Στους φράχτες της Θέουτα και της Μελίγια, η Ισπανία ζει τον δικό της Έβρο. Κατηγορώντας το Μαρόκο ότι εργαλειοποιεί τους μετανάστες και συμπεριφέρεται όπως η Τουρκία του Ερντογάν. Μόλις αποδείχθηκε ότι και εκεί χρησιμοποιήθηκαν παραπλανητικά μηνύματα προς τους μετανάστες. Με κορυφαίο αυτό που έφθασε στα κινητά χιλιάδων εφήβων ότι τάχα στη Θέουτα θα διεξαγόταν ποδοσφαιρικός αγώνας με τη συμμετοχή του Κριστιάνο Ρονάλντο!
Αυτό το μήνυμα οδήγησε περίπου 2.000 παιδιά, από 10 ως 18 χρόνων αλλά και μικρότερα, να περάσουν τα σύνορα και να βρεθούν στον θύλακα της Θέουτα, που μαζί με αυτόν της Μελίγια αποτελούν τα μοναδικά ευρωπαϊκά εδάφη επί αφρικανικού εδάφους.
Τα παιδιά έφθασαν ως εκεί κολυμπώντας, άλλα πήδηξαν πάνω από τον φράχτη.Μάλιστα, μετά την πρώτη «μάχη» στη Θέουτα, οι μετανάστες μεταφέρθηκαν στον διπλό φράχτη της Μελίγια, με συνεχείς απόπειρες εφόδου και μαζικά «άλματα» και μια δεύτερη μάχη.
Όσοι ανήλικοι συνοδεύονταν από τους γονείς τους υποχρεώθηκαν να επιστρέψουν μαζί τους στο Μαρόκο. Αλλά στις αποθήκες της Θέουτα παρέμειναν περί τα 700 ασυνόδευτα παιδιά. Και αυτά η Ισπανία δεν μπορεί να τα επιστρέψει αν δεν τα ζητήσουν οι γονείς τους και αν δεν αποδειχθεί ότι πρόκειται πράγματι για τους γονείς τους.
Κι' αυτό διότι πολλοί έφηβοι έφυγαν χωρίς να ενημερώσουν τους γονείς τους, που ξαφνικά ανακάλυψαν πως τα παιδιά τους είχαν εξαφανιστεί! Κυρίως αγόρια, με αποτέλεσμα στα σχολεία του Καστιγιέχος, να έχουν απομείνει μόνο… κορίτσια!
Σύμφωνα με την ισπανική εφημερίδα «Ελ Μούντο», το Μαρόκο όχι μόνο διευκόλυνε τους νέους να περάσουν τα σύνορα, αλλά και οργάνωσε τα πάντα ως την τελευταία λεπτομέρεια.
Παραπλανητικά μηνύματα τύπου Έβρου
Σύμφωνα με πολλές μαρτυρίες πολλοί μετανάστες δέχονταν τηλεφωνήματα με κάποιους να τους ενημερώνουν πως τα σύνορα στις παραλίες είναι ανοιχτά και δεν φυλάσσονται – ανάλογα μηνύματα είχαν λάβει και οι μετανάστες που έφθασαν στον Έβρο. Μάλιστα, οι πρώτοι που έφθασαν στις ακτές έστελναν με τα κινητά τους βίντεο που έδειχναν ότι το πεδίο ήταν ελεύθερο. Φυσικά, δεν συνέβαινε κάτι τέτοιο. Μόλις τον Αύγουστο του 2020, η ισπανική Πολιτική Φρουρά σταμάτησε στις ακτές της Θέουτα τη θαλαμηγό του Μαροκινού βασιλιά Μοχάμεντ ΣΤ΄ για να προβούν σε έλεγχο επιβατών.
