Δάνεια χωρίς καμία εμπλοκή υπουργού και παρέμβαση δημοσίων υπαλλήλων, προβλέπει το Ταμείο Ανάκαμψης, συνιστώντας ένα πρωτοποριακό μοντέλο που δεν έχουμε ξαναδει στην Ελλάδα. «Εγώ ως υπουργός δεν θα ασχοληθώ καθόλου με κανένα επί μέρους δάνειο, ούτε και θα υπάρχει υπάλληλος που θα βάζει την υπογραφή του», τονίζει στην συνέντευξή του στο Liberal ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης, εξηγώντας ότι τη θέση του κράτους παίρνουν για πρώτη φορά ανεξάρτητοι ελεγκτές και τράπεζες.
Τα χαμηλότοκα δάνεια για την έκδοση των οποίων έχει τεθεί μέγιστο όριο το 4μηνο, θα λειτουργούν συνδυαστικά με μειώσεις 30% στο φόρο για μια τριετία για εξαγορές, συγχωνεύσεις και συνεργασίες μικρομεσαίων εταιρειών, ώστε αυτές να ενδυναμωθούν, να πετύχουν οικονομίες κλίμακας και να συμβάλουν στο νέο παραγωγικό μοντέλο της χώρας.
Αφενός, όπως λέει, περιορίζουμε έτσι μια από τις καίριες παθογένειες της ελληνικής οικονομίας, που ευθύνεται για τη χαμηλή παραγωγικότητα και τροφοδοτεί πολλές φορές και την φοροδιαφυγή. Αφετέρου, οι τυπικές στις φορολογικές τους υποχρεώσεις εταιρείες θα μπορούν να ανταγωνιστούν αποτελεσματικά, αξιοποιώντας τις οικονομίες κλίμακος, εκείνες που χρησιμοποιούν ως αθέμιτο εργαλείο ανταγωνισμού τη φοροδιαφυγή.
«Η επιλογή που υπήρχε για πολλούς επί ΣΥΡΙΖΑ λόγω υπερφορολόγησης «είτε θα φοροδιαφύγεις για να σωθείς, είτε θα κλείσεις», ήταν για το σύνολο της οικονομίας καταστροφική. Στόχος μας είναι να φτιάξουμε μια μεγάλη μεσαία τάξη με καλοπληρωμένους εργαζόμενους και με επιχειρηματίες που δεν θα καταφεύγουν στην άτυπη οικονομία είτε από ανάγκη είτε από επιλογή», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Σκυλακάκης.
Συνέντευξη στον Βασίλη Γεώργα και τον Γιώργο Φιντικάκη
-Ποια είναι η αλλαγή φιλοσοφίας που φέρνουν τα εργαλεία του Ταμείου Ανάκαμψης, όπως αυτό που αφορά τη δανειοδότηση των επιλέξιμων projects;
Η ουσία της αλλαγής είναι ότι αντί να δίνουμε μεγάλες επιδοτήσεις σε λίγους με καθυστέρηση ετών, δίνουμε μικρές επιδοτήσεις σε πολλούς με πολύ γρήγορες διαδικασίες, χωρίς να εμπλέκεται το πολιτικό σύστημα ή η γραφειοκρατία. Βγάζουμε εντελώς έξω το κράτος από τη δουλειά της αξιολόγησης, έγκρισης και χρηματοδότησης των επενδυτικών σχεδίων, βάζοντας στην θέση του δύο ιδιωτικούς φορείς: Από τη μια μεριά, τους ιδιώτες ελεγκτές και από την άλλη, τις τράπεζες και τις δύο μεγάλες ευρωπαϊκές αναπτυξιακές τράπεζες - την Ευρωπαική Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων -, οι οποίες θα βάζουν απαραιτήτως και δικά τους χρήματα με ίδιους όρους με τα κρατικά (όπως λένε οι αγγλοσάξονες «they will put their money where their mouth is») και θα λαμβάνουν τις αποφάσεις, βάσει των κανόνων που έχουμε ορίσει.
