«Η Ελλάδα και η Τουρκία είναι και οι δύο θύματα» της προσφυγικής κρίσης, δηλώνει ο πρέσβης της Τουρκίας στην Ελλάδα Κερίμ Ουράς, σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, δέχεται ότι η συμφωνία επανεισδοχής Ελλάδας-Τουρκίας, δεν λειτουργεί, ωστόσο επικαλείται «πρακτικά προβλήματα» και τονίζει ότι «υπάρχει η πολιτική βούληση και από τις δύο πλευρές για πιο αποτελεσματική διαχείριση του προβλήματος».
Εκφράζει αισιοδοξία για την επίλυση του Κυπριακού, η οποία θα λειτουργούσε σαν "φάρος ελπίδας" για την ευρύτερη περιοχή, ενώ αναφερόμενος στις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ, λέει ότι πρέπει να στηριχθούν στο «μοίρασμα του βάρους και της ευθύνης» για το προσφυγικό και θεωρεί ότι «η απελευθέρωση της βίζας και το άνοιγμα κεφαλαίων» θα ήταν θετικά «προς την κατεύθυνση της πλήρους ένταξης».
Η συνέντευξη του Κερίμ Ουράς στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και τη Νίνα Μελισόβα έχει ως εξής:
-Η προσφυγική κρίση βρίσκεται στο προσκήνιο των διμερών μας σχέσεων. Πιστεύετε ότι θα έχει αρνητικές επιπτώσεις ή ότι μπορεί να παίξει και θετικό ρόλο, αν αναβαθμίσουμε τη συνεργασία μας;
Ατυχώς η Τουρκία και η Ελλάδα είναι και οι δύο θύματα της προσφυγικής κρίσης και αυτή η κατανόηση παίζει θετικό ρόλο στις διμερείς μας σχέσεις. Έχουμε συχνές επαφές για τη διευθέτηση αυτού του προβλήματος. Η συνεργασία μας δεν περιορίζεται σε υψηλού επιπέδου επαφές, αλλά προχωράει σε επιχειρησιακό και γραφειοκρατικό επίπεδο. Έχουμε έναν πολύ ανοιχτό διάλογο και αμοιβαία κατανόηση σε όλα τα επίπεδα, ξεκινώντας από τα υπουργεία Εξωτερικών. Μετά την επίσκεψη του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στην Τουρκία, στις 17 και 18 Νοεμβρίου του 2015, οι δύο χώρες εγκαθίδρυσαν «Κοινή Διακυβερνητική Ομάδα Εργασίας» για το προσφυγικό πρόβλημα, η πρώτη συνάντηση της οποίας έγινε ήδη και τώρα εργαζόμαστε για τη δεύτερη.
Υπάρχει επίσης μηχανισμός ετήσιων επαφών των Διοικητών της Τουρκικής και Ελληνικής Ακτοφυλακής. Αυτά είναι πράγματι πολύ θετικά.
-Πιστεύετε ότι η Τουρκία έχει κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να συγκρατήσει τη ροή των προσφύγων και μεταναστών, όπως υποσχέθηκε στην πρόσφατη συμφωνία με την ΕΕ;
Η Τουρκία αντιμετωπίζει αυτό το ανθρωπιστικό βάρος και την πρόκληση ασφαλείας επί πέντε χρόνια, από την αρχή της συριακής κρίσης το 2011. Ίσως μπορούσαμε να μιλήσουμε για την αναλογία ενός «σφουγγαριού», που απορροφάει νερό επί πέντε χρόνια και έχει φτάσει το όριο της απορροφητικής της ικανότητας, με 2,5 εκατομμύρια καταγεγραμμένους μετανάστες. Γι'' αυτό βλέπουμε σήμερα να αυξάνονται οι μετακινήσεις προς την Ευρώπη.
Στην ευρύτερη περιοχή μας, περίπου 60-65 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν πληγεί από τον πόλεμο ή από τις εσωτερικές διαμάχες. Αυτοί είναι οι πρόσφυγες του αύριο. Αυτό δείχνει πόσο σημαντικό είναι να διαμορφώνεις ένα λειτουργικό πλαίσιο και μια αναπτυσσόμενη συνεργασία.