Αργότερα συνειδητοποίησαν πως μπορεί οι μαροκινές δυνάμεις να είχαν αποσυρθεί, αλλά δεν συνέβαινε όμως το ίδιο με τις ισπανικές αρχές ασφαλείας. Έτσι, είδαν ξαφνικά ότι στις ακτές είχαν παραταχθεί τεθωρακισμένα. Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί πως αμέσως μόλις κυκλοφόρησαν τα παραπλανητικά μηνύματα, οι μετανάστες έσπευσαν στα παιχνιδάδικα για να αγοράσουν… πλαστικές παιδικές βάρκες!
Ήταν αυτός ο τρόπος με τον οποίο το Μαρόκο θέλησε να τιμωρήσει την Ισπανία, διότι δέχθηκε να νοσηλεύσει λόγω κορωνοϊού στην εντατική του νοσοκομείου Σαν Πέδρο στην πόλη Λογκρόνιο, τον Μπραχίμ Γκάλι, ηγέτη του Μετώπου Πολισάριο που επιδιώκει την ανεξαρτησία της Δυτικής Σαχάρας, πρώην ισπανικής αποικίας (μέχρι το 1975) που ελέγχεται από το Μαρόκο.
Ο Ισπανός καθηγητής του Πανεπιστημίου της Μαδρίτης Λουίς ντε λα Κόρτε δήλωσε ξεκάθαρα ότι το Μαρόκο αντιγράφει την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας, προκειμένου να εκβιάζει την ΕΕ.
Έτρεχαν σα να πήγαιναν… εκδρομή!
Μ’ αυτά και μ’ αυτά, ο κόσμος άρχισε ξαφνικά να τρέχει προς τα σύνορα, σα να πήγαιναν σε μια γιορτή! Ειδικά για τα παιδιά έμοιαζε σαν ένα παιχνίδι, σαν εκδρομή. Ανάμεσά τους ακόμη και πεντάχρονα, που παρασύρθηκαν από τους μεγαλύτερους και άρχισαν να τους ακολουθούν τρέχοντας!
Συνολικά περίπου 8.000 Μαροκινοί έφθασαν στη Θέουτα μέσα σε τρεις μέρες, από τη Δευτέρα ως την Τετάρτη 19 Μαΐου, με την ελπίδα πως έτσι θα καταλήξουν στην Ευρώπη. Οι περισσότεροι παρέμειναν περιπλανώμενοι στην πόλη, με την ισπανική αστυνομία να τους εντοπίζει, προκειμένου να αρχίσουν οι διαδικασίες επιστροφής τους στο Μαρόκο.
Οι μετανάστες κατέλαβαν τέσσερα σχολεία της Θέουτα, ένα από τα οποία παραδόθηκε στις φλόγες και καταστράφηκε. Οι κάτοικοι έμειναν κλεισμένοι στα σπίτια τους και τα καταστήματα έκλεισαν για τον φόβο επιθέσεων και λεηλασιών.
Στους δρόμους βρίσκονται και περιπλανώμενοι ανήλικοι, ενώ δημιουργήθηκε και μια γραμμή επικοινωνίας για τους γονείς που αναζητούν τα παιδιά τους και καταγγέλλουν την παραπλάνηση. Πολλοί από αυτούς άρχισαν να επικοινωνούν με φίλους και γνωστούς που ζουν στη Θέουτα ζητώντας τους να βγουν στους δρόμους και να εντοπίσουν τα παιδιά.
Η Μαδρίτη κατήγγειλε αμέσως τη Ραμπάτ για «επίθεση» και «εκβιασμό», μιλώντας για εκμετάλλευση ανηλίκων. Η Ισπανίδα υπουργός Άμυνας Μαργαρίτα Ρόμπλες ανέφερε πως ανάμεσα στα παιδιά ήταν και επτάχρονα και οκτάχρονα. Και ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ κατήγγειλε έλλειψη σεβασμού προς το διεθνές δίκαιο.