Εγώ ως υπουργός δεν θα ασχοληθώ καθόλου με το κανένα επί μέρους δάνειο. Ούτε και θα υπάρχει κάποιος δημόσιος υπάλληλος που θα βάζει υπογραφή για δάνειο. Στη θέση μας, θα υπάρχει από τη μια η τράπεζα που θα καλείται να αξιολογήσει και χρηματοδοτήσει το επενδυτικό σχέδιο και από την άλλη, ένας εξωτερικός ελεγκτής, ο οποίος θα ελέγχει εάν τηρούνται οι κανόνες επιλεξιμότητας, κρατικών ενισχύσεων κ.ο.κ.
Στο πλαίσιο αυτό, συστήνεται ένα μητρώο από ορκωτούς ελεγκτές με αυξημένες υποχρεώσεις, ομάδες έργου και αυστηρούς κανόνες, ώστε να θωρακίσουμε τη διαδικασία.
Σε ό,τι αφορά τον άλλο πυλώνα, δηλαδή τις τράπεζες, εισάγουμε ένα εργαλείο ανταγωνισμού μεταξύ τους, καθώς βάζουμε στο παιχνίδι και τους μεγάλους ευρωπαίους παίκτες και τις συστημικές, όπως και τις μη συστημικές, κι όλα αυτά μέσα σε ένα πολύ σφιχτό πλαίσιο. Καθώς, ο κανόνας, μετά την πρώτη δόση που θα πάρουν οι τράπεζες, είναι ότι για να λάβει μια τράπεζα πρόσθετα χρήματα, οφείλει να έχει προχωρήσει σε σημαντικές δανειοδοτήσεις με την προηγούμενη δόση. Αν δεν τα καταφέρει, τα χρήματα τα παίρνει ο επόμενος στην σειρά.
-Περιγράφετε ένα μοντέλο, εντελώς διαφορετικό από αυτό που ξέραμε μέχρι τώρα, π.χ. όσον αφορά τις διαδικασίες ΕΣΠΑ. Είναι κάτι που εφαρμόζεται για πρώτη φορά;
Ακριβώς, κάνουμε κάτι εντελώς πρωτοποριακό και καινούργιο πανευρωπαικά. Στο ΕΣΠΑ δεν υπάρχει ανταγωνισμός μεταξύ των φορέων που αναλαμβάνουν να κάνουν τη χρηματοδότηση. Εδώ έχουμε συγχρηματοδότηση της επένδυσης. Η τράπεζα ή ο ομολογιούχος βάζουν δικά τους χρήματα, αλλιώς δεν χρηματοδοτείται η επένδυση. Δεν είναι μόνο διαχειριστές, είναι κυρίως «συνέταιροι» του επενδυτή τον οποίο συνδράμουν οικονομικά. Βάζουν από το 30% έως το 50% της επένδυσης με τη μορφή δανεισμού, το 20% το βάζει ο ιδιώτης και το υπόλοιπο 30 έως 50% είναι από το «Ελλάδα 2.0», δηλαδή κρατικό.
-Στο σχήμα των χρηματοδοτών θα δοθεί η δυνατότητα να συμμετάσχουν και funds;
Σε αυτή τη φάση όχι. Με ποιον τρόπο όμως μπορούν να μπουν; Μέσω των ομολογιακών δανείων, τα οποία και επιτρέπονται. Η τράπεζα, για παράδειγμα, αντί να χορηγήσει απευθείας δάνεια στον επενδυτή μπορεί να επιμεληθεί την έκδοση ενός ομολογιακού δανείου που θα χρηματοδοτήσει απευθείας την εταιρεία.
-Τι ύψους θα είναι τα επιτόκια των δανείων αυτών, υπουργέ;
Με τον δανεισμό που έχει εξασφαλίσει η Κομισιόν, τα πρώτα δάνεια του Ταμείου θα βγουν με επιτόκιο της τάξης του 0,35%. Δεδομένου ότι το τραπεζικό επιτόκιο για μια μικρομεσαία επιχείρηση είναι γύρω στο 5%, δύσκολα αυτή θα κατάφερνε να φέρει σε πέρας την επένδυση στην 15ετία. Όταν, όμως στον δανεισμό, συνυπολογίσουμε το 0,35%, δηλαδή το σκέλος της χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης, τότε το τελικό επιτόκιο πέφτει στο 2,5% με 2,75%.
