Σημαντική συνάντηση θα έχουν αύριο στις Βρυξέλλες, οι πρόεδροι του Κοσόβου, Χασίμ Θάτσι, και της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, ώστε να συζητήσουν το ενδεχόμενο επίλυσης των διμερών διαφορών μέσω ανταλλαγής εδαφών.
Πρόκειται για μια πρόταση που έχει «πέσει στο τραπέζι» εδώ και καιρό αλλά υπάρχουν έντονες ανησυχίες ότι αναθεώρηση συνόρων στα Βαλκάνια θα ανοίξει κουτί της Πανδώρας.
Το σενάριο ανταλλαγής εδαφών μπορεί να θέσει τέλος στην 20ετή κρίση μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας, ανοίγοντας τον δρόμο για μελλοντική ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση κάτι που εξάλλου έχει θέσει ως προαπαιτούμενο η Ε.Ε στην πρόσφατη έκθεση της για τα Δυτικά Βαλκάνια.
Το σχέδιο απολαμβάνει την διακριτική στήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών. Παρά ταύτα, ισχυρές ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γερμανία έχουν εκφράσει τον προβληματισμό τους, ενώ και στο εσωτερικό των δύο βαλκανικών χωρών οι φωνές εναντίον τυχόν συμφωνίας πληθαίνουν.
Τον Αύγουστο ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου, Τζον Μπόλτον, τόνισε ότι η Ουάσιγκτον δεν θα εμποδίσει τυχόν συμφωνία που προβλέπει ανταλλαγή γης, όμως ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Χάικο Μας, υποστήριξε πως ενδεχόμενη ανταλλαγή θα προκαλέσει προβλήματα στους κατοίκους της περιοχής.
Σημειώνεται ότι πριν λίγο καιρό , οι δύο πρόεδροι συναντήθηκαν στο αυστριακό Τιρόλο όπου εμφανίστηκαν πρόθυμοι για αμοιβαίες υποχωρήσεις – κάνοντας λόγο για «διόρθωση» της υφιστάμενης κατάστασης η οποία δεν αντιπροσωπεύει την εθνοτική πραγματικότητα επί του εδάφους.
Ενώ σημαντικό μερίδιο στην ένταση ανάμεσα στις δύο πλευρές έχει και το θέμα της διαδικασίας σύστασης της Κοινότητας Σερβικών Δήμων στο Κόσοβο. Η κοινότητα επρόκειτο να προσφέρει περιορισμένη αυτονομία στις σερβικές κοινότητες του Κοσόβου, σύμφωνα με σχέδιο που ενέκρινε η Ευρωπαϊκή Ένωση το 2013. Παρά την εκπνοή της προθεσμίας για δημιουργία της κοινότητας σερβικών δήμων, στις αρχές Αυγούστου, οι αλβανικές αρχές δεν προχώρησαν σε καμία σχετική πρωτοβουλία.
Υπενθυμίζεται ότι το Κόσοβο, το οποίο αποτελούσε έδαφος της πάλαι ποτέ Γιουγκοσλαβίας, τελεί υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και τη στρατιωτική προστασία του ΝΑΤΟ από το 1999, ενώ το 2008 κήρυξε και επισήμως την ανεξαρτησία του. Η πλειονότητα των κατοίκων είναι Αλβανοί, ωστόσο, στα βόρεια της χώρας, κοντά στα σύνορα με τη Σερβία, βρίσκονται και αρκετοί Σέρβοι, οι οποίοι απολαμβάνουν έναν ορισμένο βαθμό αυτονομίας. Μια δεκαετία μετά, Αλβανοί και Σέρβοι παραμένουν εχθροί σ' ένα κράτος βυθισμένο στη φτώχεια, τη διαφθορά και την εγκληματικότητα, δίχως ορατή την ελπίδα ένταξής του στις ευρωπαϊκές δομές και βελτίωσης της καθημερινότητας των ανθρώπων.
Vassil Donev, Pool Photo via AP