Ήδη τέσσερις μέρες μετά την πρώτη επίθεση είχαν απελαθεί 5.800 άτομα. Η ισπανική κυβέρνηση ξεκαθάρισε ότι οι επαναπροωθήσεις θα συνεχιστούν με την βοήθεια του Στρατού και της Αστυνομίας, υποστηρίζοντας πως η ενέργεια αυτή «είναι σύμφωνη με το νόμο, τις διεθνείς συνθήκες και τις συμφωνίες με το Μαρόκο».
Αλλά η διπλωματική κρίση μεταξύ Ισπανίας και Μαρόκου, που ξέσπασε τον περασμένο Απρίλιο λόγω της νοσηλείας – με ψευδώνυμο - του αυτονομιστή Μπραχίμ Γκάλι δεν έχει τελειώσει.
Η Μαροκινή πρέσβης Καρίμα Μπενιάιχ, την οποία η Ραμπάτ ανακάλεσε για διαβουλεύσεις, προειδοποίησε πως αν ο Γκάλι φύγει από την Ισπανία κρυφά όπως πήγε, οι σχέσεις των δύο χωρών θα επιδεινωθούν ακόμη περισσότερο. «Η Ισπανία θα πρέπει να επιλέξει αν θα ενισχύσει τις σχέσεις της με το Μαρόκο ή θα προτιμήσει να συνεργαστεί με τους εχθρούς του», δήλωσε.
Η Ισπανίδα υπουργός των Εξωτερικών Αράντσα Γκονζάλες Λάγια, όμως, μίλησε για μια «ανθρωπιστική απάντηση σε ένα αίτημα για ανθρωπιστική βοήθεια». Σημειώνοντας ότι η απάντηση σε μια ανθρωπιστική ενέργεια δεν μπορεί να είναι η έκθεση σε κίνδυνο χιλιάδων ανθρώπων και μάλιστα ανηλίκων.
Καταγγέλλουν τον Γκάλι για βασανιστήρια
Η Ραμπάτ επιδιώκει τώρα την σύλληψη του Γκάλι, αίτημα το οποίο υποβλήθηκε από έναν καταγόμενο από την Σαχάρα Ισπανό πολίτη, ο οποίος κατηγορεί τον αρχηγό του Πολισάριο πως οι αντάρτες του τον υπέβαλαν σε βασανιστήρια στο στρατόπεδο του Μετώπου στην Αλγερία. Αλλά και από την Ένωση των Σαχράουι για την Υπεράσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Σαχάρας (Asadeh), που επίσης κατηγορεί τον Γκάλι για συστηματικά βασανιστήρια.
Οι ίδιες φωνές ακούγονται και από πολλές οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που κατηγορούν το Πολισάριο για γενοκτονία, τρομοκρατία, φόνους, βασανιστήρια και εξαφανίσεις.
Ωστόσο, το Ανώτατο Δικαστήριο της Ισπανίας απέρριψε το αίτημα σύλληψης, αλλά ο Γκάλι έχει κληθεί να καταθέσει την 1η Ιουνίου, στο πλαίσιο μιας έρευνας που θα μπορούσε να καταλήξει σε δίκη. Ο ίδιος αρνήθηκε να παραλάβει την κλήτευση, ενώ τα πράγματα περιπλέκονται ακόμη περισσότερο, καθώς διαθέτει αλγερινό διπλωματικό διαβατήριο και προστατεύεται από ασυλία.
Το ζήτημα είναι τώρα αν ο Γκάλι θα παραπεμφθεί για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, καθώς η Ένωση των Σαχράουι υποστηρίζει πως υπάρχουν πολλές αποδείξεις, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε προσωρινή κράτησή του. Υποστηρίζουν επίσης ότι υπάρχει κίνδυνος να διαφύγει, υπενθυμίζοντας ότι στην Ισπανία έφθασε με ιδιωτικό αεροπλάνο και πλαστή ταυτότητα.