Στις μεγαλύτερες εταιρείες, με υψηλότερη πιστοληπτική αξιολόγηση, το αρχικό επιτόκιο με το οποίο δανείζονται είναι εκ των πραγμάτων μικρότερο συνεπώς και το όφελός τους από το εργαλείο πολύ μικρότερο. Δίνουμε με τον τρόπο αυτόν πολύ μεγαλύτερες επιδοτήσεις στους μικρούς και μεσαίους που θα αξιοποιήσουν το εργαλείο των δανείων.
-Εχετε ορίσει κάποιο μάξιμουμ χρονικό ορίζοντα για την χρηματοδότηση;
Το μέγιστο χρονικό διάστημα εντός του οποίου θα πρέπει να έχει χρηματοδοτηθεί ένα επενδυτικό σχέδιο είναι οι 4 μήνες. Είναι εφικτός ο στόχος; Η απάντηση είναι απλή. Μια επένδυση, φαίνεται αν περπατάει ή όχι από την αρχή. Από εκεί και πέρα, η επιλεξιμότητα ενός έργου, κρίνεται τυποποιημένα. Δεν θέλει πάνω από δυο-τρεις εβδομάδες για να ελεγχθεί και να δοθεί ή όχι το πράσινο φως. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι το «Ελλάδα 2.0» έχει συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα, μέχρι το 2026.
Ποιες ασφαλιστικές δικλείδες έχουν προβλεφθεί; Για παράδειγμα, ποια είναι τα στάδια ελέγχου της προόδου των επενδύσεων ώστε να μπλοκάρονται τα δάνεια και οι χρηματοδοτήσεις;
Είναι πρωτίστως δουλειά της τράπεζας να χρηματοδοτεί με βάση την πρόοδο της επένδυσης. Το πως θα γίνει αυτό το αποφασίζει η τράπεζα στη σύμβαση με τον επενδυτή και το δάνειο εκταμιεύεται ανάλογα με την πρόοδο. Όταν τελειώσει η επένδυση, αυτή παρακολουθείται από την τράπεζα όπως συμβαίνει με οποιοδήποτε δάνειο.
-Εάν υπάρχει ένα τόσο αξιόπιστο μοντέλο για χρηματοδότηση- εξπρές μέσα σε 4 μήνες, πως και η χώρα δεν έχει μέχρι σήμερα καταφέρει να το εφαρμόσει;
Ίσως δεν το σκέφτηκε κανείς ή ίσως κανείς δεν το ήθελε. Αν πάντως πετύχει το συγκεκριμένο μοντέλο θα αλλάξει πλήρως τα δεδομένα που γνωρίζαμε συνολικά για τον τρόπο με τον οποίο ενισχύονται οι επενδύσεις.
-Ολο αυτό το μοντέλο που αφορά το σκέλος της χρηματοδότησης των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης, εφαρμόζεται και σε άλλες χώρες της ΕΕ;
Αυτό το σύστημα είναι δική μας έμπνευση, από την αρχή μέχρι το τέλος. Όταν το παρουσιάσαμε υπήρξαν προβληματισμοί από την ευρωπαϊκή πλευρά. Πάντα το καινούριο ξενίζει. Υπήρξαν ερωτήματα για το αν είναι συμβατό με τους ευρωπαϊκούς κανόνες, τι είδους εγγυήσεις θα υπάρξουν, κ.ό.κ. Τους πείσαμε και προχωράμε. Όχι μόνο δεν υπάρχουν πια αντιρρήσεις, αλλά αντιθέτως καταφέραμε να προσελκύσουμε τους δύο μεγαλύτερους ευρωπαϊκούς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. Την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και Ανασυγκρότησης.
Με τις συμφωνίες που υπογράφουμε θα βάλουν πρόσθετη χρηματοδότηση με δικούς τους πόρους που θα αυξήσουν την ρευστότητα στην ελληνική οικονομία. Ο σχεδιασμός προβλέπει ότι θα διαχειριστούν περίπου 5,5 δις. ευρώ δικά μας κεφάλαια και θα βάλουν άλλα 5,5 δισ. ευρώ δικά τους.
