Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Να ξεφύγουν από το… μονότονο μοτίβο της διαχείρισης καθυστερήσεων και της συλλογής στοιχείων – φορολογικών και άλλων – για λογαριασμό του κράτους, επιθυμούν οι τράπεζες και σε αυτό το πλαίσιο ετοιμάζονται να κινηθούν με εξωστρέφεια για να εντοπίσουν τις επιχειρήσεις που μπορούν να δανείσουν με το μικρότερο δυνατό ρίσκο.
Την πρώτη κίνηση έκανε ήδη η Τρ. Πειραιώς με την «Αναπτυξιακή Τραπεζική», ενώ σύμφωνα με πληροφορίες του Liberal.gr, αναμένονται μέσα στο προσεχές διάστημα ανάλογες πρωτοβουλίες και από τις υπόλοιπες τράπεζες, με την Alpha Bank να είναι η επόμενη.
«Αυτό που λέγεται συχνά, ότι οι τράπεζες δεν έχουν να δανείσουν είναι μύθος. Υπάρχουν διαθέσιμα κεφάλαια για χορηγήσεις είτε μέσα από ευρωπαϊκά προγράμματα είτε μέσω εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης», σημειώνει διευθυντικό στέλεχος τράπεζας.
Ο ίδιος εξηγεί πως αυτό που έχει αλλάξει δραματικά σε σύγκριση με το παρελθόν είναι προφανώς η επιφυλακτικότητα των τραπεζών. «Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να περιμένουμε την πιστωτική επέκταση του παρελθόντος, ωστόσο οι τράπεζες είναι διατεθειμένες να βγουν προς τα έξω και να δανείσουν τις υγιείς επιχειρήσεις και να χρηματοδοτήσουν βιώσιμα επιχειρηματικά σχέδια», προσθέτει.
Σε αυτό το πλαίσιο – και πάντα υπό την προϋπόθεση ότι θα ολοκληρωθεί επιτυχώς η αξιολόγηση – οι πιστωτικοί όμιλοι εκτιμούν ότι μέσα στο έτος θα μπορούσαν να διοχετεύσουν στην πραγματική οικονομία έως και άνω των 3 δισ. ευρώ, με το τελικό ποσό να εξαρτάται από τις εξελίξεις σε μία σειρά θεμάτων.
Σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, στο εξής οι επιχειρήσεις θα πρέπει να συνηθίσουν ότι εκτός από τα παραδοσιακά κανάλια δανεισμού θα αξιοποιούν εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης, όπως venture capitals και innovation forums, προσέλκυση συμμετοχών από διεθνείς χρηματοοικονομικούς φορείς, μέχρι και crowd funding ή Peer-to-Peer Business Lending.
Αναμφισβήτητα, οι συνθήκες έχουν επιδεινωθεί πολύ τα τελευταία χρόνια και οι τράπεζες εκτός από το ότι έχουν περάσει από τρεις γύρους ανακεφαλαιοποίησης, παραμένουν εκτός των μη συμβατικών μέτρων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι αυτό θα αλλάξει με την πολυαναμενόμενη επιτυχή ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος, οι χρηματοδοτικές συνθήκες θα εξομαλυνθούν σε πολύ μεγάλο βαθμό. Αν, μάλιστα, η χώρα μας συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, τότε θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι οι τράπεζες θα γίνουν λιγότερο επιφυλακτικές ως προς τις χορηγήσεις που θα εγκρίνουν.
Παράλληλα, οι τράπεζες αναμένουν να μπουν μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης στο σύστημα σχεδόν 3 δισ. ευρώ από τις οφειλές του δημοσίου προς ιδιώτες και επιχειρήσεις, γεγονός που θα ενισχύσει τη ρευστότητά τους.
Άσχετα, όμως, με αυτές τις εξελίξεις, οι τραπεζικές διοικήσεις υποστηρίζουν πως υπάρχουν ήδη κεφάλαια που «λιμνάζουν» και άλλα που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν ακόμα και στην παρούσα φάση.
«Ακόμη και οι στόχοι για τη μείωση του ποσοστού των NPLs θα είναι δύσκολο να επιτευχθούν αν δεν δώσουν οι τράπεζες νέα δάνεια, καθώς παράλληλα με τη διαχείριση των κόκκινων δανείων θα πρέπει να αυξάνεται και ο αριθμός των χορηγήσεων. Δεν μπορεί να συνεχίσει μια οικονομία να λειτουργεί και να θέλει μάλιστα να επιστρέψει στην ανάπτυξη με συνεχόμενη συρρίκνωση των πιστώσεων».
Αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων
Προγράμματα όπως το Jeremie και το Jessica είναι εδώ και περιμένουν, καθώς τα προηγούμενα χρόνια παρατηρήθηκε περιορισμένη απορρόφηση των ευρωπαϊκών πόρων. Επίσης, υπάρχει το Ταμείο για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις και το ΤΕΠΙΧ.
Συνολικά, εκτιμάται ότι μέσα στο 2016 οι ελληνικές επιχειρήσεις θα λάβουν κεφάλαια μέσω αυτών των προγραμμάτων ύψους 800 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για προγράμματα που ανήκουν στο προηγούμενο ΕΣΠΑ και δεν έχουν εξαντληθεί ακόμη.
Τα δάνεια μέσω του προγράμματος JEREMIE συγχρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων με πόρους ΕΣΠΑ και την εκάστοτε τράπεζα, με το 50% των κεφαλαίων, το οποίο χορηγείται από το Ταμείο, να είναι άτοκο (πόροι ΕΣΠΑ) και το υπόλοιπο 50%, το οποίο χορηγείται από την τράπεζα, να προσφέρεται με ευνοϊκότερους όρους.
«Προπομπός» το πρόγραμμα της Τρ. Πειραιώς
Η «Αναπτυξιακή Τραπεζική» είναι το μοντέλο επιχειρηματικής τραπεζικής που προωθεί η Τράπεζα Πειραιώς για τη χρηματοδότηση βιώσιμων επενδυτικών σχεδίων και έργων με πολλαπλασιαστικά κοινωνικοοικονομικά οφέλη. Κεντρική ιδέα της Αναπτυξιακής Τραπεζικής είναι η συγκέντρωση και ο συντονισμός όλων των παράλληλων απαιτούμενων δράσεων και η ενεργοποίηση των κατάλληλων εργαλείων με σκοπό «να γίνει η ιδέα πράξη».
Το πρόγραμμα αφορά σε επενδύσεις εκτιμώμενου προϋπολογισμού από 2,5 εκατ. ευρώ και άνω, με έμφαση στους κλάδους των υποδομών, του τουρισμού, της ενέργειας και ενεργειακής αναβάθμισης, της κλιματικής αλλαγής, της βιώσιμης ανάπτυξης, της παραγωγικής εξωστρέφειας, της καινοτομίας και τεχνολογίας και του αγροδιατροφικού τομέα.
Οι ενδιαφερόμενοι έχουν τη δυνατότητα να κατεβάσουν από την ιστοσελίδα της τράπεζας τη σχετική φόρμα εκδήλωσης ενδιαφέροντος και να τη στείλουν συμπληρωμένη μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στην τράπεζα.
