Τέλος τα SMS, οι περιορισμοί στις μετακινήσεις και το υποχρεωτικό ραντεβού για ψώνια στα καταστήματα. Οι περισσότεροι περιορισμοί που μας έκαναν δύσκολη την ζωή τους προηγούμενους μήνες γίνονται από σήμερα παρελθόν και οι δρόμοι, οι παραλίες και τα πάρκα γεμίζουν με ανθρώπους που τόσο έχουν ανάγκη να βρεθούν έξω, να χαρούν την συντροφιά των φίλων τους και να νιώσουν ελεύθεροι.
Λίγοι περιορισμοί και τα γνωστά μέτρα προστασίας μένουν καθώς πρόκειται να μας συντροφέψουν μέχρι να επιτευχθεί με τον εμβολιασμό η συλλογική ανοσία που είναι το αληθινό διαβατήριο (ατομικό και συλλογικό) για την ελευθερία, δηλαδή για την ζωή όπως την ξέραμε.
Η πολυπόθητη επιστροφή στη νέα κανονικότητα αποδεικνύεται ωστόσο πιο δύσκολη υπόθεση από ό,τι θα πιστεύαμε μετά την «στενωπό» του 5άμηνου lockdown. Ο ψυχίατρος- ψυχοθεραπευτής Δημήτρης Οικονόμου εξηγεί στο Liberal.gr γιατί πολλοί συνάνθρωποι μας δυσκολεύονται να επανενταχθούν σε μια κανονική καθημερινότητα και δίνει συμβουλές για πιο ομαλή προσαρμογή.
«Καταρχάς το πρώτο πράγμα που πρέπει να επισημάνουμε είναι ότι τελείωσε η καραντίνα και όχι η πανδημία» λέει ο ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής στέλνοντας ένα σημαντικό μήνυμα στον κόσμο. Όπως εξηγεί ο Δημήτρης Οικονόμου, ο ιός εξακολουθεί να είναι εδώ και να μας απειλεί, το ιικό φορτίο είναι υψηλό στην κοινότητα και θα πρέπει να προσέχουμε και να εμβολιαστούμε.
Όσο παραμένουν ανεμοβολίαστα άτομα-ειδικά στις πιο ευπαθείς ηλικίες και όσο δεν προχωρούν οι εμβολιασμοί στα κράτη του αναπτυσσόμενου κόσμου σε Αφρική, Νότια Αμερική και Ινδία, αυξάνεται ο κίνδυνος να βρεθούμε αντιμέτωποι με δύσκολες μεταλλάξεις που δεν θα τις πιάνουν τα υπάρχοντα εμβόλια.
Πιο ζόρικη η καραντίνα στα αστικά κέντρα
Στην Ελλάδα που είμαστε λαός με μεσογειακό ταμπεραμέντο, το κλείσιμο στο σπίτι δεν είναι του χαρακτήρα μας και βιώσαμε με την καραντίνα πολλές αρνητικές συνέπειες στον ψυχισμό μας, αλλά δεν βίωσαν όλοι με τον ίδιο τρόπο τα αλλεπάλληλα lockdown.
Έτσι λοιπόν οι άνθρωποι των αστικών κέντρων βίωσαν μια διαφορετική καραντίνα από τους ανθρώπους της περιφέρειας για πολλούς λόγους και πρωτίστως επειδή οι άνθρωποι των αστικών κέντρων είναι συνηθισμένοι στους συνωστισμούς και στην κίνηση στους δρόμους οπότε η διαφορά με την προ Covid εποχή ήταν δραματικά έντονη.
Αντίθετα, οι άνθρωποι της περιφέρειας ειδικά το χειμώνα είναι συνηθισμένοι να βλέπουν λιγότερο κόσμο, οπότε οι εικόνες ερημιάς δεν τους είναι πρωτόγνωρες.