-Αναφερθήκατε νωρίτερα στην λογική «μικρές επιδοτήσεις σε πολλούς, παρά μεγάλες επιδοτήσεις σε λίγους». Τι ακριβώς εξυπηρετεί;
Η φιλοσοφία μας είναι πως οι μεγάλες επιδοτήσεις βλάπτουν πολλές φορές και το κράτος και την επενδυτική διαδικασία. Όταν επιδοτείς κατά σύστημα με μεγάλες επιδοτήσεις τότε οι ενδιαφερόμενοι συμμετέχουν με βασικό κίνητρο την επιδότηση και όχι αυτή καθ’ εαυτή την επένδυση. Σε αυτές τις περιπτώσεις λόγω της καθυστέρησης δύο ήταν συνήθως οι επιλογές: Είτε ο επενδυτής ξεκινούσε το έργο, χωρίς να ξέρει αν τελικά θα πάρει την επιδότηση, είτε περίμενε στην αναμονή για 2-3 χρόνια. Ποια αγορά όμως, σε ποιο μέρος του πλανήτη, περιμένει τον επενδυτή χρόνια μέχρι να τελειώσει μια γραφειοκρατική διαδικασία για να μπορεί να ξεκινήσει να επενδύσει;
Καμία, είναι η απάντηση. Και στις δύο περιπτώσεις λοιπόν, το κράτος ακολουθούσε μια λάθος πρακτική. Στην πρώτη περίπτωση, επιδοτούσε παραπάνω από όσο θα έπρεπε (αφού αν ξεκινάς μια επένδυση χωρίς την επιδότηση πιθανότατα θα την έκανες και χωρίς την επιδότηση) και στη δεύτερη, οι επιχειρήσεις μας έβλεπαν τις ευκαιρίες να περνούν από μπροστά τους και να χάνονται καθώς περίμεναν στην ουρά της γραφειοκρατίας.
Το ένα λοιπόν σκέλος αφορά στην πλήρη απουσία του κράτους από την έγκριση των επενδυτικών σχεδίων. Το δεύτερο καινοτόμο στοιχείο αποσκοπεί στην αύξηση του μικρού μεγέθους των ελληνικών επιχειρήσεων, για αυτό και δίνετε έκπτωση 30% από το φόρο εισοδήματος επί μια 3ετία, με ανώτατο όριο το 1 εκατ ευρώ για τις εταιρείες που συγχωνεύονται. Βάζετε ωστόσο κάποια όρια, όπως ο συνολικός μέσος τζίρος των εταιρειών την προηγούμενη 3ετία, να είναι ίσος με το 150% του τζίρου της εταιρειας με τον μεγαλύτερο κύκλο εργασιών. Σε τι αποσκοπεί αυτό ;
Αποσκοπεί στο να αποφύγουμε προσχηματικές συνεργασίες, συγχωνεύσεις ή εξαγορές. Να μην έρθει μια εταιρεία, παραδείγματος χάριν, με τζίρο 1 εκατ. ευρώ, και να υποστηρίξει ότι εξαγοράζοντας μια άλλη με τζίρο μόλις 100.000 ευρώ, δημιουργεί οικονομίες κλίμακας. Αν η εταιρεία με 1 εκατ. τζίρο συνεργαστεί ή συγχωνευτεί με ένα άθροισμα εταιρειών που έχουν όλες μαζί τουλάχιστον 500 χιλιάδες ευρώ, τότε ναι αντιλαμβανόμαστε πως προκύπτουν οικονομίες κλίμακας και συνεπώς μπορεί να απολαύσει τα φορολογικά κίνητρα του 30%.
Φυσικά, το κίνητρο ισχύει υπό την προϋπόθεση ότι η νέα εταιρεία που θα προκύψει από τη συγχώνευση, θα εμφανίσει πραγματικά έσοδα και κέρδη και θα έχει ένα ελάχιστο μέγεθος. Γι’ αυτό ξεκινάμε με κατώφλι τον αθροιστικό τζίρο των 450.000 ευρώ ανεξαρτήτως του αριθμού συνεργαζόμενων
-Για να το κάνουμε πιο κατανοητό στις επιχειρήσεις που ενδιαφέρονται. Συνδυάζονται τα χαμηλότοκα δάνεια από το Ταμείο Ανάκαμψης και τα φορολογικά κίνητρα 30% που αφορούν εξαγορές-συγχωνεύσεις-συνεργασίες μεταξύ εταιρειών; Το ένα δεν αποκλείει το άλλο;
Φυσικά και συνδυάζονται και μάλιστα τα δύο εργαλεία λειτουργούν αθροιστικά. Οι εταιρείες που συνενώνονται ή συνεργάζονται μπορούν τόσο να λάβουν δάνεια με πολύ χαμηλό μέσο επιτόκιο από το Ταμείο και τις τράπεζες, βάζοντας επίσης ίδια κεφάλαια, μειώνοντας έτσι το συνολικό τους κόστος δανεισμού, ενώ παράλληλα θα απαλλάσσονται -εφόσον είναι μικρές ή και μεσαίες σε ότι αφορά τις συνενώσεις-, από το 30% του φόρου εισοδήματος για τρία χρόνια. Δημιουργείται έτσι ένα εντελώς νέο περιβάλλον για την ενδυνάμωση των εταιρειών, την υλοποίηση επενδύσεων και την επίτευξη οικονομιών κλίμακας.
