Στο καλό σενάριο, οι εμβολιασμοί επισπεύδονται, πλησιάζουμε το στόχο και ο κίνδυνος για αύξηση νοσηλειών από φθινόπωρο απομακρύνεται. Στο ενδιάμεσο σενάριο, οι εμβολιασμοί δεν «τρέχουν» ικανοποιητικά και επιβάλλονται τοπικά lockdown στις επικίνδυνες περιοχές. Στο τρίτο, «κακό», σενάριο, τα πράγματα ξεφεύγουν, οι μεταλλάξεις παρουσιάζουν ανθεκτικότητα στα εμβόλια και θα χρειαστούμε μήνες για νέα εμβόλια, ικανά να φρενάρουν τις μεταλλάξεις.
Είναι τα τρία πιθανά σενάρια για την εξέλιξη της πανδημίας τους επόμενους μήνες, που παραθέτει το Liberal, με τη βοήθεια τριών ειδικών. Του αναπληρωτή καθηγητή επιδημιολογίας ΕΚΠΑ Δημήτρη Παρασκευή, του καθηγητή Αιματολογίας του πανεπιστημίου της Σορβόνης στο Παρίσι, Γρηγόρη Γεροτζιάφα και του καθηγητή περιβαλλοντικής μηχανικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Δημοσθένη Σαρηγιάννη.
Σε κάθε περίπτωση και για να αυξήσουμε τις πιθανότητες να ισχύσει το καλό σενάριο ο αναπληρωτής καθηγητής επιδημιολογίας ΕΚΠΑ Δημήτρης Παρασκευής τονίζει πως έχει πολύ μεγάλη σημασία στην επιστροφή από το νησί ή από τα νησιά των διακοπών να κάνουμε self test είτε πριν μπούμε στο πλοίο ή έστω και αφού επιστρέψουμε στο σπίτι μας.
Είναι γνωστό ότι πολλά νησάκια της πατρίδας μας δεν έχουν οργανωμένες δομές υγείας και δεν θα μπορέσουμε να κάνουμε έναν εργαστηριακό έλεγχο δηλαδή rapid τεστ οπότε σε κάθε περίπτωση πρέπει να κάνουμε ένα self test.
Το καλό σενάριο
Το πρώτο σενάριο -το οποίο είναι κι αυτό που όλοι ευχόμαστε να ισχύσει -αφορά την ικανοποιητική εξέλιξη του εμβολιαστικού προγράμματος. Να δείξουν προθυμία να εμβολιαστούν τόσο οι νέοι που «οδηγούν» αυτή τη στιγμή την πανδημία, είναι οι υπέρ μεταδότες του κορονοϊού, όσο και οι άνω των 80 ετών αλλά και οι μεσήλικες που έχουν αυξημένη κινητικότητα, με συνέπεια να δημιουργήσουμε εγκαίρως έως τις αρχές φθινοπώρου το απαιτούμενο τείχος ανοσίας, ώστε να μην χρειαστεί να ληφθούν περαιτέρω μέτρα.
Σε αυτήν την περίπτωση αν όλα πάνε καλά δεν θα δούμε την προβλεπόμενη από τα μοντέλα κορύφωση του 4ου κύματος με περισσότερα από 3.500 κρούσματα την ημέρα - ένα απευκταίο γεγονός που αναγκαστικά θα οδηγήσει σε μεγάλο προβληματισμό την επιτροπή των εμπειρογνωμόνων και την κυβέρνηση.
Όπως εξηγεί ο αναπληρωτής καθηγητής Δημήτρης Παρασκευής η εμφάνιση τόσο νωρίτερα του 4ου κύματος λειτουργεί σαν κίνητρο για τον εμβολιασμό και ενδεχομένως θα βοηθήσει να προσέλθουν περισσότερο οι νέοι να εμβολιαστούν αφού το επιχείρημα «δεν πειράζει, τώρα είναι καλοκαίρι -άσε να δούμε το φθινόπωρο» δεν ευσταθεί πλέον.
