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπερέχουν σημαντικά της αντιπολίτευσης σ' όλα τα κρίσιμα πολιτικά μεγέθη. Η αδυναμία της αντιπολίτευσης είναι πια παροιμιώδης ακόμα και σε κομβικές φάσεις που η κυβέρνηση υφίσταται φθορές και δέχεται μεγαλύτερη αμφισβήτηση. Οι εξηγήσεις είναι πολλές, το συμπέρασμα ένα: Η αντιπολίτευση δεν πείθει. Δεν θεωρείται ως αξιόπιστη για να χειριστεί κρίσιμα θέματα της χώρας. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Φταίει μόνο η αδυναμία της να αρθρώσει εναλλακτικό πολιτικό λόγο μόνο για την πανδημία ή μόνο για τις πυρκαγιές ή για τα οικονομικά προβλήματα; Νομίζω όχι. Η εξήγηση δεν είναι μερική, αποσπασματική.
Εν τέλει η δυσκολία της είναι να εμφανίσει μια συνολική εναλλακτική πρόταση αντιμετώπισης κορυφαίων προβλημάτων που απασχολούν τα πιο δυναμικά κοινωνικά ακροατήρια και την νεολαία. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εμφανίζεται να της έχει «κλέψει την ατζέντα» ή για να το πούμε διαφορετικά, η ίδια έχει χάσει την δυνατότητα να εμφανίσει μια σύγχρονη ατζέντα στηριγμένη σε καινοτόμες ιδέες και προτάσεις.
Ας πάρουμε τα θέματα της κλιματικής αλλαγής που θα μπορούσαν να είναι προνομιακά για τις δυνάμεις του Κέντρου και της Αριστεράς. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε μια ολοκληρωμένη δέσμη μέτρων για την ενεργειακή μετάβαση και την πράσινη Ανάπτυξη. Ο ΣΥΡΙΖΑ εκπέμπει ένα θολό μήνυμα. Είναι χαρακτηριστική η παρέμβασή του κατά την διάρκεια των πυρκαγιών στην Εύβοια. Στελέχη του έσπευσαν να υιοθετήσουν τις θεωρίες των εμπρησμών για να κάνουν την δουλειά τους ανενόχλητα οι εταιρείες εγκατάστασης ανεμογεννητριών!
Προσπαθεί να εμφανιστεί ως οικολογική δύναμη και ταυτόχρονα εναντιώνεται στο πρόγραμμα απολιγνιτοποίησης της χώρας. Ο πολιτικός του λόγος διατρέχεται από αντιφάσεις και σε κάνει να νοσταλγείς τις παρεμβάσεις του Χ. Παπαγιαννάκη που διατύπωνε ένα λόγο οραματικό, ρεαλιστικό, καινοτόμο.
Από την πλευρά του το ΚΙΝΑΛ παρά την προσπάθεια να μιλήσει για την Πράσινη Ανάπτυξη δεν μπορεί να αποφύγει την γενικολογία. Κι όμως ο πρώτος που άνοιξε αυτά τα θέματα τολμηρά και μάλιστα μια δεκαετία πριν ήταν ο Γιώργος Παπανδρέου, ενώ στελέχη όπως ο Γ. Μανιάτης έδειξαν πολύ πριν τα ενεργειακά προβλήματα και τις δυνατότητες της χώρας. Εν ολίγοις, αντί για βήματα προς τα μπροστά κάνουν βήματα προς τα πίσω και αυτό δίνει χώρο στον Κυριάκο Μητσοτάκη να εμφανιστεί ως ο πολιτικός που έχει την πιο ολοκληρωμένη αντίληψη.
Ακριβώς η ίδια δυσκολία εμφανίζεται και σε άλλα μείζονα θέματα. Τι προτείνουν για τις αλλαγές που επιφέρει η Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση στις εργασιακές σχέσεις, τις μεγάλες αναδιαρθρώσεις και τον αριθμό των θέσεων απασχόλησης πέρα από τις καταγγελίες ότι κάθε αλλαγή μας οδηγεί στον «εργασιακό Μεσαίωνα»; Τι θετικό προτείνουν για την βιωσιμότητα τους Ασφαλιστικού και την δυνατότητα που πρέπει να έχουν τα παιδιά μας να πάρουν σύνταξη; Τι προτείνουν για να προσελκυσθούν επενδύσεις στην Ελλάδα πέρα από μονότονα συνθήματα ότι όλα είναι ξεπούλημα; Τι προτείνουν για το δημογραφικό πρόβλημα ή τις αναγκαίες προσαρμογές στην Παιδεία πέρα από καμία πρόταση για επίδομα και την υπεράσπιση παθογενειών; Μάλλον τίποτα καθαρό.
Εν τέλει αυτό είναι το πρόβλημα των δυνάμεων της Κεντροαριστεράς στην χώρα. Τους λείπει η ατζέντα ή κατά άλλους τους την πήρε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Γι' αυτό και κάθε φορά που διαβάζουμε μια δημοσκόπηση τα τελευταία χρόνια μας κάνει να νιώθουμε «στο ίδιο έργο θεατές» . Μ' αυτές τις σκέψεις θα παρακολουθήσω και την ομιλία του Αλέξη Τσίπρα, μήπως και διαψεύσει αυτές τις εκτιμήσεις. Θα το ήθελα, δεν το ελπίζω όμως. Είναι πιο εύκολο να καταγγείλεις την κυβέρνηση και να προτείνεις παροχές που έτσι κι αλλιώς δεν θα δώσεις. Ωστόσο, ο πήχης από το προηγούμενο Σάββατο έχει μπει ψηλά και η ίδια τακτική απλά σε οδηγεί να περάσεις κάτω από αυτόν.
* O Ζαχαρίας Ζούπης είναι πολιτικός αναλυτής - υπεύθυνος ερευνών της εταιρείας δημοσκοπήσεων Opinion Poll.