Δύο στόχους έχει όλη αυτή η προσπάθεια για συνεργασίες και συνενώσεις: Ο ένας είναι να δούμε τις μικρές και μεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις να μεγαλώνουν (σήμερα είναι κατά μέσο όρο οι μικρότερες στην Ευρώπη) και να επιτυγχάνουν οικονομίες κλίμακος και να περιορίσουμε έτσι μια από τις καίριες παθογένειες της ελληνικής οικονομίας, που ευθύνεται για τη χαμηλή παραγωγικότητα και τροφοδοτεί πολλές φορές και την φοροδιαφυγή. Ο δεύτερος στόχος είναι οι τυπικές στις φορολογικές τους υποχρεώσεις εταιρείες να μπορούν να ανταγωνιστούν αποτελεσματικά, αξιοποιώντας τις οικονομίες κλίμακος, εκείνες που χρησιμοποιούν ως αθέμιτο εργαλείο ανταγωνισμού τη φοροδιαφυγή.
-Δεδομένου ότι ο προϋπολογισμός δεν έχει ανεξάντλητους πόρους, τι όρια βάζετε ως προς τα φορολογικά κίνητρα για εξαγορές, συγχωνεύσεις, συνεργασίες;
Για τις μεν συγχωνεύσεις και εξαγορές εταιρειών, η έκπτωση 30% της φορολογικής ελάφρυνσης επί των κερδών για την τριετία έχει ως ανώτατο όριο το 1 εκατ. ευρώ. Δεν μπορεί δηλαδή μια εταιρεία να πάρει κίνητρο που να υπερβαίνει αθροιστικά στην τριετία το 1 εκατ. ευρώ ανεξαρτήτως κερδοφορίας. Αν συγχωνευτούν δύο μεσαίες εταιρείες, με τζίρους 20 και 30 εκατ. ευρώ τζίρο και αυτοί αθροιστούν, τότε δεν θα μπορεί η νέα εταιρία να λάβει πάνω από 1 εκατ. ευρώ ως μείωση φόρου. Προσοχή, όμως. Το κίνητρο αυτό δεν ισχύει για τις μεγάλες επιχειρήσεις, αλλά για τις μικρές και τις μεσαίες.
Σε ό,τι αφορά στις εξαγορές και συγχωνεύσεις, το κίνητρο αφορά σε επιχειρήσεις με προσωπικό έως 250 άτομα και με τζίρο μέχρι 50 εκατ. ευρώ. Στις συνεργασίες μεταξύ εταιρειών, το κίνητρο αφορά μόνο σε μικρές, σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό κανόνα, αυτές δηλαδή που απασχολούν από μηδέν μέχρι 50 άτομα προσωπικό και κάνουν ετήσιο τζίρο έως 10 εκατ. ευρώ.
Στη συνεργασία το μέγιστο όριο της τριετούς φορολογικής ελάφρυνσης 30% από τα κέρδη είναι μέχρι 100.000 ευρώ. Εδώ εντάσσουμε και πολύ συγκεκριμένα είδη συνεργασίας εταιρειών ιδιαίτερα επιτυχημένων και διαδεδομένων, τα οποία η ελληνική πολιτεία μέχρι σήμερα αγνοούσε παντελώς. Τέτοια είδη συνεργασίας είναι η συμβολαιακή γεωργία και το Franchise για τους franchisees.
