Σκληρές είναι οι διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες, στην πρώτη Σύνοδο Κορυφής που διεξάγεται με φυσική παρουσία εδώ και πέντε μήνες και έχει επίκεντρο το Ταμείο Ανάκαμψης και το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο. Η πρώτη μέρα κατέληξε σε αδιέξοδο καθώς το στρατόπεδο των «φειδωλών» χωρών του Βορρά (Αυστρία, Δανία, Ολλανδία και Σουηδία) επέμεινε στις θέσεις του απέναντί στη Γαλλία, τη Γερμανία, αλλά και το περίφημο μπλοκ του Νότου.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισελ σύμφωνα με πηγές θα παρουσιάσει σήμερα νέα πρόταση προκειμένου να γεφυρώσει τις διαφορές για το σχέδιο ανάκαμψης, ώστε να πειστούν οι χώρες που διαφωνούν και να προχωρήσουν οι συζητήσεις προς μια συμφωνία ανάμεσα στους 27.
Όπως μεταδίδει το Bloomberg, η νέα πρόταση Μισέλ θέτει το ύψος των επιχορηγήσεων στα 450 δισ. ευρώ (από 500 δισ. που ήταν η προηγούμενη) και των δανείων στα 300 δισ. ευρώ, προκειμένου καμφθούν οι αντιστάσεις. Το σύνολο των κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης παραμένει στα 750 δισ. ευρώ.
Breaking: new compromise proposal by Michel reduces size of recovery fund grants to 450 billion euros (from 500). Keeps overall size the same (750 billion of which 300 billion will be loans)
— Nikos Chrysoloras (@nchrysoloras) July 18, 2020
Η πρόταση του επικεφαλής του ευρωπαϊκού Συμβουλίου αυξάνει επίσης τα rebates (ετήσιες εκπτώσεις προϋπολογισμού), που λαμβάνουν η Αυστρία, η Δανία, η Γερμανία, η Ολλανδία και η Σουηδία, κατά 100 εκατ. ευρώ ανά έτος.
Τέλος, εισάγει το «super emergency brake», έναν μηχανισμό επιτήρησης - εποπτείας του Ταμείου που θα επιτρέπει σε ένα κράτος-μέλος να μπλοκάρει την εκταμίευση κονδυλίων, αν αμφισβητεί ότι γίνεται ορθή χρήση τους από τις χώρες που θα τα λάβουν.
Ειδικότερα, οι κυβερνήσεις των κρατών μελών θα έχουν τρεις μέρες στη διάθεσή τους, από τη στιγμή που η Κομισιόν εγκρίνει τη εκταμίευση ενός ποσού, προκειμένου να εκφράσουν επίσημα τις αντιρρήσεις τους και το ζήτημα θα επιλαμβάνονται είτε οι ηγέτες της ΕΕ είτε το Eurogroup.
Στις πρώτες αντιδράσεις για τη νέα πρόταση Μισέλ ολλανδικές διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι «βρίσκεται στη σωστή κατεύθυνση», προσθέτοντας ότι οι διαπραγματεύσεις ενδέχεται να διαρκέσουν έως και αύριο το μεσημέρι.
Ο Σαρλ Μισέλ ξεκίνησε σήμερα συναντώντας τη Γερμανίδα καγκελάριο Άγγελα Μέρκελ, το Γάλλο Πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν, τον Ισπανό πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ, τον Ιταλό πρωθυπουργό Τζουζέπε Κόντε και την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν.
Day 2 of #EUCO starts with meeting of @eucopresident with Chancellor Merkel @RegSprecher and @EmmanuelMacron @MinPres @sanchezcastejon @GiuseppeConteIT and @vonderleyen before plenary later today. pic.twitter.com/aGUry1E6tw
— Barend Leyts (@BarendLeyts) July 18, 2020
Οι διαφωνίες για το σχέδιο ανάκαμψης της ΕΕ
Χτες ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε απαίτησε ένα κράτος μέλος να μπορεί να μπλοκάρει εκταμιεύσεις από το προτεινόμενο Ταμείο Ανάκαμψης στην περίπτωση που άλλα κράτη του ευρωπαϊκού μπλοκ οπισθοχωρούν από μεταρρυθμίσεις.
«Αν θέλουν δάνεια και ακόμη και επιχορηγήσεις, νομίζω ότι είναι λογικό να μπορώ να εξηγήσω στον λαό της Ολλανδίας... ότι σε αντάλλαγμα έχουν πραγματοποιηθεί αυτές οι μεταρρυθμίσεις», δήλωσε ο Ρούτε, εκτιμώντας ότι οι πιθανότητες για μια συμφωνία στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής είναι πενήντα-πενήντα.
Η Ολλανδία, που ηγείται μιας ομάδας χωρών της ΕΕ που είναι αντίθετες στην χορήγηση επιχορηγήσεων ή αρωγής χωρίς αυστηρούς όρους, θέλει οι χώρες που θα στηριχθούν από το Ταμείο να συμφωνήσουν σε μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασία τους και το συνταξιοδοτικό σύστημά τους, μεταξύ άλλων τομέων.