Επίσης, είναι διαφορετικό να περνάει κάποιος την καραντίνα στην Κυψέλη, σε μια πυκνοκατοικημένη περιοχή χωρίς πολλούς πνεύμονες πρασίνου και διαφορετικό σε ένα παραθαλάσσιο χωριό που θα βγεις από το σπίτι σου και θα περπατήσεις στην παραλία, εισπνέοντας καθαρό αέρα.
Από το άγχος του εγκλεισμού στο στρες της επανόδου
Τώρα, κατά την επιστροφή στην κανονικότητα μετά το στρες και την κατάθλιψη του εγκλεισμού κι αυτό το ψυχο-τραυματικό γεγονός που βιώσαμε στα αλλεπάλληλα lockdown, βρισκόμαστε αντιμέτωποι απέναντι σε ένα νέο στρες, το στρες της επανόδου σε μια καθημερινότητα που σχεδόν έχουμε ξεχάσει.
Το μήνυμα που μας έστελναν οι ειδικοί εδώ και τόσους μήνες είναι ότι πρέπει να μάθουμε να ζούμε μόνοι μας χωρίς πολλές επαφές, σε ένα κόσμο διαφορετικό και με έντονη την ψευδαίσθηση ότι η κοινωνία σταμάτησε να λειτουργεί.
Και ξαφνικά ανοίγουν όλα και μπορούμε να βγούμε έξω αλλά έχουμε ξεχάσει να βρισκόμαστε με πολύ κόσμο.
Οι φοβίες στο «κόκκινο»
Αν σε αυτό προσθέσουμε το ψυχοτραυματικό γεγονός που έχει αποτυπωθεί στην ψυχή μας, καθώς καθημερινά ακούγαμε κι ακούμε στις ειδήσεις για θανάτους, μολύνσεις, βαριές λοιμώξεις -συμβάντα που ακόμα και σαν λέξεις τρομάζουν- είναι απολύτως λογικό να καταλαμβανόμαστε από φοβίες.
Στις καραντίνες οι φοβίες εκτοξεύθηκαν! Κοινωνική φοβία, μικροβιοφοβία και αγοραφοβία (φοβία του πλήθους) είναι οι συχνότερες εκδηλώσεις που καταγράφονται σε αυτή την τόσο ιδιαίτερη εποχή. Είναι λοιπόν λογικό αν ξαφνικά από τη μοναξιά του σπιτιού μας βρεθούμε μέσα σε συνωστισμό, να νιώσουμε το λιγότερο άβολα.
Ένα βήμα τη φορά
Όλο αυτό το διάστημα οι ψυχίατροι στήριξαν πολλούς συνανθρώπους μας με διαδικτυακές συνεδρίες κι εξακολουθούν να τους στηρίζουν.
«Η συμβουλή μου για την επόμενη μέρα είναι να κάνουν μία σταδιακή επανένταξη και τους δίνω το εξής παράδειγμα: Πώς βουτάς για πρώτη φορά σε παγωμένη θάλασσα; Δεν μπαίνεις σαν τη γιαγιά, σιγά-σιγά βρέχεις πρώτα τα πόδια, μετά τα χέρια, προχωρείς και βυθίζεσαι στο νερό. Ε, λοιπόν, αυτό θα κάνεις και με την επιστροφή.
Η σταδιακή προσαρμογή είναι το μυστικό της επανόδου στην κανονικότητα. Αρχίζεις με μικρά βήματα για παράδειγμα στην πρώτη σου έξοδο το πρώτο Σαββατοκύριακο δεν πας στα Ματογιάννια της Μυκόνου, να στριμωχθείς με κόσμο, να μην πέφτει καρφίτσα. Ξεκινάς με κάτι πιο απλό και σιγά-σιγά, θα βρεθείς κι εκεί» λέει ο Δημήτρης Οικονόμου.