Ο Γκάλι χρησιμοποίησε το όνομα Μωάμεθ Μπενμπατούτσε, χρησιμοποίησε το αλγερινό του διαβατήριο και έφθασε στο αεροδρόμιο της Σαραγόσα προερχόμενος από το Αλγέρι. Το αίτημα είχε υποβληθεί από την κυβέρνηση της Αλγερίας, όπου, στην πόλη Τιντούφ, φιλοξενείται το στρατόπεδο προσφύγων Σαχράουι.
Οι ακροβασίες των Podemos
Η κρίση με το Μαρόκο έχει προκαλέσει και ενδοκυβερνητική κρίση στην Ισπανία, καθώς οι Podemos εμφανίζονται να ακροβατούν. Η ευρωβουλευτής Ιντόια Βιλλανουέβα ζήτησε μεν από την κυβέρνηση να μην υποκύψει στον εκβιασμό του Μαρόκου, ωστόσο υπερασπίστηκε συγχρόνως και την πάγια θέση του κόμματος για διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την αυτοδιάθεση της Δυτικής Σαχάρας. Κάτι που ήταν γνωστό όταν δημιουργήθηκε ο συνασπισμός μειοψηφίας, αφού τα περί δημοψηφίσματος υπάρχουν γραμμένα στη σελίδα 118 του προγράμματος των Podemos.
Άλλωστε, όταν τον περασμένο Μάρτιο η αποβάθρα στα Κανάρια Νησιά κατέρρευσε υπό το βάρος παράνομων μεταναστών που είχαν φθάσει από το Μαρόκο, ο Πάμπλο Ιγκλέσιας, ο οποίος δεν είχε τότε ακόμη παραιτηθεί από την ηγεσία του κόμματος, επανέλαβε την υποστήριξή του προς το Μέτωπο Πολισάριο, ρίχνοντας λάδι στη φωτιά της κρίσης.
Τότε, ο Ιγκλέσιας είχε καλέσει τον Σάντσεθ να εγγυηθεί ένα δημοψήφισμα, γεγονός που είχε εξοργίσει πολλούς στην Ισπανία, καθώς στη Μαδρίτη είναι κοινό μυστικό ότι το Μαρόκο κρατά τα κλειδιά της μεταναστευτικής κρίσης. Οι Podemos ανέφεραν τότε πως «η Ισπανία, ως χώρα με παρουσία στη Δυτική Σαχάρα, έχει ιστορική και νομική ευθύνη για την αποικιοκρατική κατάσταση στην περιοχή».
Μάλιστα, ο υπουργός Εσωτερικών Φερνάντο Γκράντε Μαρλάσκα είχε χρειαστεί να ταξιδέψει στη Ραμπάτ για να εκτονωθεί η κατάσταση.
Πλην όμως, αυτή τη φορά οι Podemos κράτησαν χαμηλούς τόνους. Η τρίτη αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιολάντα Ντίαζ απέφυγε τις δηλώσεις, ενώ πηγές του κόμματος ανέφεραν πως τώρα προέχει η ενότητα. Ανάλογη μετριοπαθή στάση κράτησε και η Ιόν Μπελάρρα, αποφεύγοντας να εξοργίσει τους Σοσιαλιστές, όπως στο παρελθόν είχε πράξει ο Ιγκλέσιας.
Από τον πόλεμο στην εκεχειρία και ξανά στον πόλεμο
Μετά την αποχώρηση των Ισπανών, το 1975, το Μαρόκο είχε εισβάλει στη Δυτική Σαχάρα, γεγονός που πυροδότησε την βία.
Εκείνη τη χρονιά το Διεθνές Δικαστήριο έκρινε ότι η Δυτική Σαχάρα ανήκει στους Σαχράουι, κάτι που επιβεβαιώθηκε πρόσφατα και από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, με αποτέλεσμα 16 χώρες να έχουν ανοίξει προξενεία στην περιοχή.
