Με κύριο θέμα το Συριακό μεταβαίνει σήμερα στην Τουρκία ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Rex Tillerson, ο οποίος θα δειπνήσει σήμερα με τον Τούρκο πρόεδρο Recep Tayyip Erdogan προτού συναντηθεί αύριο Παρασκευή με τον ομόλογό του Mevlut Cavusoglu.
Η αμερικανική υποστήριξη στους Κούρδους της Συρίας και η αξίωση να αποχωρήσουν τα τουρκικά στρατεύματα από την πόλη Μαντζίμπ είναι μεταξύ των ζητημάτων που χαρακτηρίζονται ακανθώδη στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας.
Τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, θα συνοδεύσει και ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα, Geoffrey Pyatt, χωρίς ωστόσο η επίσκεψη αυτή να συνδέεται με την ένταση στο Αιγαίο.
Αν και αρχικά υπήρξαν πληροφορίες για κίνηση με ιδιαίτερο συμβολισμό, η αμερικανική πρεσβεία με ανακοίνωσή της διευκρινίζει ότι σε αντίθεση με δημοσιεύματα, δεν πρόκειται να συναντηθεί με τον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών Mevlut Cavusoglu.
«Οι σχέσεις μας βρίσκονται σε μια κρίσιμη καμπή. Είτε θα τις βελτιώσουμε, είτε θα καταρρεύσουν εντελώς», είχε προειδοποιήσει την προηγούμενη εβδομάδα ο Cavusoglu.
«Η συζήτηση προμηνύεται δύσκολη», παραδέχεται και η Ουάσινγκτον, όπου υπογραμμίζουν ότι «η τουρκική ρητορική» είναι «πολύ φλογερή», τόσο αναφορικά με την κρίση στη Συρία όσο και με άλλα ζητήματα που δηλητηριάζουν τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών, οι οποίες είναι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ.
Ένδειξη της κατάστασης αποτελεί και το γεγονός ότι οι αρχές της Άγκυρας αποφάσισαν να μετονομάσουν τη λεωφόρο που περνά μπροστά από την αμερικανική πρεσβεία σε «Κλάδο Ελαίας», όπως είναι και η ονομασία της επιχείρησης που διεξάγει ο τουρκικός στρατός στο Αφρίν της Συρίας.
Αυτή η επιχείρηση εναντίον της κουρδικής πολιτοφυλακής Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) δηλητηριάζει τις τουρκοαμερικανικές σχέσεις. Η Άγκυρα θεωρεί την YPG «τρομοκρατική οργάνωση», όμως πρόκειται για έναν σύμμαχο κλειδί της Ουάσινγκτον στη μάχη κατά του ΙΚ.
Μετά τις εκκλήσεις για «αυτοσυγκράτηση», ο Tillerson διαμαρτυρήθηκε κατά της επιχείρησης αυτής που «στρέφει την προσοχή» των δυνάμεων που μάχονται κατά των τζιχαντιστών μακριά από τη βασική τους μάχη.
«Η κατάσταση είναι ήδη αρκετά περίπλοκη ως έχει, ας μην επιδεινώνουμε την κατάσταση», δήλωσε ένα μέλος της αμερικανικής αντιπροσωπείας.
Όμως τα πράγματα μπορεί να επιδεινωθούν, αν η Τουρκία υλοποιήσει την απειλή της να προελάσει ως την πόλη Μάνμπιτζ της Συρίας, την οποία ελέγχει η YPG η οποία έχει εκεί στο πλευρό της τις αμερικανικές δυνάμεις.
«Θα πάμε στη Μάνμπιτζ, αν είναι εκεί, τόσο το χειρότερο για εκείνους», τόνισε Τούρκος αξιωματούχος στο AFP. «Δεν έχουμε ανάγκη τις συστάσεις τους, αλλά συγκεκριμένα μέτρα επί του πεδίου».
Οι συνομιλίες κινδυνεύουν να εξελιχθούν σε διάλογο κωφών.
Οι Αμερικανοί δηλώνουν έτοιμοι να συζητήσουν «τα μέτρα που μπορούν να ληφθούν» για να αντιμετωπιστούν «οι νόμιμες ανησυχίες για την ασφάλεια» των Τούρκων.
Όμως η Άγκυρα ζητεί από την Ουάσινγκτον να πάρει εντελώς αποστάσεις από τη YPG, κάτι στο οποίο δεν φαίνεται να είναι διατεθειμένος να υποκύψει ο Tillerson . Οι ΗΠΑ, δήλωσε χθες, «θα συνεχίσουν να εκπαιδεύουν τις τοπικές δυνάμεις ασφαλείας», φροντίζοντας παράλληλα εκείνες «να μην αποτελούν απειλή» για «τις γειτονικές χώρες».
Αν οι Τούρκοι αναμένουν να τους παρουσιάσουν οι Αμερικανοί μια «ξεκάθαρη» στρατηγική, θα «απογοητευτούν», εκτιμά η Αμερικανίδα πρώην διπλωμάτης Amanda Sloat του Brookings Institute. «Οι διμερείς σχέσεις περνούν αναμφισβήτητα μια πολύ δύσκολη περίοδο», προσθέτει.
«Η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών», έπειτα και από άλλες επαφές σε υψηλό επίπεδο, «καταδεικνύει ότι θεωρούμε πως πρόκειται για μια σχέση που μας επιτρέπει να μιλάμε ανοικτά», επεσήμανε μέλος της αμερικανικής αποστολής.
Η συριακή κρίση έρχεται να προστεθεί στον μακρύ κατάλογο των διαφορών που χωρίζουν τις ΗΠΑ και την Τουρκία, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016. Μέχρι στιγμής η Ουάσινγκτον δεν έχει απαντήσει στα αιτήματα της Άγκυρας να εκδώσει τον ιεροκήρυκα Fethullah Gulen, τον οποίο οι τουρκικές αρχές κατηγορούν ότι ήταν ο εγκέφαλος του πραξικοπήματος.
Οι ΗΠΑ καταγγέλλουν επίσης τις συλλήψεις και τις καταδίκες πολλών Αμερικανών πολιτών, μεταξύ αυτών ο Serkan Golge
της NASA που καταδικάστηκε την προηγούμενη εβδομάδα σε επτάμιση χρόνια κάθειρξη επειδή φέρεται να ανήκει στο δίκτυο Gulen.
Παράλληλα, στο Βερολίνο θα βρεθεί ο Τούρκος πρωθυπουργός, Binali Yildirim, για επαφές με τη γερμανίδα καγκελάριο Angela Merkel, στην πρώτη επίσκεψή του στη Γερμανία από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του, πριν από σχεδόν δύο χρόνια.
Επίσημα τα ελληνοτουρκικά δεν βρίσκονται στην ατζέντα των επαφών, ωστόσο μετά τις τελευταίες εξελίξεις με την ένταση στα Ίμια δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι το θέμα θα συζητηθεί.
Στο επίκεντρο θα τεθούν τα διμερή και, κυρίως, η επιδιωκόμενη από το Βερολίνο απελευθέρωση του τουρκικής καταγωγής γερμανού δημοσιογράφου Yucel ο οποίος συμπληρώνει σήμερα ακριβώς έναν χρόνο έγκλειστος σε φυλακές της Κωνσταντινούπολης.
Οι Merkel - Yildirim θα πραγματοποιήσουν κοινή συνέντευξη Τύπου στις 6 το απόγευμα (ώρα Ελλάδας).
Φωτογραφία αρχείου AP (Presidency Press Service via AP, Pool)
