Έντεκα θεραπείες, άλλες νέας γενιάς και άλλες γνωστές εδώ και καιρό, που αποτρέπουν την επιδείνωση των ασθενών και μειώνουν τον κίνδυνο βαριάς νόσησης, ανάγκης για νοσηλεία και διασωλήνωση, δρώντας το καθένα με διαφορετικό μηχανισμό, εμπεριέχονται στη «φαρέτρα» των γιατρών.
Καθώς έχουμε ακόμα δρόμο μπροστά μας μέχρι να πετύχουμε την συλλογική ανοσία, τα φάρμακα για την Covid δίνουν «ανάσες» στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, βοηθώντας στην αποσυμπίεση των κλινικών covid και των ΜΕΘ, ώστε τα νοσοκομεία και οι υγειονομικοί να σταθούν όρθιοι στην μητέρα των μαχών με την πανδημία.
Το Liberal.gr σε ένα κατατοπιστικό οδηγό συνοψίζει όλα όσα γνωρίζουμε για τις 11 διαθέσιμες θεραπείες, τόσο τις παλιές που βρίσκουν νέα χρήση με αντίπαλο τον κορονοιό, όσο επίσης και τις καινούριες, κάποιες εκ των οποίων σε πειραματικό στάδιο.
Το ελπιδοφόρο φάρμακο από το Ισραήλ - EXO-CD24
Εισπνεόμενο, εύκολα χορηγούμενο, απλό και φθηνό
Η μεγάλη ανατροπή στην θεραπεία της Covid λοίμωξης έρχεται από το Ισραήλ, την χώρα -πρότυπο στην αντιμετώπιση της πανδημίας που καταγράφει το ένα success story μετά το άλλο.
Η «ανατροπή» έγκειται στο γεγονός ότι η Ιρσαηλινή θεραπεία είναι φθηνή, εύκολη στην ανάπτυξη της κι εξίσου εύκολη στην χορήγησή της. Πρόκειται για ένα εισπνεόμενο φάρμακο, που στηρίζεται στα εξωσώματα και περιέχει την ουσία EXO-CD24. Αναπτύχθηκε από τον καθηγητή Ναντίρ Αρμπέρ (Nadir Arber) στο Ιατρικό Κέντρο Ίτσιλοφ (Ichilov) του Τελ Αβίβ και στην πρώτη κλινική δοκιμή δόθηκε σε 30 ασθενείς με covid λοίμωξη των οποίων η κατάσταση ήταν μέτρια ή σοβαρή με θεαματικό αποτέλεσμα, καθώς ανάρρωσαν και οι 30, με τους 29 να αναρρώνουν γρήγορα, εντός 3 έως 5 ημερών.
Για να λάβει έγκριση πρέπει να γίνουν μελέτες με μεγαλύτερο αριθμό ασθενών και η Ελλάδα θα συμμετάσχει στις κλινικές δοκιμές του φαρμάκου με ασθενείς από τουλάχιστον ένα νοσοκομείο. Το γεγονός επισφραγίστηκε μετά και την διπλή τηλεφωνική επικοινωνία του καθηγητή Σωτήρη Τσιόδρα με τον Ισραηλινό καθηγητή Nadir Arber, προκειμένου να συζητηθούν τα επόμενα βήματα.
Συνδυασμοί μονοκλωνικών αντισωμάτων- Regen CoV, bamlanivimab & etesevimab
Δρουν καλύτερα σε «κοκτέιλ» δύο αντισωμάτων και χορηγούνται με τα πρώτα συμπτώματα
Δύο Αμερικανικές εταιρίες έχουν αναπτύξει μέχρι στιγμής κοκτέιλ μονοκλωνικών αντισωμάτων που έχουν δοκιμαστεί σε ασθενείς υψηλού κινδύνου και σε υγιείς, με πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Παρέχουν προστασία τόσο στους ασθενείς υψηλού κινδύνου από τον κίνδυνο διασωλήνωσης και θανάτου, ενώ προστατεύουν από τον κίνδυνο μόλυνσης και τους υγιείς, καθώς μειώνουν δραματικά το ιικό φορτίο και στα ασυμπτωματικά άτομα.