Τα πράγματα ηρέμησαν δεκαπέντε χρόνια μετά, με την εκεχειρία του 1991. Έκτοτε, το Μαρόκο προσφέρει καθεστώς αυτονομίας και το Πολισάριο επιμένει στην ανεξαρτησία. Οι Σαχράουι έχουν το δικό τους κοινοβούλιο και τη δική τους κυβέρνηση, αλλά η εξωτερική και η αμυντική πολιτική καθορίζονται από το Μαρόκο.
Στα τέλη του 2020, το Πολισάριο και η «Αραβική Λαϊκή Δημοκρατία του Σαχράουι (SADR)» έλαβαν απόφαση για επανάληψη των εχθροπραξιών, καταργώντας την συμφωνία για κατάπαυση του πυρός του 1991, με την αιτιολογία ότι το Μαρόκο προχώρησε σε επιθέσεις κατά ακτιβιστών, στον συνοριακό σταθμό μεταξύ Δυτικής Σαχάρας και Μαυριτανίας. Στην πραγματικότητα, αυτό που προκάλεσε την αλλαγή στάσης ήταν η απόφαση Τραμπ να αναγνωρίσει την κυριαρχία του Μαρόκου επί της Δυτικής Σαχάρας, ως αντάλλαγμα για την εξομάλυνση των σχέσεων Μαρόκου και Ισραήλ.
Ρόλο στην όλη υπόθεση παίζει φυσικά και η εκμετάλλευση των πόρων – το φώσφορο και η αλιεία στα ανοικτά των ακτών. Επιπλέον, η Δυτική Σαχάρα παρέχει στο Μαρόκο πρόσβαση στη Μαυριτανία.
Στη σκακιέρα τα δικά της πιόνια κινεί και η Αλγερία, οι σχέσεις της οποίας με το Μαρόκο είναι τεταμένες εδώ και δεκαετίες, επίσης για οικονομικούς λόγους.
Το τηλεφώνημα του Κασάδο στον Σάντσεθ
Όλα αυτά δείχνουν πως η Ισπανία είναι διαχρονικά υποχρεωμένη να παρακολουθεί προσεκτικά την κατάσταση και να αποφεύγει σκοπέλους.
Εκεί επικεντρώνεται και η κριτική της ισπανικής αντιπολίτευσης, με τον ηγέτης της και αρχηγό του Λαϊκού Κόμματος Πάμπλο Κασάδο να καλεί την κυβέρνηση να εγγυηθεί άμεσα την ασφάλεια των συνόρων. «Ο πρωθυπουργός πρέπει να υπερασπιστεί την Ισπανία», είπε.
Προηγουμένως, είχε τηλεφωνήσει στον Σάντσεθ για να δηλώσει την υποστήριξη του κόμματός του στην προσπάθεια της κυβέρνησης «να εγγυηθεί την εθνική κυριαρχία στη Θέουτα και τη Μελίγια και την εδαφική ακεραιότητα της Ισπανίας». Με τον σοσιαλιστή Σάντσεθ να τον κατηγορεί για άδικη αντιπολίτευση, καθώς στη Θέουτα έφθασαν αμέσως τόσο ο ίδιος όσο και ο υπουργός των Εσωτερικών, διακηρύσσοντας την αποφασιστικότητά τους να προστατέψουν την εκεί ισπανική κυριαρχία και τα σύνορα της Ευρώπης. Την ίδια αποφασιστικότητα έδειξε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Αλλά ο Κασάδο επιμένει πως η σημερινή κατάσταση αποτελεί το χρονικό μιας προαναγγελθείσας κρίσης, κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι ο Σάντσεθ δεν αντέδρασε στην εκ μέρους του Τραμπ αναγνώριση, στις 10 Δεκεμβρίου 2020, την κυριαρχία του Μαρόκου επί της Δυτικής Σαχάρας και κράτησε μυστική την άφιξη του Γκάλι σε ισπανικό έδαφος.