Αν χρειαστούμε φάρμακα, να τα συστήσει ο γιατρός
Κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και ανάλογα με τον περίγυρό του, τις άμυνες του και το πώς διαχειρίστηκε ο ίδιος τις καραντίνες, αντιδρά διαφορετικά. Έτσι, άλλοι εμφάνισαν αγχώδη διαταραχή, άλλοι κατάθλιψη, σε αρκετούς ανθρώπους συνυπήρξε το άγχος και η κατάθλιψη και όπως έχουμε ήδη δει από τις αναλύσεις του Επιδημιολογικού Δικτύου Λυμάτων, του καθηγητή Αναλυτικής Χημείας ΕΚΠΑ Νίκου Θωμαΐδη, το ρίξαμε στα αντικαταθλιπτικά και στα αγχολυτικά, για να αντιμετωπίσουμε την ψυχική φόρτιση από τα lockdown.
Το μήνυμα που στέλνει ο ψυχίατρος είναι ότι αν κάποιος χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή θα πρέπει να τη συστήσει ο γιατρός. Δεν παίρνουμε αντικαταθλιπτικά και ηρεμιστικά από μόνοι μας και δεν παριστάνουμε τον γιατρό του εαυτού μας. Μαζί με την φαρμακευτική αγωγή βοηθά η ψυχοθεραπεία, δηλαδή η θεραπεία μέσα από τον λόγο.
Οι παγίδες της επιστροφής, που μπορεί να οδηγήσουν σε νέες εστίες Covid
Όπως ήδη γνωρίζουμε από την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων, κάθε άνοιγμα εμπεριέχει ρίσκο. Δεν υπάρχει άνοιγμα οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας χωρίς ρίσκο, μας προσγειώνει στην σκληρή πραγματικότητα ο καθηγητής Επιδημιολογίας ΕΚΠΑ Δημήτρης Παρασκευής.
Τώρα που επιχειρούνται πολλαπλά ανοίγματα, το ρίσκο είναι δεδομένο και μεγαλύτερο, με τον καθηγητή πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Νίκο Τζανάκη να προειδοποιεί ότι η επιστροφή στην κανονικότητα έχει παγίδες και δεν πρέπει να πέσουμε μέσα τους.
Η βασικότερη παγίδα είναι να θεωρήσουμε ότι ξεμπερδέψαμε με τον κορονοϊό. Πρέπει να συνεχίσουμε να τηρούμε τα μέτρα προστασίας ατομικά, σαν πολίτες αλλά και σε επιχειρηματικό επίπεδο οι καταστηματάρχες (της εστίασης) και οι μαγαζάτορες του λιανεμπορίου πρέπει να είναι αυστηροί με την εφαρμογή των μέτρων. Να φροντίζουν οι εργαζόμενοι και οι πελάτες να τηρούν τις μάσκες και τις αποστάσεις.
Από τη μεριά του, ο ομότιμος καθηγητής παιδιατρικής και Ενδοκρινολογίας ΕΚΠΑ Γιώργος Χρούσος, μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών θυμίζει πως τη μάσκα σε εσωτερικούς χώρους και έξω εκεί όπου υπάρχουν συνωστισμοί πρέπει να συνεχίσουμε να την φοράμε και εκτιμά ότι θα μπορέσουμε να την πετάξουμε όταν θα έχει εμβολιαστεί περίπου το 55 % του πληθυσμού. Είμαστε όμως ακόμα μακριά.
«Και δεν πρέπει να παρασυρόμαστε από τα ποσοστά εμβολιασμών που ακούμε και να θεωρούμε λανθασμένα πως όλοι αυτοί οι άνθρωποι έχουν ήδη αναπτύξει ανοσία, γιατί η ανοσία χτίζεται σταδιακά 3 εβδομάδες μετά την 1η δόση του εμβολίου» θυμίζει ο Νίκος Τζανάκης.
Όσοι εμβολιάστηκαν χθες και προχθές δεν έχουν ακόμα προλάβει να αναπτύξουν αντισώματα καθώς μετά την 6η ημέρα από το πρώτο τσίμπημα, αρχίζει η παραγωγή αντισωμάτων.