Οι παρασκευάστριες φαρμακοβιομηχανίες είναι η Eli Lilly και η Regeneron. Η τελευταία διαθέτει ελληνικό «άρωμα» καθώς ο πρόεδρός της και επικεφαλής επιστήμονας είναι ο ελληνικής καταγωγής Τζορτζ Γιανκόπουλος. Ο συνδυασμός των δύο μονοκλωνικών αντισωμάτων της Regeneron έγινε πριν από αρκετούς μήνες εν μια νυκτί το πιο διάσημο φάρμακο στον πλανήτη καθώς ήταν η θεραπεία που χορηγήθηκε στον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.
Σε νέα μελέτη, το «κοκτέιλ» των δύο εξουδετερωτικών μονοκλωνικών αντισωμάτων της Regeneron casirivimab και imdevimab με την ονομασία Regen-CoV βρέθηκε να αποτρέπει την εμφάνιση συμπτωματικής νόσου Covid-19 και παράλληλα να μειώνει το ιικό φορτίο, όπως και την πιθανότητα ασυμπτωματικής λοίμωξης.
Είχε προηγηθεί πριν από μερικές μέρες η ανακοίνωση της επίσης αμερικανικής φαρμακοβιομηχανίας Eli Lilly ότι μια δοκιμή σε φιλοξενούμενους και προσωπικό οίκων ευγηρίας με τα δύο δικά της μονοκλωνικά αντισώματα – και συγκεκριμένα ο συνδυασμός bamlanivimab και etesevimab- εμφάνισε αποτελεσματικότητα έως 80% (στους ηλικιωμένους) στην προστασία από συμπτωματική Covid-19.
Δεδομένου ότι τα εμβόλια μειώνουν την πιθανότητα να αρρωστήσει κάποιος από Covid-19 με συμπτώματα, τίθεται το ερώτημα κατά πόσο και με ποιο τρόπο τα μονοκλωνικά αντισώματα, όπως αυτά των Regeneron και Eli Lilly, που είναι ακριβότερα, μπορούν να αξιοποιηθούν για την πρόληψη.
Ένα πλεονέκτημα των εργαστηριακών αντισωμάτων που εισάγονται έτοιμα στο σώμα και δεν αναπτύσσονται σταδιακά όπως συμβαίνει με τον εμβολιασμό, είναι ότι δρουν άμεσα στοχεύοντας -όπως και τα εμβόλια- στην πρωτεΐνη-ακίδα του κορωνοϊού.
Πιθανότατα επίσης να είναι αποτελεσματικά σε ανθρώπους στους οποίους για διάφορους λόγους, όπως μετά από χημειοθεραπεία λόγω καρκίνου, το ανοσοποιητικό τους σύστημα αδυνατεί να γεννήσει επαρκή δικά του αντισώματα.
Η Regeneron μάλιστα αναφέρει ότι το «κοκτέιλ» της μπορεί να αξιοποιηθεί σε ανθρώπους που χρειάζονται άμεση προστασία από τον κορωνοϊό ή που εμφανίζουν μικρή ανοσιακή απόκριση στα εμβόλια.
Στις ΗΠΑ πάντως, τα μονοκλωνικά αντισώματα έχουν αρχίσει να χορηγούνται σε υγιείς ανθρώπους σαν προφύλαξη. Η αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) έχει ήδη χορηγήσει στις Regeneron και Eli Lilly επείγουσα άδεια για χρήση των αντισώμαών τους σε συγκεκριμένες μόνο ομάδες ασθενών υψηλού κινδύνου, αλλά οι εταιρείες προτίθενται να ζητήσουν διεύρυνση της άδειας και για λόγους πρόληψης.
Η Regeneron ήδη συνεργάζεται με την μεγάλη ελβετική φαρμακοβιομηχανία Roche, προκειμένου να αυξήσει την παγκόσμια παραγωγή και διαθεσιμότητα του «κοκτέιλ» της, με τη δεύτερη να είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη και διανομή εκτός ΗΠΑ.
Στην Ελλάδα θα τα προμηθευτούμε μέσω μαζικών παραγγελιών που θα κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση για όλα τα κράτη-μέλη, όπως δήλωσε πρόσφατα ο αναπληρωτής υπουργός υγείας Βασίλης Κοντοζαμάνης.