Και προχώρησε ακόμη πιο πολύ, κατηγορώντας την κυβέρνηση συνεργασίας Σοσιαλιστών και Podemos ότι δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την κρίση αφού συνεργάζεται με το Bildu (το αυτονομιστικό κόμμα της Χώρας των Βάσκων, διάδοχο πολιτικό σχήμα της τρομοκρατικής οργάνωσης ETA) που ευθύνεται για την κατάσταση στη Θέουτα. Και ότι δεν μπορεί να υπερασπιστεί τη Μελίγια, αφού συνεργάζεται με το καταλανικό ERC, που επιδιώκει την απόσχιση της Καταλονίας.
Από την πλευρά τους, και οι Ciudadanos κατηγορούν τον πρωθυπουργό ότι δεν έκανε τίποτε για να αποφευχθεί η κρίση, με την αρχηγό τους Ινές Αρριμάντας να απαιτεί μια σθεναρή απάντηση και να διορθώσει λάθη στην εξωτερική πολιτική αν πραγματικά επιθυμεί την ενότητα.
Τα γεγονότα απέδειξαν πως δεν είχαν άδικο. Ο Καταλανός πρώην ηγέτης Κάρλες Πουτζεμόντ, που έχει διαφύγει στο εξωτερικό για να αποφύγει τη σύλληψη, πήρε θέση επί του θέματος, καλώντας την ΕΕ «να μην παρασυρθεί από την ισπανική εθνικιστική φλεγμονή».
Όπως έγραψε στο Twitter, «η Θέουτα και η Μελίγια είναι δύο αφρικανικές πόλεις που αποτελούν τμήμα της Ευρώπης στο πλαίσιο ενός αποικιοκρατικού παρελθόντος. Το Μαρόκο έχει δικαίωμα να θέτει ζητήματα κυριαρχίας και πρέπει να αρχίσει ένας διάλογος».
Τέτοιου είδους δηλώσεις και πολιτικές απόψεις ακούγονται συχνά στην Ισπανία – κυρίως εκ μέρους των αυτονομιστών και σε κεντρικό επίπεδο από τους Podemos. Με αποτέλεσμα η Θέουτα να βρίσκεται συχνά στο επίκεντρο της μεταναστευτικής κρίσης.
Στις 7 Ιουλίου του 2018, σε μια ακόμη επιχείρηση παραβίασης των συνόρων, 602 άτομα από την ξηρά και 332 από τη θάλασσα κατάφεραν είτε πηδώντας πάνω από τους φράκτες, είτε μέσω θαλάσσης να βρεθούν στη Θέουτα. Είχαν εφοδιαστεί με διάφορα εργαλεία, αλλά και με σπρέι, με αποτέλεσμα πολλοί αστυνομικοί να βρεθούν στα νοσοκομεία με εγκαύματα. Η προηγούμενη απόπειρα ανάγεται στο 2005, ενώ το 2006 είχαν «βουλιάξει» οι Κανάριοι Νήσοι.
Στις 23 Ιουλίου 2018, 12.756 μετανάστες είχαν φθάσει στην Ισπανία. Η κυβέρνηση είχε τότε κατηγορήσει τους προκατόχους της, υποστηρίζοντας πως η αρχή έγινε το 2013, επί Μαριάννο Ραχόι. Ωστόσο, η αντιπολίτευση είχε απαντήσει πως η κυβέρνηση Σάντσεθ – Ιγκλέσιας είχε στείλει τα μηνύματά της, με την απόφαση της παροχής καθολικής υγειονομικής περίθαλψης στους μετανάστες και την πρόθεση να αποσυρθούν οι φράκτες.