-Η έννοια της «συνεργασίας» σε τι συνίσταται;
Είναι η πρώτη φορά που το ελληνικό κράτος ορίζει την έννοια της συνεργασίας. Ναι μεν υπάρχει ο κοινοτικός ορισμός των συνεργατικών σχηματισμών αλλά τώρα εισάγουμε και την συνεργασία στο ελληνικό δίκαιο. Συνεργασία λοιπόν που ενισχύεται έχει ως προϋπόθεση ότι οι μικρότερες εταιρείες δεν μπορούν να έχουν λιγότερο από το 50% του τζίρου της εταιρείας με τα μεγαλύτερα έσοδα. Η δεύτερη δέσμευση είναι η πενταετής υποχρέωση παραμονής μιας επιχείρησης στη συνεργασία. Η τρίτη, πως είτε η συνεργασία θα αφορά franchise ή συμβολαιακή γεωργία, είτε οι εταιρείες θα φτιάξουν για την υλοποίηση της συνεργασίας μια νέα εταιρεία (ή ακόμα και κοινοπραξία) η οποία θα ξεκινήσει με μετοχικό κεφάλαιο τουλάχιστον 150.000 ευρώ ή το 10% του κεφαλαίου των εταιρειών, όποιο είναι υψηλότερο, ανεξάρτητα από τον αριθμό των εταιρειών που θα συνεργαστούν.
Ενθαρρύνουμε επίσης πολλές μικρές ατομικές εταιρίες να δημιουργήσουν μια νέα, με βιβλία τρίτης κατηγορίας και να επωφεληθούν από το κίνητρο της μείωσης του 30% επί του φόρου εισοδήματος.
-Υπάρχουν περιορισμοί όσον αφορά τους κλάδους δραστηριότητας που μπορούν να επωφεληθούν από το φορολογικό αυτό κίνητρο;
Δεν υπάρχει κανένας μα κανένας περιορισμός. Όλες οι επιχειρήσεις μπορούν να συμμετάσχουν υπό τον όρο ότι πληρούν τις προϋποθέσεις τζίρου και θέσεων εργασίας. Εξαιρέσεις προβλέπονται μόνο για το σκέλος των δανείων επειδή κάποιες αποκλείονται με βάση τους ευρωπαικούς κανονισμούς.
-Συνθέτοντας τα παραπάνω, μιλάμε για μια προσπάθεια αλλαγής όλου του σημερινού και προβληματικού επί δεκαετίες παραγωγικού μοντέλου της ελληνικής οικονομίας, σωστά;
Μιλάμε για ένα σύνθετο πακέτο με τρία πολύ απλά χαρακτηριστικά. Αποφεύγει να εμπλέκει το Δημόσιο, έχει κανόνες για να μην δημιουργείται εύφορο έδαφος αθέμιτης εκμετάλλευσης και εστιάζει σε τρεις πολύ συγκεκριμένες κατευθύνσεις: «Λευκή οικονομία», εξωστρέφεια και οικονομίες κλίμακας. Τρεις κατευθύνσεις αλλά ένα ενιαίο σύνολο.
-Κοιτάζοντας τη μεγάλη εικόνα, θα λέγατε ότι μέσα από τα δάνεια, τα φορολογικά κίνητρα, τις συγχωνεύσεις και τις εξαγορές που θα λάβουν χώρα στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης, πάμε να δημιουργήσουμε τους νέους «εθνικούς πρωταθλητές» ή να αναβαθμίσουμε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις;
Όπως σας είπα στην Ελλάδα έχουμε τις μικρότερες σε μέγεθος μικρομεσαίες επιχειρήσεις πανευρωπαϊκά. Δύο ήταν οι λόγοι. Ο ένας ήταν η υπερφορολόγηση και η καταφυγή στην φοροδιαφυγή και ο άλλος η ανυπαρξία κουλτούρας συνεργασιών.
Θέλουμε να κάνουμε την Ελλάδα μια κανονική ευρωπαϊκή χώρα. Επιδίωξη του σχεδίου είναι είτε να ωθήσουμε τις επιχειρήσεις να γίνουν μεγαλύτερες μέσα από συνενώσεις είτε να τους δώσουμε τη δυνατότητα να συνεργαστούν. Ασφαλώς πάρα πολλές επιχειρήσεις θα παραμείνουν μικρές και ατομικές, όπως συμβαίνει παντού στον κόσμο. Όσοι όμως το επιθυμούν θα έχουν κίνητρα να μεγαλώσουν και να απολαύσουν οικονομίες κλίμακος και μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα μέσα από τα κίνητρα που δημιουργούμε για συνενώσεις και συνεργασίες.