Μέχρι σήμερα έχουν έρθει μόνο για έκτακτες περιπτώσεις όπως όταν χρειάστηκε να χορηγηθούν στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο. Γενικά η αποτελεσματικότητα τους στηρίζεται στο σκεπτικό «όσο νωρίτερα χορηγηθούν στους ασθενείς, τόσο το καλύτερο», ενώ η νέα τάση αφορά την χορήγησή τους στα (υγιή) άτομα υψηλού κίνδυνου για λοίμωξη, καθώς τους παρέχουν άμεση παθητική ανοσία σε αντίθεση με τα ενεργητικά εμβόλια που χρειάζονται εβδομάδες, προκειμένου να παράσχουν προστασία.
Ρεμδεσιβίρη, το μοναδικό εγκεκριμένο αντιιικό για τον κορονοϊό - remdesivir
Περιλαμβάνεται στα πρωτόκολλα των ελληνικών νοσοκομείων
Η ρεμδεσιβίρη (remdesivir) είναι το μοναδικό εγκεκριμένο αντιιικό φάρμακο έναντι του κορωνοϊού και είχε αναπτυχθεί από την αμερικανική φαρμακοβιομηχανία Gilead αρχικώς ως θεραπεία για τον ιό Ebola. Έχει λάβει έγκριση και από τον FDA και από τον Ευρωπαϊκό ΕΜΑ και έχει συμπεριληφθεί και στα θεραπευτικά πρωτόκολλα που χρησιμοποιούν τα ελληνικά νοσοκομεία. Η ρεμδεσιβίρη σαν αντιικό πρέπει να χορηγείται στα αρχικά στάδια της νόσου, όσο το ιικό φορτίο είναι υψηλό και γι αυτό χορηγείται στους ασθενείς που νοσηλεύονται σε απλή κλίνη, και όχι στην ΜΕΘ. Κατά τους πρώτους μήνες της πανδημίας η ρεμδεσιβίρη υπήρξε ένα από τα ελάχιστα «όπλα» που είχαν στα χέρια τους οι γιατροί, όταν τα νοσοκομεία ασφυκτιούσαν από τις αυξημένες εισαγωγές ασθενών και οι εντατικολόγοι αποφάσιζαν ποιος θα μπει στην ΜΕΘ και ποιος όχι. Με την χορήγησή της μειώνεται η θνητότητα και ο χρόνος νοσηλείας, με τους ασθενείς να αναρρώνουν πιο γρήγορα.
Μπαρισιτινίμπη, ένα αντιφλεγμονώδες σκεύασμα - baricitinib
Συνδυάζεται σε κοκτέιλ με την ρεμδεσιβίρη
Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι ο συνδυασμός της ρεμδεσιβίρης με μπαρισιτινίμπη- έναν αναστολέα της κινάσης Janus με αντιφλεγμονώδη δράση -μειώνει σχεδόν κατά το ήμισυ το διάστημα μέχρι την ανάρρωση στους ασθενείς που έχουν ανάγκη από υψηλή ροή οξυγόνου (high-flow oxygen) ή μη επεμβατικό αερισμό. Πρόκειται για ασθενείς που λαμβάνουν υποβοήθηση της αναπνευστικής λειτουργίας σε απλή κλίνη και αποφεύγουν την εισαγωγή σε ΜΕΘ και τη διασωλήνωση.
Ριμπαβιρίνη, μια θεραπεία έναντι του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού- ribavirin
Σταματά τον πολλαπλασιασμό του κορονοϊού
Η χώρα μας συμμετέχει σε παγκόσμιο πρόγραμμα κλινικών δοκιμών, προκειμένου να αξιολογηθεί η χρήση της ουσίας ριμπαβιρίνης σε μορφή εισπνεόμενου διαλύματος, σε νοσηλευόμενους ενήλικες ασθενείς, ηλικίας 18 ετών και άνω, οι οποίοι είναι θετικοί στην λοίμωξη covid και έχουν σοβαρή αναπνευστική δυσχέρεια. Επειδή η ριμπαβιρίνη είναι ένα συνθετικό νουκλεοτίδιο, που λειτουργεί για να σταματήσει τον ιικό πολλαπλασιασμό, το σκεύασμα είναι ενδεχομένως αποτελεσματικό στη μείωση της σοβαρότητας της λοίμωξης covid. Ένα σκεύασμα εισπνεόμενης ριμπαβιρίνης είναι, ήδη, εγκεκριμένο σε πολλές χώρες (όχι ακόμα στην Ελλάδα), για τη θεραπεία νοσηλευομένων βρεφών και μικρών παιδιών, με σοβαρές λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος, λόγω του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού.