«Είναι πάρα πολύ σημαντικό να ξέρουμε πόσα άτομα έως 30 ετών εμβολιάζονται την εβδομάδα ή έστω κλείνουνε ραντεβού γιατί ανάλογα με το ρυθμό των εμβολιασμών σε αυτήν την ηλικία, τους νέους έως 30 ετών, θα ξέρουμε εάν το 4ο κύμα θα κάνει μεγάλη κορύφωση ή μικρή κορύφωση και θα εκτονωθεί γρήγορα» λέει ο καθηγητής επιδημιολογίας ΕΚΠΑ Δημήτρης Παρασκευής, με τον καθηγητή περιβαλλοντικής μηχανικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Δημοσθένη Σαρηγιάννη να εκτιμά ότι το 4ο κύμα, το κύμα της μετάλλαξης Δέλτα θα είναι μικρής διάρκειας δηλαδή η βάση του θα είναι στενή και υψηλής κορύφωσης, λόγω της υψηλής μεταδοτικότητας της μετάλλαξης Δέλτα, και της μεγάλης αύξησης του αριθμού των κρουσμάτων
Το μόνο σίγουρο είναι ότι στο σημείο που βρισκόμαστε με το ινδικό στέλεχος να ανεβαίνει σιγά-σιγά σε κυριαρχία, οι νέοι είναι οι υπέρ μεταδότες της πανδημίας, με τη συμπεριφορά τους και το αν είναι εμβολιασμένοι όχι τον κορονοϊό. Αν λοιπόν προσέλθουν μαζικά για τον εμβολιασμό και προσέξουν και τη συμπεριφορά τους σε ό,τι αφορά το συγχρωτισμού σ’ ειδικά στην νυχτερινή διασκέδαση τότε το 4ο κύμα θα είναι ένα κύμα μικρότερης διάρκειας και μικρής κορύφωσής κάτι που όλοι το ελπίζουμε εξηγεί ο αναπληρωτής καθηγητής. Ο Δημήτρης Παρασκευής εκτιμά ότι με τις αποστολές συνεργείων εμβολιασμού στα απομακρυσμένα χωριά και με το πρόγραμμα του κατ’ οίκον εμβολιασμού θα αυξηθεί επιτέλους η εμβολιαστική κάλυψη στις ηλικίες άνω των 70 ετών, δηλαδή στα άτομα με την μεγαλύτερη ευπάθεια για βαριά νόσηση.
Το ενδιάμεσο
Το δεύτερο, ένα ενδιάμεσο σενάριο, που βρίσκεται και αρκετά κοντά στην σημερινή κατάσταση έτσι όπως διαμορφώνεται. Στο σενάριο αυτό οι εμβολιασμοί δεν θα μπορέσουν να τρέξουν στο ικανοποιητικό επίπεδο που απαιτεί η μετάλλαξη Δέλτα ώστε να χτίσουμε εγκαίρως το τείχος ανοσίας, με συνέπεια να χρειαστούν κάποια τοπικά μέτρα στις περιοχές όπου η εμβολιαστική κάλυψη θα παραμείνει χαμηλή.
Ήδη έχουμε δει από τα στοιχεία που παρουσίασαν το υπουργείο ψηφιακής διακυβέρνησης σε συνεργασία με το υπουργείο υγείας, πως στην Αττική όπου ζει η μισή Ελλάδα, έχουμε μεγάλη ψαλίδα ανάμεσα στο βόρειο τομέα του Λεκανοπεδίου με 81% του πληθυσμού να έχει κάνει έστω τη μία δόση και πάνω από το 60% να έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό, ενώ αντίστοιχα η Δυτική Αττική μόλις το 16,3% έχει ολοκληρώσει τον εμβολιασμό και το 21% έχει κάνει έστω τη μία δόση και παρόμοια είναι η κατάσταση στην ανατολική Αττική με μόλις το 15,9 να έχει ολοκληρώσει τον εμβολιασμό και το 22% να έχει κάνει έστω μία δόση.
Αντίστοιχες περιοχές με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη που παραμένει κάτω του 30% βρίσκουμε και σε διάφορα άλλα σημεία της επικράτειας με την κυβέρνηση να έχει ξεκαθαρίσει διά στόματος του υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργό Άκη Σκέρτσο ότι δεν πρόκειται να υπάρξει οριζόντιο lockdown ξανά καθώς ούτε η κοινωνία ούτε η οικονομία το αντέχουν, ωστόσο μπορεί να υπάρξουν τοπικής εμβέλειας μέτρα και στο τραπέζι είναι η κατάργηση των μεικτών χώρων ψυχαγωγίας και η δημιουργία χώρων ψυχαγωγίας μόνο για εμβολιασμένους.