Οι δυνατότητες είναι πολλές. Ένταξή σε ένα Franchise ή σε έναν προμηθευτικό συνεταιρισμό, ή σε μια κοινή ομάδα εξαγωγέων κ.λπ. Σημασία έχει να μπορεί να ανταγωνίζεται κάποιος χάρη στην δυναμική και την εξωστρέφειά του και να περιοριστεί ταυτόχρονα το φαινόμενο της άτυπης οικονομίας που υπάρχει εις βάρος του κοινωνικού συνόλου αλλά και των επιχειρήσεων που τηρούν τους κανόνες της φορολογικής και εργατικής νομοθεσίας.
-Κύριε Σκυλακάκη, με την υφιστάμενη νοοτροπία στην Ελλάδα θεωρείτε πως αυτό το όραμα θα έχει ανταπόκριση από την πλειονότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων;
Παίρνω ως δεδομένο πως η κρίση συνέβαλε ώστε να επιβιώσουν τελικά εταιρείες με ικανούς και καλούς επιχειρηματίες. Ακόμη όμως, οι καλοί αυτοί επιχειρηματίες, λόγω της φορολογίας και άλλων παραγόντων, βρίσκονται πολλές φορές με το κεφάλι λίγο μέσα στο νερό και λίγο έξω από αυτό. Δεν αναπνέουν όπως χρειάζεται. Κάποιοι κατέφυγαν για να επιβιώσουν στην άτυπη οικονομία.
Η επιλογή που υπήρχε για πολλούς επί ΣΥΡΙΖΑ λόγω υπερφορολόγησης «είτε θα φοροδιαφύγεις για να σωθείς, είτε θα κλείσεις», ήταν για το σύνολο της οικονομίας καταστροφική. Στόχος μας είναι να φτιάξουμε μια μεγάλη μεσαία τάξη με καλοπληρωμένους εργαζόμενους και με επιχειρηματίες που δεν θα καταφεύγουν στην άτυπη οικονομία είτε από ανάγκη είτε από επιλογή.
-Μήπως ωστόσο έχουμε εθιστεί ως κοινωνία και ως επιχειρείν στη λογική των επιδοτήσεων και της φοροδιαφυγής; Μήπως όλο αυτό το νέο μοντέλο δεν λειτουργήσει όπως ο αστικός μύθος για τον Καποδίστρια και τις πατάτες;
Η απάντηση σε αυτό είναι ότι μέχρι σήμερα «δεν είχαμε φέρει πατάτες». Δεν υπήρχε το μοντέλο της χαμηλής φορολογίας και των κινήτρων για οικονομίες κλίμακος και «άσπρη» οικονομική συμπεριφορά. Τώρα που τις φέραμε, μένει να φανεί πως θα τις αξιοποιήσουμε. Πιστεύουμε, και εγώ προσωπικά και στην κυβέρνηση, πως η σημερινή οικονομική πολιτική είναι μια μοναδική ευκαιρία για συνολική αλλαγή παραγωγικού μοντέλου που συνδυάζει και άλλες σημαντικές ενέργειες όπως η μείωση των φόρων, η σύνδεση των ταμειακών μηχανών με την εφορία, οι ηλεκτρονικές συναλλαγές, κό.κ. Η μείωση των φόρων είναι η πιο σημαντική από αυτές.
-Τελευταία ερώτηση υπουργέ. Σε επίπεδο δράσεων του Ταμείου Ανάκαμψης, ποιές είναι οι πρώτες που θα δούμε να προκηρύσσονται το επόμενο διάστημα;
Τα μεγάλα ενεργειακά projects που αφορούν τη πράσινη μετάβαση, με πιο εμβληματικό το Εξοικονομώ για νοικοκυριά, ενώ έπεται το ανάλογο πρόγραμμα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και το αντίστοιχο ψηφιακό. Επίσης στο πεδίο της επιχειρηματικότητας μεγάλης αξίας είναι το πρόγραμμα επένδυσης στην ανάπτυξη και στην διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος, αλλά και αυτά που αφορούν στην ενίσχυση του αγροτοδιατροφικού τομέα. Συνολικά, όλες μαζί οι επιδοτήσεις που αφορούν τις μικρομεσαίες θα ανέλθουν στα επίπεδα των 1,5 δισ ευρώ.