Κολχικίνη, η ελληνική συμμετοχή στην μάχη της πανδημίας - colchicine
Παλιό φάρμακο για την κολπική μαρμαρυγή, το έμφραγμα και την ουρική αρθρίτιδα
Η κολχικίνη είναι ένα φάρμακο που χορηγείται σε καρδιολογικές παθήσεις κυρίως όπως η κολπική μαρμαρυγή (η πιο συχνή αρρυθμία στους ηλικιωμένους), το έμφραγμα του μυοκαρδίου αλλά και η ουρική αρθρίτιδα. Πρώτη η ελληνική μελέτη Greco-19 ανέδειξε την συμβολή της κολχικίνης στους ασθενείς με Covid, καθώς τους προστατεύει από τις επιπλοκές της λοίμωξης, ενώ η επισφράγιση των ευρημάτων ήρθε με την μελέτη COLCORONA, που οργανώθηκε από το Montreal Heart Institute του Καναδά.
Στη μελέτη αυτή συμμετείχε και η Ελλάδα με Εθνικό Συντονιστή τον Καθηγητή Σπύρο Δευτεραίο και ανάπτυξη 5 κέντρων (Αττικό, Κοζάνη, Αλεξανδρούπολη, Θριάσιο, Πάτρα). Ο στόχος της μελέτης ήταν να διερευνήσει αν η έγκαιρη χορήγηση κολχικίνης σε εξωνοσοκομειακούς ασθενείς θα μπορούσε να μειώσει την ανάγκη για νοσηλεία των ασθενών καθώς και άλλες πιο σοβαρές επιπλοκές της νόσου COVID-19. Τα ευρήματα έδειξαν σημαντική μείωση των νοσηλειών (κατά 25%), της ανάγκης για μηχανική υποστήριξη της αναπνοής (κατά 50%) και των θανάτων (κατά 44%). Η κολχικίνη συνταγογραφείται για ασθενείς covid με ήπια συμπτώματα που παραμένουν σπίτι τους και είναι ηλικίας είτε άνω των 60 ετών είτε 18-60 ετών με ένα τουλάχιστον υποκείμενο νόσημα.
Ξεκινά κλινικές δοκιμές το αντιικό χάπι της Pfizer - PF-07321332
Το φάρμακο περιέχει αναστολείς πρωτεασών και είναι παρόμοιο με τα χάπια για την ηπατίτιδα C και το AIDS
Σε στάδιο κλινικών ερευνών Φ1 βρίσκεται το πρώτο αντιικό χάπι για τον κορωνοϊό, που αναπτύσσει η αμερικανική φαρμακοβιομηχανία Pfizer, η οποία ανέπτυξε και το πρώτο covid εμβόλιο που κυκλοφόρησε.
Πρόκειται για ένα φάρμακο που λαμβάνουν οι ασθενείς εξωνοσοκομειακά, με την έναρξη των συμπτωμάτων, το οποίο περιέχει αναστολείς πρωτεασών και χρησιμοποιεί την ίδια «τεχνολογία» που εφαρμόζεται στην θεραπεία του AIDS και της ηπατίτιδας C. Ταυτόχρονα η Pfizer αναπτύσσει ένα ενέσιμο αντιιικό που θα χορηγείται ενδοφλέβια σε ασθενείς με λοίμωξη Covid, οι οποίοι νοσηλεύονται στο νοσοκομείο. Το δεύτερο αντιικό θα αποτρέπει την επιδείνωσή τους ενώ ο συνδυασμός τους (χάπι και ενέσιμο) θα συμπληρώσουν την προστασία έναντι της Covid, μαζί με τον εμβολιασμό.
