Σήμερα γιορτάζουμε την πιο σημαντική ημέρα της Ευρωπαϊκής Ηπείρου. Είναι η Ημέρα της Ευρώπης, όπου τιμούμε την Διακήρυξη Σουμάν.
Ακριβώς πριν 71 χρόνια, στις 9 Μαΐου 1950, ο υπουργός εξωτερικών της Γαλλίας, Ρομπέρτ Σουμάν, άνοιξε το μεγαλύτερο κεφάλαιο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, προτείνοντας την ίδρυση μιας Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα, με στόχο την απομάκρυνση του κινδύνου ενός πολέμου και την ενίσχυση της αλληλεγγύης μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών. Η διακήρυξη έγινε αποδεκτή από τον Γερμανό καγκελάριο Κόνραντ Αντενάουερ και τον Απρίλιο του 1951 υπογράφτηκε η ίδρυση της ΕΚΑΧ.
Η Ελλάδα έγινε μέλος της Ένωσης στη 1 Ιανουαρίου 1981, πριν 40 χρόνια. Ποια είναι όμως τα οφέλη των ελληνικών Πανεπιστημίων από την συμμετοχή της χώρας μας στην Ένωση;
Tα ελληνικά Πανεπιστήμια συμμετέχουν σε ένα από τα πιο σημαντικά ευρωπαϊκά προγράμματα, αυτά του Erasmus+. Τα προγράμματα Erasmus δίνουν, στην ουσία, την δυνατότητα στους φοιτητές να σπουδάσουν σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη σε συνεργασία με τα αντίστοιχα Πανεπιστήμια. Οι ανταλλαγές φοιτητών συμβάλλουν στην καλλιέργεια μιας ευρωπαϊκής συνείδησης, καθώς και στην αλληλεπίδραση των ευρωπαίων φοιτητών ανακαλύπτοντας έτσι διαφορετικές κουλτούρες. Κάθε χρόνο χιλιάδες έλληνες φοιτητές συμμετέχουν σε τέτοια προγράμματα, ενισχύοντας έτσι τον σκοπό τους.
Επιπλέον, ο υλικοτεχνικός εξοπλισμός των ιδρυμάτων έχει συγχρηματοδοτηθεί από Ευρωπαϊκά προγράμματα. Οι υπολογιστές, τα νέα εργαστήρια ή ακόμα και καινούριες βιβλιοθήκες χρηματοδοτήθηκαν από την ΕΕ. Η ψηφιοποίηση των ηλεκτρονικών πλατφορμών, όπως η ηλεκτρονική γραμματεία ή το eclass δεν θα είχαν γίνει χωρίς τα κονδύλια της Ένωσης.
Παράλληλα, όλα τα ερευνητικά προγράμματα πραγματοποιούνται με την αρωγή των ευρωπαϊκών κονδυλίων, ενώ εάν τα ελληνικά ιδρύματα δεχόντουσαν και ιδιωτικές προσφορές, που γίνεται ήδη στα υπόλοιπα ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια, θα είχε λυθεί το πρόβλημα της λεγόμενης υποχρηματοδότησης.
Δυστυχώς, κάτι τέτοιο, είναι ακόμη μεγάλο ταμπού για ενός μέρος της πανεπιστημιακής κοινότητας, δυσχεραίνοντας την σημερινή κατάσταση.
Τέλος, και ίσως το πιο σημαντικό, η Ελλάδα έχει πρόσβαση στην ενιαία αγορά της Ευρώπης. Αυτό σημαίνει πως οι φοιτητές έχουν την δυνατότητα να κάνουν την πρακτική τους σε άλλη χώρα της Ένωσης ή ακόμα καλύτερα να εργαστούν εκτός Ελλάδας. Αυτή η ενιαία αγορά εργασίας διευκολύνει τους πτυχιούχους να βρουν δουλεία σε ολόκληρη την Ευρώπη. Οι ορίζοντες διευρύνονται από την Λισαβόνα μέχρι το Ελσίνκι και από το Δουβλίνο μέχρι την Βαλέτα.
Μία από τις τέσσερις ελευθερίες της Ένωσης είναι να ζούμε και να εργαζόμαστε σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ χωρίς κανένα εμπόδιο. Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια, ο ευρωσκεπτικισμός έκανε την εμφάνιση του στην χώρα μας, με κορύφωση το καλοκαίρι του 2015. Αναπτύχθηκαν πολλές αβάσιμες θεωρίες εξόδου της χώρας μας από την Ένωση, οι οποίες ευτυχώς καταρρίφθηκαν και δεν εφαρμόστηκαν ποτέ.
Η θέση της Ελλάδας είναι μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς μοιραζόμαστε κοινές αξίες, όπως η Δημοκρατία, η Ισότητα και η Δικαιοσύνη. Μέσα σε έναν κόσμο όπου τα αυταρχικά μοντέλα διακυβέρνησης γίνονται ολοένα και πιο ισχυρά, εμείς λέμε Ναι στην Ευρώπη. Μία δυνατή, ενοποιημένη και δημοκρατική Ευρώπη που μπορεί να ανταπεξέλθει στις νέες προκλήσεις της εποχής όπως η κλιματική αλλαγή, ο ψηφιακός μετασχηματισμός, καθώς και οι κοινωνικές ανισότητες.
Είναι ξεκάθαρο λοιπόν πως η Πανελλήνια Ανεξάρτητη Κίνηση Σπουδαστών είναι η μόνη καθαρά ευρωπαϊκή δύναμη των Πανεπιστημίων. Αυτό που ζητάμε, με σοβαρότητα και νηφαλιότητα, είναι η στήριξη και η ενίσχυση των προγραμμάτων που επιτελούν ένα σημαντικό ρόλο στην προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των φοιτητών και κατ' επέκταση της ενότητας και της ειρήνης μεταξύ των πολιτών της Ένωσης.
Η ευρωπαϊκή νεολαία είναι το μέλλον της Ευρώπης και εάν δεν επενδύσουμε σε αυτή είμαστε καταδικασμένοι στην αποτυχία και την εσωστρέφεια.
* Ο Οδυσσέας Βλαχονικολός, Υπεύθυνος της Πανελλήνιας Ανεξάρτητης Κίνησης Σπουδαστών (ΠάΝΚΣ) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
