Του Αλέξανδρου Σκούρα
Πριν από λίγα χρόνια, οι υποστηρικτές του σοσιαλισμού στην Ελλάδα και αλλού προέβαλλαν ως χώρα πρότυπο τη Βενεζουέλα. Μιλούσαν για το επίπεδο των κρατικών παροχών, για τις τολμηρές κρατικοποιήσεις των Τσάβες και Μαδούρο, για έναν άλλο κόσμο που επιτέλους φαίνεται στην πράξη εφικτός.
Πλέον, με τη Βενεζουέλα να καταρρέει με πάταγο κάτω από το βάρος των πολιτικών του τσαβισμού, το τροπάρι φαίνεται να αλλάζει. Η μεγάλη πλειονότητα όσων εκθείαζαν μέχρι πρότινος τη Βενεζουέλα, επιστρέφουν στα παλιά και πιο οικεία λημέρια - στη σοσιαλιστική Σουηδία.
Επί δεκαετίες, η Σουηδία προβάλλεται ως πρότυπο εφαρμοσμένης σοσιαλδημοκρατίας - ως το έμπρακτο παράδειγμα ότι ο σοσιαλισμός, παρά το ιστορικό αποτυχιών, λιμών και δολοφονιών δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων, μπορεί έστω και κατ' εξαίρεση να δουλέψει παρέχοντας πλουσιοπάροχες υπηρεσίες στους πολίτες φορολογώντας τον πλούτο.
Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Είναι η Σουηδία ο σοσιαλιστικός παράδεισος που πολλοί έχουμε κατά νου;
Μάλλον όχι. Όπως τονίζει ο Σουηδός οικονομολόγος Johan Norberg στο ντοκιμαντέρ του με τίτλο Sweden: Lessons for America? η οικονομική ανάπτυξη της χώρας συνέβη κυρίως στην εκατονταετή περίοδο 1850-1950, όταν πολιτικές ανοίγματος της οικονομίας και χαμηλής φορολογίας οδήγησαν σε επταπλασιασμό του κατά κεφαλήν ΑΕΠ και την αύξησης του προσδόκιμου ζωής κατά 26 χρόνια.
Η εφαρμογή του σοσιαλιστικού προγράμματος ανεξέλεγκτης επέκτασης του κράτους και της φορολογίας από το 1960 και μετά, με συντελεστές επί του εισοδήματος που έφτασαν μέχρι και το 85% στη δεκαετία του 1980 οδήγησαν σε μια βαθιά οικονομική και κοινωνική κρίση που ξεπεράστηκε μόνο με την εκ νέου εφαρμογή πολιτικών φιλικών προς την αγορά από κεντροδεξιές κυβερνήσεις τη δεκαετία του 1990. Σήμερα στη Σουηδία λειτουργούν ελεύθερα σχολεία που μπορούν να τα διαχειρίζονται κερδοσκοπικώς εταιρίες και συνεταιρισμοί, ομοίως άνοιξαν στην αγορά οι υπηρεσίες υγείας και άλλες δημόσιες υπηρεσίες, ενώ ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής μειώθηκε κατά πάνω από τριάντα ποσοστιαίες μονάδες στο 51%.
Μπορεί η Σουηδία να διατηρεί σήμερα υψηλούς φόρους εισοδήματος, αλλά ταυτόχρονα ο εταιρικός φόρος και ο φόρος επί των κεφαλαίων στη χώρα είναι από τους χαμηλότερους στην ΕΕ, τόσο ώστε να της χαρίζει την 7η θέση από 35 εξεταζόμενες χώρες στον Δείκτη Διεθνούς Φορολογικής Ανταγωνιστικότητας του 2018 (η Ελλάδα βρίσκεται στην 29η θέση), αλλά και την 19η θέση στον φετινό Δείκτη Οικονομικής Ελευθερίας του Heritage Foundation (η Ελλάδα βρίσκεται στην 106η).
Μετά απ' αυτά, αν κάποιος σας προτείνει να γίνουμε Σουηδία, υπερθεματίστε! Για να φτάσουμε τη Σουηδία πρέπει να μειώσουμε κράτος, να μειώσουμε εταιρικούς φόρους, να απελευθερώσουμε την εκπαίδευση και να ενθαρρύνουμε τον πειραματισμό των κερδοσκοπικών σχολείων. Μπορεί να κρατήσουμε υψηλούς τους φόρους εισοδήματος, αλλά ας είναι - αυτό μπορεί να αλλάξει!
Αν μετά απ' όλα αυτά σας άνοιξα την όρεξη να μάθετε περισσότερα για το κάθε άλλο παρά σοσιαλιστικό σουηδικό μοντέλο, μην παραλείψετε να αγοράσετε την Παρασκευή 29 Μαρτίου τον Φιλελεύθερο, όπου στο πλαίσιο της συνεργασίας με το ΚΕΦίΜ θα κυκλοφορήσει το εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο του Nima Sanandaji «Ο μύθος του σκανδιναβικού θαύματος» - ένα βιβλίο που είναι σίγουρο ότι θα απολαύσετε.
*Ο κ. Αλέξανδρος Σκούρας είναι πρόεδρος του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών - Μάρκος Δραγούμης (ΚΕΦίΜ)