Ως προς τη Συρία, περισσότεροι από 12 εκατομμύρια άνθρωποι -ο μισός πληθυσμός- έχει εκτοπιστεί στο εσωτερικό, και 4,5 εκατομμύρια αναζήτησαν καταφύγιο στις γειτονικές χώρες, με την Τουρκία και την Ελλάδα να είναι στην πρώτη γραμμή.
Αυτή τη στιγμή, η Τουρκία ήδη φιλοξενεί τον υψηλότερο αριθμό προσφύγων στον κόσμο, και είναι πατρίδα για περισσότερους από 2,2 εκατομμύρια Σύρους, 300.000 Ιρακινούς και 50.000 Αφγανούς. Ως τώρα, η Τουρκία έχει δαπανήσει 7 δισ. ευρώ από δικούς της πόρους για τους Σύρους που βρίσκονται σε καταυλισμούς. Τα 3 εκατομμύρια ευρώ που παραχωρούνται από την ΕΕ θα πάνε κατ'' ευθείαν στους Σύρους για να βελτιώσουν τις συνθήκες διαβίωσης, και ελπίζουμε ότι θα μας βοηθήσουν να ανακόψουμε τη ροή των μεταναστών.
Η τουρκική Ακτοφυλακή συνεχίζει τις επιχειρήσεις της, προκειμένου να συνεισφέρει στην ασφάλεια στη θάλασσα. Από την αρχή του 2015, διέσωσε 91.611 μετανάστες στη θάλασσα και συνέλαβε 190 διακινητές μεταναστών, ενώ συνέλαβε 1.696 μετανάστες τις πρώτες 11 μέρες του 2016.
Από την άλλη πλευρά, προσπαθούμε να προλάβουμε τους πρόσφυγες πριν φτάσουν στη θάλασσα, όπου είναι πιο δύσκολο να τους διαχειριστείς και να τους σταματήσεις απ'' ό,τι στην ξηρά. Έτσι το 2015, 101.646 μετανάστες και 3.631 διακινητές συνελήφθησαν εντός των χερσαίων συνόρων μας. Σε ξηρά και θάλασσα συνολικά 189.038 παράνομοι μετανάστες και 3.807 διακινητές συνελήφθησαν από τις τουρκικές αρχές το 2015. Πρόκειται για εντυπωσιακή επίδοση, όπως και να το μετρήσεις.
Το παιγνίδι της ρίψης ευθυνών δεν μας βγάζει πουθενά. Καμιά χώρα από μόνη της δεν μπορεί να αντιμετωπίζει αυτή τη μαζική εισροή. Η επιτυχία θα έρθει με τη σκληρή δουλειά και τον καλό συντονισμό.
-Η συμφωνία επανεισδοχής μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας δεν λειτουργεί. Γιατί;
Σύμφωνα με τους αριθμούς του 2015, οι ελληνικές αρχές ζήτησαν από την Τουρκία να ξαναδεχθεί 11.000 άτομα, η Τουρκία συμφώνησε για τους 4.000 και τελικώς ένας αμελητέος αριθμός, στην πραγματικότητα, βρέθηκε και επέστρεψε. Αντιλαμβανόμαστε ότι δεν είναι δυνατόν να κρατήσεις τον κόσμο υπό έλεγχο για μακρά περίοδο, με αποτέλεσμα η διαδικασία της επανεισδοχής να χρειάζεται πιο αποτελεσματική και γρήγορη διαδικασία. Αυτή είναι κοινή αντίληψη των δύο αντιπροσωπειών στη συνάντηση των Εμπειρογνωμόνων για το διμερές Πρωτόκολλο Επανεισδοχής, η 11η συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 21-22 Δεκεμβρίου.
Υπάρχουν πολλές τεχνικές δυσκολίες. Υπάρχει πρόβλημα ταυτοποίησης ως προς τις χώρες προέλευσης. Από τη στιγμή που οι μετανάστες δεν θέλουν να επιστρέψουν, αρνούνται να συνεργαστούν πλήρως και ισχυρίζονται ότι προέρχονται από διαφορετικές χώρες. Αυτό δημιουργεί τεράστιες αναμονές και μεγαλώνει τις δαπάνες. Ο επαναπατρισμός αυτών που ζήτησαν άσυλο και απορρίφθηκε είναι κρίσιμος, γιατί αν δεν γίνει σύντομα, είναι υποχρεωμένοι να ξαναπροσπαθήσουν προκειμένου να το επιτύχουν. Η Τουρκία δεν πρέπει να αναμένεται να λειτουργήσει ως μια «υπαίθρια φυλακή για μετανάστες». Ο στόχος πρέπει να είναι ο έλεγχος των μεταναστευτικών ροών και η δημιουργία του αναγκαίου περιβάλλοντος για μια κανονική και νόμιμη μετανάστευση, εγκαθιστώντας παράλληλα έναν λειτουργικό και σοβαρό μηχανισμό μετεγκατάστασης.
