Σύριοι μισθοφόροι της Τουρκίας πωλούν λιβυκά αντικείμενα αξίας στην ευρωπαϊκή μαύρη αγορά
Art Critique

Σύριοι μισθοφόροι της Τουρκίας πωλούν λιβυκά αντικείμενα αξίας στην ευρωπαϊκή μαύρη αγορά

Σε άρθρο που δημοσιεύθηκε σε μια από τις κορυφαίες γαλλικές εκδόσεις για τις Τέχνες, το Art Critique, υπογραμμίζεται η αυξανόμενη πίεση να επιστραφούν σχεδόν 8.000 έργα τέχνης, αντίκες και τιμαλφή που λεηλατήθηκαν στη Λιβύη από το 2011 από σύριους μισθοφόρους της Τουρκίας και εν συνεχεία τα πούλησαν στον ευρωπαϊκή μαύρη αγορά. 

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται, η λεηλασία ιστορικών τεχνουργημάτων στη Λιβύη έχει λάβει ελάχιστη προσοχή σε σύγκριση με αυτές στο Ιράκ και τη Συρία και ότι επί της ουσίας η χώρα έχει γίνει «ελεύθερη ζώνη» των λαθρεμπόρων μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης Καντάφι το 2011.

Πιο αναλυτικά, σημειώνεται ότι πάνω από 8.000 ανεκτίμητα αντικείμενα μεταφέρθηκαν λαθραία από τη Λιβύη από το 2011. Το χάος που ακολούθησε από τότε επέτρεψε στους αρχαιοκάπηλους όχι μόνο να κλέψουν από μουσεία, αλλά και την ευκαιρία να «λεηλατήσουν αρχαία ερείπια και άλλες τοποθεσίες» και να κλέψουν αντικείμενα «που έχουν ταφεί από τα αρχαία χρόνια».

Επιπροσθέτως, επισημαίνεται ότι αρχαιοκαπηλία και η βεβήλωση ιστορικών χώρων επιδεινώθηκε με την «εισροή εξτρεμιστικών ομάδων στη χώρα, συμπεριλαμβανομένων  αυτών του ISIS», οι οποίοι όχι μόνο κατέστρεψαν τοποθεσίες που θεωρούσαν «ειδωλολατρικές», αλλά και πούλησαν διάφορα αντικείμενα της πολιτιστικής ιδιοκτησίας της χώρας στη μαύρη αγορά.

Εντούτοις, η κατάσταση, στα ανατολικά της χώρας, βελτιώθηκε κάπως αφού ο Εθνικός Στρατός του Λιβυής (LNA) με επικεφαλής τον  Χαλίφα Χάφταρ «διεξήγαγε μια πολύ αποτελεσματική εκστρατεία για να εκδιώξει τους εξτρεμιστές από τα προπύργια της Λιβύης». Ωστόσο, στο εν λόγω άρθρο τονίζεται ότι η εμπορία ιστορικών αντικειμένων της Λιβύης «επέστρεψε»,  αφότου η Τουρκία έστειλε σύριους μισθοφόρους στη Λιβύη για να υποστηρίξει την κυβέρνηση του Φαγέζ αλ Σάρατζ στην Τρίπολη και των πολιτοφυλακών της.

Επίσης, υπογραμμίζεται ότι «οι Τούρκοι ''παράτυποι'' δημιούργησαν γρήγορα τη φήμη τους ως ''πλιατσικολόγοι'', τόσο από αντίκες όσο και από διάφορα τιμαλφή που πήραν από πολίτες της Λιβύης». Καθώς η Τουρκία αρνείται να απομακρύνει τις πολιτοφυλακές της από τη Λιβύη, αντιβαίνοντας τα αιτήματα της διεθνούς κοινότητας, αυτό σημαίνει ότι «πολύτιμα αντικείμενα θα συνεχίσουν να λεηλατούνται με ατιμωρησία με τη μόνη διαφορά είναι ότι πιθανότατα θα διακινούνται λαθραία όχι στο Λονδίνο, αλλά στην Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη»

Παράλληλα, στο συγκεκριμένο άρθρο αναφέρεται ότι τον Μάιο του τρέχοντος έτους, ένα εξαιρετικά σπάνιο γλυπτό ελληνιστικής εποχής που ανασκάφηκε παράνομα το 2012 από τα ερείπια της Κυρήνης στη Λιβύη ανακτήθηκε από βρετανούς τελωνειακούς πράκτορες στο αεροδρόμιο του Heathrow. Ενώ δεκάδες άλλα τέτοια πολύτιμα αντικείμενα έχουν κατασχεθεί από τις αρχές αφού εμφανίστηκαν σε ευρωπαϊκούς πλειστηριασμούς κατά την τελευταία δεκαετία, «οι ειδικοί φοβούνται ότι αντιπροσωπεύουν μόνο ένα μικρό μέρος του συνολικού αριθμού λεηλατημένων θησαυρών και ότι πολλά μπορεί να έχουν χαθεί για πάντα», όπως υποστηρίζεται.

Τέλος, οι χώρες της Δύσης καλούνται να κάνουν περισσότερα για να σταματήσουν την εισροή κλεμμένων αντικειμένων, τόσο «επιστρέφοντας αντικείμενα που είχαν κλαπεί πολύ πριν, αλλά και αντιμετωπίζοντας τις συγκρούσεις που επιτρέπουν τη συνέχιση της λεηλασίας και της αρχαιοκαπηλίας».