Το γεγονός ότι η Αγια Σοφιά χάνει το καθεστώς λειτουργίας της ως μουσείου που είχε από το 1934 σημαίνει αφενός ότι παύει να διαθέτει διεθνή προστασία, αφετέρου ότι εμφανίζεται πλέον ορατός ο κίνδυνος να ξανασκεπαστούν με σοβά τα περίφημα βυζαντινά ψηφιδωτά τα οποία αποτελούν μοναδικά έργα τέχνης και πολύτιμη κληρονομιά της ανθρωπότητας.
Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας της Τουρκίας «φώναζε» από την πρώτη στιγμή ότι το μέγιστο αρχιτεκτόνημα των Βυζαντινών θα μετατραπεί σε τζαμί και μόνο σε αυτό. Η δικαστική απόφαση έλεγε πως η Αγία Σοφία αποτελεί ιδιοκτησία του Ιδρύματος του Μωάμεθ Β του Πορθητή και ότι έχει εγγραφεί σε αυτό ως τζαμί. Επομένως, δεν μπορεί να έχει καμία άλλη χρήση. Έτσι, ακύρωσε τη μετατροπή σε μουσείο από τον Κεμάλ Ατατούρκ και περιόρισε την χρήση του ως μη θρησκευτικού μνημείου. Άνοιξε δηλαδή τον δρόμο για να δηλώσει ο Ερντογάν πως θα είναι επισκέψιμη, όπως όλα τα μουσουλμανικά μνημεία.
Το επόμενο που είπε είναι πως σε έξι μήνες θα ολοκληρωθεί η μετατροπή. Πιθανώς τόσος καιρός απαιτείται για να καλυφθούν τα ψηφιδωτά, μόνιμα ή προσωρινά. Πάντως, αν και ο ίδιος ο Μωάμεθ Β’ ο Πορθητής, ως καλλιεργημένος, δεν τα είχε σκεπάσει, μεταγενέστεροι σουλτάνοι το έκαναν. Το Ισλάμ δεν επιτρέπει την απεικόνιση προσώπων και τα σχέδια είναι γεωμετρικά ή φυτικά μοτίβα.
Ξηλώνοντας μάλιστα και το τελευταίο πάτημα, ο Τούρκος πρόεδρος αφαιρεί και το αντίτιμο εισόδου, λέγοντας πως θα μπαίνουν όλοι χωρίς εισιτήριο. Και βέβαια με την κίνησή του αυτή η Τουρκία θα χάνει δεκάδες εκατομμύρια ευρώ κατ’ έτος, αλλά αυτό δεν τον ενδιαφέρει. Αρκεί που ολοκληρώνει στο ζήτημα αυτό την ισλαμιστική ατζέντα του.
Η Αγία Σοφία θα λειτουργήσει επίσημα στις 24 Ιουλίου. Μέχρι τότε, ο Ερντογάν ζητά από τον κόσμο να περιμένει. Η συμπεριφορά του δεν είναι, βεβαίως, ειλικρινής. Ήδη χθες έσπευσαν πολλοί για να εκφράσουν τη χαρά τους, και στάθηκαν γύρω με πανό όπως «Το Ισλάμ είναι το μέλλον». Πολλοί μάλιστα έκαναν στο προαύλιο την βραδινή προσευχή τους.
Όσοι έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους στην Unesco και σε άλλους διεθνείς οργανισμούς, καλό θα ήταν να το ξεχάσουν. Η Unesco δεν πρόκειται να απεντάξει ολόκληρο το ιστορικό κέντρο της Κωνσταντινούπολης, μέσα στο οποίο έχει γίνει και η κήρυξη της Αγιά Σοφιάς. Άλλωστε, αυτό θα ήταν κακό για τα μνημεία γενικώς. Το μέλλον όμως της ιστορικής εκκλησίας, προς το παρόν είναι πολύ δύσκολο. Και δεν φαίνεται φως από πουθενά.
AP Photo/Emrah Gurel
Διαβάστε ακόμα