Η Θέουτα με την βαριά Ιστορία
Οι Μαυριτανοί κυριάρχησαν στη ζωή και στον πολιτισμό της Θέουτα για επτά αιώνες. Το 1415, 200 πλοία της Πορτογαλικής Αρμάδας εξεδίωξαν τους Μαυριτανούς και η πόλη πέρασε υπό την κυριαρχία των ενωμένων με γάμο βασιλέων της Ισπανίας και της Πορτογαλίας. Το 1640 η Θέουτα πέρασε στην Ισπανία μέσω δημοψηφίσματος.
Ακόμη και σήμερα, η Θέουτα παραμένει το σταυροδρόμι όπου συναντιούνται ο χριστιανικός και ο μουσουλμανικός πολιτισμός. Παντού είναι ορατές οι επιρροές και τα αρχαιολογικά ευρήματα από την εποχή των Φοινίκων, των Ελλήνων, των Ρωμαίων και των Μαυριτανών. Στο λιμάνι της, οι ισχυροί άνεμοι από το Γιβραλτάρ κάνουν την ισπανική σημαία να βρίσκεται σε συνεχή κυματισμό. Σε ανάμνηση του δημοψηφίσματος που χάρισε τον θύλακα στην Ισπανία, κάθε Πέμπτη, στην Πλάθα ντε Άφρικα, που περιβάλλεται από τα βασιλικά τείχη του 16ου αιώνα, γίνεται έπαρση της ισπανικής σημαίας.
Για την Ισπανία, οι συμβολισμοί είναι έντονοι. Από την Θέουτα ξεκίνησε την εκστρατεία του εναντίον των Δημοκρατικών ο στρατηγός Φρίσσο, στις 18 Ιουλίου 1936, πυροδοτώντας την έναρξη του Ισπανικού Εμφυλίου.
Η Μλίλια των Μαυριτανών
Η Μελίγια ακολουθεί την μοίρα της Θέουτα. Είναι μικρότερη με μικρότερο πληθυσμό και βρίσκεται σε μια χερσόνησο, συνορεύοντας με το Μαρόκο από τις τρεις πλευρές της. Επίσης εμπορικό κέντρο και ζώνη ελεύθερη από φόρους, συγκεντρώνει, όπως και η Θέουτα, στην κεντρική της λεωφόρο τα πιο γνωστά καταστήματα πολυτελείας.
Η Μλίλια των Μαυριτανών, κτισμένη στην ανατολική πλευράς της ομώνυμης χερσονήσου που καταλήγει στο ακρωτήριο Τρες Φόρκας, αποτελεί μια από τις 17 αυτόνομες κοινότητες (Περιφέρειες) της Ισπανίας.
Αν και αρχικά φοινικική πόλη, υπέκυψε διαδοχικά στους Ρωμαίους, τους Βανδάλους, τους Βυζαντινούς και τους Άραβες. Το 1496 καταλήφθηκε από τους Ισπανούς παραμένοντας έκτοτε υπό την κυριαρχία τους. Και η Μελίγια συνδέεται με το φρανκικό παρελθόν της Ισπανίας, καθώς εκεί ο Φρανθίσκο Φράνκο κήρυξε το 1936 την έναρξη του Ισπανικού Εμφυλίου. Σήμερα, οι περισσότεροι από τους 80.000 κατοίκους της είναι Ισπανοί.
Η Δυτική Σαχάρα, το Πολισάριο και η Πράσινη Πορεία
Το Μέτωπο Πολισάριο (Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Σαγουΐας ελ Χάμρα και του Ρίο ντε Όρο) γεννήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και αναγνωρίστηκε από τα Ηνωμένα Έθνη το 1973 ως η μόνη κυρίαρχη πολιτική δύναμη στην περιοχή.
Το 1970, ο ΟΗΕ εξέδωσε το ψήφισμα 2711, με το οποίο εγκρίθηκε η διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την αυτοδιάθεση της Δυτικής Σαχάρας. Η Ισπανία δεν διαφώνησε, πλην όμως οι συγκρούσεις ανάμεσα στο Μαρόκο και στο Πολισάριο και η προσφυγή της Ραμπάτ στο Διεθνές Δικαστήριο ουσιαστικά ακύρωσε την διαδικασία.