Την πρόταση για το Ταμείο Ανάκαμψης απέρριψε χτες και η Αυστρία με τον καγκελάριο Σεμπάστιαν Κουρτς να δηλώνει ότι «το σημαντικότερο, κεντρικό αίτημά μας είναι ότι δεν θα πρέπει να υπάρξει μακροπρόθεσμη ένωση χρέους».
Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ματέους Μοραβιέτσκι δήλωσε χτες ότι δεν υπάρχει συναίνεση μεταξύ των ηγετών της ΕΕ για το προτεινόμενο Ταμείο Ανάκαμψης 750 δισεκατομμυρίων ευρώ που συζητείται στη Σύνοδο Κορυφής με στόχο να ανακάμψουν οι ευρωπαϊκές οικονομίες από την ύφεση που έφερε η πανδημία του κορονοϊού.
«Πιθανότατα, ενδέχεται να μην υπάρξει συμφωνία αύριο ή μεθαύριο», τόνισε ο Μοραβιέτσκι, προσθέτοντας ότι «ορισμένοι λένε ότι μπορεί να υπάρξει ακόμη ένας γύρος τον Ιούλιο. Είμαστε προφανώς έτοιμοι γι' αυτό». Ο Πολωνός πρωθυπουργός επισήμανε επίσης ότι οι βόρειες χώρες διαφωνούν με τις νότιες χώρες της Ένωσης για τους κανόνες εκταμίευσης του πακέτου βοήθειας και με τις ανατολικές χώρες για το μέγεθος του προϋπολογισμού της ΕΕ της περιόδου 2021-27.
Πρόσθεσε ότι η Πολωνία θα χρειαστεί «τη δική της πορεία» για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας και προειδοποίησε άλλους στο μπλοκ να μην δεσμευτούν για επιβολή όρων τήρησης του κράτους δικαίου για πρόσβαση στη χρηματοδότηση της ΕΕ, όρους στους οποίους η Βαρσοβία «δεν θα αισθάνεται ότι δεσμεύεται».
Οι ελληνικές θέσεις
Όσον αφορά την ελληνική πλευρά, σύμφωνα με αρμόδια πηγή, εμμένει στις θέσεις με τις οποίες προσήλθε. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιζητεί να είναι ακέραιο το πρόγραμμα, όπως και να παραμείνει η αναλογία επιχορηγήσεων-δανείων. Επιπλέον, η ελληνική πλευρά τάσσεται κατά του να επιμερισμού 70-30 , όπως η πλειονότητα των χωρών, υπογραμμίζοντας ότι είναι επιθυμητή η προβλεψιμότητα και όχι η αβεβαιότητα. Επιπροσθέτως, σύμφωνα με πηγές, η Αθήνα είναι υπέρ μεγαλύτερης διάρκειας του προγράμματος, ενώ τονίζει ότι υπάρχει ήδη έτοιμο σχέδιο.
Σχετικά με το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, η ελληνική πλευρά ζητεί να δοθεί έμφαση στο Ταμείο Ασφάλειας Συνόρων.
Να σημειωθεί πως κατά τη διάρκεια του δίωρου διαλείμματος χθες, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου συνομίλησε με τον Ολλανδό πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε αλλά και με τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν, όπως ενημέρωσε μέσω twitter ο εκπρόσωπος του κ. Μισέλ.
Σήμερα Σάββατο, οι ηγέτες θα συνεχίσουν τις συζητήσεις με την Ολλανδία πιθανότατα να διατηρεί τη σκληρή στάση της. Η Γαλλία ωστόσο επιδιώκει να ασκήσει πίεση τονίζοντας ότι είναι κατά του να συνεχιστούν τα rebates. Εντούτοις, ορισμένες πηγές εκτιμούν ότι παρότι δύσκολο, δεν είναι απίθανη μια συμφωνία μέχρι την Κυριακή. Επιπροσθέτως, ο Έλληνας πρωθυπουργός ζήτησε ξεκάθαρες επιλογές για αυστηρές κυρώσεις έναντι της Τουρκίας
Σύμφωνα με ενημέρωση από κυβερνητικό αξιωματούχο, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε χθες στη Σύνοδο Κορυφής ξεκάθαρες επιλογές για αυστηρές κυρώσεις έναντι της Τουρκίας. Οι ίδιες αρμόδιες πηγές επισήμαναν ότι ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι δεν γίνεται η Τουρκία να παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα δύο κρατών μελών και να μην υπάρχει ισχυρή αντίδραση.
Επίσης, έθιξε το ζήτημα της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, υπογραμμίζοντας ότι είναι ενδεικτικό για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει τις διεθνείς συμφωνίες, τον αλληλοσεβασμό και τον διαθρησκειακό διάλογο.
Σχετικά με την πληροφορία που κυκλοφόρησε αναφορικά με πιθανή ειδική Σύνοδο για την Τουρκία, ανώτατος Ευρωπαίος αξιωματούχος τη διέψευσε. Τέλος, ο Έλληνας πρωθυπουργός ζήτησε να συζητηθεί αναλυτικά η σχέση ΕΕ- Τουρκίας στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