Στην κατεύθυνση της αύξησης των εμβολιασμών περιμένουμε από σήμερα Δευτέρα και τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης για τους υποχρεωτικούς εμβολιασμούς επαγγελματικές τάξεις κάτι με το οποίο ωστόσο αρκετοί επιστήμονες προβληματίζονται καθώς θεωρούν ότι η υποχρεωτικότητα σε φέρνει αντίπαλο με τον άλλον και η όξυνση των πνευμάτων δεν βοηθά στην συγκυρία που βρισκόμαστε.
Μεγάλο προβληματισμό δημιουργεί το ερώτημα τι θα γίνουνε οι εκπαιδευτικοί και κατά πόσο θα εμβολιαστούν σε υψηλό ποσοστό προτού αρχίσει η νέα σχολική χρονιά. Πόσο μπορεί να λειτουργήσει μία εκστρατεία πειθούς για αυτούς δεδομένου ότι σε καμία περίπτωση η χώρα δεν αντέχει τρίτο χειμώνα με κλειστά σχολεία. Τόσο η καθηγήτρια Παιδιατρικής-Λοιμωξιολόγος Ιωάννα Παυλόπουλου από την εθνική επιτροπή εμβολιασμών όσο και ο αναπληρωτής καθηγητης επιδημιολογίας Δ. Παρασκευής εκτιμούν ότι αν και η υποχρεωτικότητα των εμβολιασμών θα έπρεπε να είναι δεδομένη τουλάχιστον για τους υγειονομικούς, η όξυνση των τόνων και η συζήτηση για υποχρεωτικότητα τώρα, σε αυτή τη συγκυρία, δημιουργεί αντιπαλότητα, φέρνει τον έναν απέναντι στον άλλον, οδηγεί σε διχασμό και δεν βοηθά στο κοινό συμφέρον της αντιμετώπισης της πανδημίας με μία αίσθηση ομόνοιας, ότι παλεύουμε όλοι μαζί ενάντια σε έναν εχθρό, τον κορονοϊό.
Το κακό σενάριο
Το τρίτο σενάριο είναι πάντα το κακό σενάριο. Σε αυτή την περίπτωση δεν θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε εγκαίρως την κορύφωση της Δελτα, τα πράγματα θα ξεφύγουν , ενώ μετά το στέλεχος Δέλτα θα έρθουν μεταλλάξεις όπως είναι η Έψιλον που θα αλλάξουν τελείως τα δεδομένα του παιχνιδιού γιατί παρουσιάζουν ανθεκτικότητα στα υπάρχοντα εμβόλια. Ήδη η μετάλλαξη Εψιλον που ανήκει στις μεταλλάξεις ανησυχίας σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση του ευρωπαϊκού κέντρου ελέγχου και πρόληψης λοιμωδών νοσημάτων σχετίζεται σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο καθηγητής οργανικής χημείας και φαρμακοχημείας Γιώργος Κόκοτος με μειωμένη πάνω από 70% παραγωγή εξουδετερωτικών αντισωμάτων καθώς οι αλλαγές που έχει υποστεί η ακίδα του κορονοϊού στις πρωτεΐνες του την καθιστούν μη αναγνωρίσιμη.
Σε αυτή την περίπτωση σύμφωνα με τον καθηγητή Αιματολογίας Γρηγόρη Γεροζιάφας το πανεπιστήμιο της Σορβόνης θα χρειαστούμε αρκετούς μήνες για να φτιάξουμε νέα εμβολιαστείς M RNA πλατφόρμες που να καλύπτουν τις μεταλλάξεις Σε αυτή την περίπτωση σύμφωνα με τον καθηγητή Αιματολογίας Γρηγόρη Γεροτζιάφα του πανεπιστήμιο της Σορβόνης θα χρειαστούμε αρκετούς μήνες για να φτιάξουμε νέα εμβόλια στις M RNA πλατφόρμες που να καλύπτουν τις μεταλλάξεις Οι οποίες παρουσιάζουν ανθεκτικότητα στα υπάρχοντα εμβόλια