Στις 28 Απριλίου 1975, ο βασιλιάς Χασάν Β, κάλεσε τον μαροκινό λαό να πραγματοποιήσει μια ειρηνική πορεία, η οποία αργότερα θα ονομαζόταν «πράσινη πορεία», προκειμένου να ανακαταληφθούν τα εδάφη της Δυτικής Σαχάρας. Η πορεία πραγματοποιήθηκε στις 6 Νοεμβρίου 1975, αλλά απορρίφθηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, που κάλεσε το Μαρόκο να αποσυρθεί αμέσως από τα εδάφη της Δυτικής Σαχάρας - κάτι που έγινε στις 9 Νοεμβρίου.
Στις 27 Φεβρουαρίου 1976, μία ημέρα πριν από την υπογραφή των Συμφωνιών της Μαδρίτης, με τις οποίες η Ισπανία τερμάτισε την παρουσία της στην επικράτεια της Σαχράουι, το Πολισάριο ανακήρυξε την Αραβική Λαϊκή Δημοκρατία της Σαχράουι, με τον Ελ Ουαλί ως τον πρώτο πρόεδρό της.
Ακολούθησαν αντιπαραθέσεις με τη Μαυριτανία, η οποία παραχώρησε τελικά το τμήμα της Δυτικής Σαχάρας στο Μέτωπο Πολισάριο, στις 5 Αυγούστου 1979, αλλά αυτό δεν έχει αναγνωριστεί από το Μαρόκο.
Από το 1981 ως το 1987, το Μαρόκο έχτισε μια σειρά οκτώ τειχών στην έρημο, μήκους άνω των δύο χιλιάδων χιλιομέτρων, τοποθετώντας παράλληλα εκατομμύρια νάρκες.
Οι μάχες συνεχίστηκαν μέχρι τις 6 Σεπτεμβρίου 1991, την ημέρα κατά την οποία συμφωνήθηκε η κατάπαυση του πυρός. Στην ίδια συμφωνία καθορίστηκε ότι θα διεξαχθεί δημοψήφισμα το 1992 για να αποφασιστεί η τύχη της Δυτικής Σαχάρας. Ωστόσο, ούτε αυτή τη φορά διεξήχθη δημοψήφισμα.
Τον Νοέμβριο του 2020, το Μέτωπο Πολισάριο κήρυξε επίσημα πόλεμο στο Μαρόκο, παραβιάζοντας το σύμφωνο ειρήνης. Αυτή η σύγκρουση πυροδοτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου, όταν Σαχράουι ακτιβιστές μπλόκαραν τη διέλευση μιας εμπορικής οδού στη συνοριακή διέλευση του Γκεργκεράτ, που συνδέει τα εδάφη της περιοχής της Δυτικής Σαχάρας με τη Μαυριτανία.
Σημειώστε ότι το μεγαλύτερο τμήμα της Δυτικής Σαχάρας είναι έρημος και το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού (250.000 άνθρωποι) ζει στην αλγερινή πόλη Τιντούφ, σε έναν καταυλισμό προσφύγων από την Αλγερία. Ωστόσο, πρωτεύουσα παραμένει η Ελ Αγιούν, που βρίσκεται στη Δυτική Σαχάρα, σε έδαφος δηλαδή που ελέγχεται από το Μαρόκο.
Εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι η περιοχή παραμένει κινούμενη άμμος για όλους τους παίκτες. Όπως και οι αμμόλοφοι της Σαχάρας, που τους βλέπεις μπροστά σου λίγο πριν βραδιάσει και το επόμενο πρωί έχουν σαρωθεί από τους αφρικανικούς ανέμους…
*Βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, δημοσιογράφος