Υπάρχει πολιτική βούληση και από τις δύο πλευρές, ως προς την πλήρη εφαρμογή του πρωτοκόλλου, αλλά υπάρχουν πρακτικά προβλήματα στα οποία οι εμπειρογνώμονες δουλεύουν, με τακτικές επαφές στο τεχνικό πεδίο.
-Οι κύριοι διαπραγματευτές για το Κυπριακό εκφράζουν συγκρατημένη αισιοδοξία, ότι αυτή τη φορά θα βρεθεί λύση. Συμμερίζεστε αυτή την αισιοδοξία και γιατί;
Υπάρχει πραγματικά θετικό κλίμα στο νησί. Οι δύο αρχηγοί έχουν καλή χημεία και προσπαθούν σκληρά για μια διευθέτηση. Η τουρκική κυβέρνηση και η ελληνική κυβέρνηση, ως δύο μητέρες πατρίδες και εγγυήτριες, στηρίζουν τις διαπραγματεύσεις. Οι Τουρκοκύπριοι τρέφουν ελπίδες και το ίδιο ελπίζουμε κι εμείς!
Ελπίζουμε μια λύση να βρεθεί σύντομα και θα είναι έτοιμη να τεθεί σε χωριστά ταυτόχρονα δημοψηφίσματα. Είναι μια γηγενής διαδικασία, και είναι φυσικό οι δύο λαοί να μπορούν να ορίζουν την τύχη τους με έναν πραγματικά δημοκρατικό τρόπο.
Όπως σε όλες οι πολυμερείς διεθνείς συμφωνίες, η συμμετοχή όλων όσοι έχουν αρχικά υπογράψει είναι αναγκαία, προκειμένου να γίνουν αλλαγές. Απ'' αυτή την άποψη, οι τρεις εγγυήτριες πρέπει να εισέλθουν και να βοηθήσουν τη διαδικασία σε ένα βαθμό. Πιστεύουμε ότι όλες οι ενδιαφερόμενες πλευρές είναι αποφασισμένες να παίξουν θετικό ρόλο και να συμβάλουν σε ένα θετικό αποτέλεσμα.
Η ειρήνη στην Κύπρο θα σήμαινε αλλαγή του παιχνιδιού όχι μόνον για την περιοχή αλλά για τις τουρκο-ελληνικές διμερείς σχέσεις. Θα έχει ασφαλώς ευρύτερες διεθνείς επιπτώσεις και θα αποτελέσει φάρο της ελπίδας σε μια ταλαιπωρημένη περιοχή.
-Η Τουρκία είναι ικανοποιημένη από τα οφέλη που πέτυχε μετά την πρόσφατη συμφωνία με την ΕΕ και ποιό είναι σήμερα το ευρωπαϊκό όραμα της Άγκυρας;
Είναι σημαντικό να προχωρήσουμε με μοίρασμα του φορτίου και της ευθύνης για το προσφυγικό και να εργαστούμε μαζί για σχήματα μετεγκατάστασης.
Η απελευθέρωση της βίζας αναμένεται από καιρό όπως και το άνοιγμα κεφαλαίων. Το βλέπουμε ως θετική κίνηση και ελπίζουμε ότι θα οδηγήσει σε πλήρη ένταξη. Η διεξαγωγή συνόδων κορυφής δυο φορές τον χρόνο θα μας βοηθούσε να εκτιμήσουμε αυτές τις εξελίξεις.
Οι σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ πρέπει να βασιστούν σε στρατηγική με μακροπρόθεσμο όραμα, η οποία θα είναι επωφελής όχι μόνον για τις δύο πλευρές αλλά και για την ευρύτερη περιοχή.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