Δεξαμεθαζόνη, ένα παλιό, φθηνό ανοσοκατασταλτικό - dexamethasone
Παλιάς κοπής σκεύασμα, στην κατηγορία των γλυκοκορτικοειδών
Η δεξαμεθαζόνη, δηλαδή η κορτιζόνη όπως είναι ευρέως γνωστή, είναι ένα παλιό και χιλιοδοκιμασμένο φάρμακο που χρησιμοποιείται στα θεραπευτικά πρωτόκολλα των νοσοκομείων για τους ασθενείς με κορονοϊό, προκειμένου να καταστείλει την υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος η οποία προκαλεί ραγδαία επιδείνωση και οδηγεί τον ασθενή στη ΜΕΘ.
Οι γιατροί έχουν μεγάλη εμπειρία από την χορήγησή της καθώς χρησιμοποιείται χρόνια σαν ισχυρό αντιφλεγμονώδες, ενώ και το χαμηλό της κόστος αποτελεί προσόν γιατί αρκετά Covid φάρμακα νέας γενιάς έχουν υψηλό κόστος κι αυτό ενδέχεται να αποτελέσει εμπόδιο στην μαζική πρόσβαση των ασθενών στις νέες θεραπείες.
Anakinra, το φάρμακο-έκπληξη της ρευματοειδούς αρθρίτιδας
Εμποδίζει την «καταιγίδα των κυττοκινών» στους ασθενείς με covid
Η συγκεκριμένη ουσία που μέχρι τώρα ήταν γνωστή για τη θεραπεία των ασθενών με ρευματοειδή αρθρίτιδα εμποδίζει την υπερπαραγωγή κυτταροκινών που παράγει ο οργανισμός των σοβαρά νοσούντων από λοίμωξη Covid. Θετικά ήταν τα αποτελέσματα της πρώτης φάσης μελέτης που πραγματοποίησε ομάδα Ελλήνων λοιμωξιολόγων και παθολόγων, με επικεφαλής τον καθηγητή Ευάγγελο Γιαμαρέλλο για τη συμβολή της δραστικής ουσίας Anakinra στην αποφυγή της επιδείνωσης των ασθενών με κορονοιό. Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία της μελέτης, μεταξύ 130 ασθενών στους οποίους χορηγήθηκε Anakinra το 80% δεν παρουσίασε αναπνευστική ανεπάρκεια και επομένως δεν χρειάστηκε να νοσηλευτεί σε μονάδα εντατικής θεραπείας. Εφόσον τα πρώτα αποτελέσματα επαληθευθούν η θεραπεία με Anakinra θα βοηθήσει στην αποσυμφόρηση των ΜΕΘ.
Θαψιγαργίνη, ένα πολλά υποσχόμενο πειραματικό αντιικό - thapsigargin
Είναι φυτικής προέλευσης και εμποδίζει τον πολλαπλασιασμό του κορονοϊού και του ιού της γρίπης Α
Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Nottingham, ανακάλυψαν μια νέα αντιική ιδιότητα σε φάρμακο, που θα μπορούσε να έχει σημαντική επίδραση στον τρόπο αντιμετώπισης μελλοντικών πανδημιών, περιλαμβανομένης της COVID-19
Η έρευνα δείχνει ότι η θαψιγαργίνη, (thapsigargin) είναι ένα υποσχόμενο αντιικό ευρέος φάσματος, πολύ αποτελεσματικό έναντι του ιού SARS-CoV-2, του RSV και της γρίπης τύπου A. Πρόκειται για αντιικό φυτικής προέλευσης, που σε μικρές δόσεις προκαλεί πολύ αποτελεσματική αντιική εγγενή ανοσολογική απόκριση έναντι 3 κύριων ειδών ιών του αναπνευστικού. Οι μελέτες που μέχρι στιγμής γίνονται σε κύτταρα και πειραματόζωα, δείχνουν ότι η θαψιγαργίνη είναι αποτελεσματική έναντι της ιικής λοίμωξης όταν χρησιμοποιείται πριν ή κατά τη διάρκεια της ενεργούς λοίμωξης δηλαδή εγκαίρως) και εμποδίζει την αναπαραγωγή του ιού στα κύτταρα για τουλάχιστον 48 ώρες.
