Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσιάζει την Έκθεση για την κατάσταση της ζώνης Σένγκεν για το 2022. Είναι η πρώτη φορά που η Επιτροπή παρουσιάζει μια τέτοια έκθεση, μετά την περσινή στρατηγική Σένγκεν. Η έκθεση αποτελεί μέρος της πρωτοβουλίας της Επιτροπής να ενισχύσει τη διακυβέρνηση Σένγκεν μέσω ετήσιας υποβολής εκθέσεων που παρουσιάζει την κατάσταση της ζώνης, προσδιορίζει τις προτεραιότητες για το επόμενο έτος και παρακολουθεί την πρόοδο που σημειώνεται στο τέλος ενός δεδομένου έτους. Η έκθεση για την κατάσταση θα χρησιμεύσει ως βάση για συζητήσεις των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των υπουργών Εσωτερικών στο Φόρουμ Σένγκεν στις 2 Ιουνίου και στο προσεχές Συμβούλιο Σένγκεν στις 10 Ιουνίου.
Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς ανέφερε ότι «η ζώνη Σένγκεν έχει ενοποιήσει την ήπειρό μας και είναι εμβληματική του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής. Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους κάναμε αποφασιστικά βήματα για την περαιτέρω ενίσχυση της διακυβέρνησης της ζώνης Σένγκεν και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης σε αυτόν τον κρίσιμο μοχλό των οικονομιών μας. Η έκθεση αντικατοπτρίζει την ακλόνητη δέσμευση να διασφαλιστεί ότι η Σένγκεν θα αναδυθεί ισχυρότερη από τις ποικίλες προκλήσεις που έχει αντιμετωπίσει».
Η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων Ίλβα Γιόχανσον σημείωσε ότι «η ελευθερία μετακίνησης, διαβίωσης και εργασίας σε διαφορετικά κράτη-μέλη είναι πολύτιμη για τους Ευρωπαίους. Οι πρόσφατες κρίσεις και προκλήσεις έδειξαν ότι δεν μπορούμε να θεωρούμε δεδομένη αυτή την ελευθερία. Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε μαζί για να επιτύχουμε τις προτεραιότητες που ορίζονται στην έκθεση για την κατάσταση της ζώνης Σένγκεν».
Η κατάσταση της ζώνης Σένγκεν και οι νέες προτεραιότητες
Η Έκθεση για την κατάσταση της ζώνης Σένγκεν για το 2022 είναι το σημείο εκκίνησης για τον νέο ετήσιο κύκλο Σένγκεν. Ο κύκλος προβλέπει έναν τακτικό έλεγχο της κατάστασης της ζώνης Σένγκεν, επιτρέποντας τον έγκαιρο εντοπισμό των προβλημάτων για τη διασφάλιση της κοινής ευθύνης και την προώθηση της λήψης κατάλληλων μέτρων.
Η έκθεση ορίζει έναν κατάλογο δράσεων προτεραιότητας για την περίοδο 2022-2023 που πρόκειται να αντιμετωπιστούν τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο όπως:
- την εφαρμογή της νέας αρχιτεκτονικής πληροφορικής (ΙΤ) και διαλειτουργικότητας για τη διαχείριση των συνόρων,
- αξιοποίηση των εργαλείων διασυνοριακής συνεργασίας,
- εξασφάλιση συστηματικών ελέγχων όλων των ταξιδιωτών στα εξωτερικά σύνορα,
- διασφάλιση ότι ο Frontex αξιοποιεί πλήρως τις δυνατότητες της εντολής του,
- άρση όλων των μακροχρόνιων ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα και υιοθέτηση του αναθεωρημένου Κώδικα Συνόρων Σένγκεν.
Η έκθεση υπενθυμίζει επίσης τη σημασία της ολοκλήρωσης της ζώνης Σένγκεν και καλεί το Συμβούλιο να εγκρίνει τις αποφάσεις που θα επιτρέψουν στην Κροατία, καθώς και στη Ρουμανία και τη Βουλγαρία να γίνουν επίσημα μέρος της, με το δεδομένο ότι πληρούνται όλα τα κριτήρια. Το ίδιο θα ισχύει και για την Κύπρο αφού ολοκληρώσει επιτυχώς τη διαδικασία αξιολόγησης Σένγκεν.
Η έκθεση παρουσιάζει επίσης τις προτεραιότητες που προκύπτουν από τις αξιολογήσεις Σένγκεν. Οι αξιολογήσεις Σένγκεν καλύπτουν επί του παρόντος τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων, την αστυνομική συνεργασία, την επιστροφή, το σύστημα πληροφοριών Σένγκεν, τις πολιτικές θεωρήσεων και την προστασία δεδομένων.
Παράλληλα με την έκθεση για την κατάσταση Σένγκεν, η Επιτροπή διαβουλεύεται με τα θεσμικά όργανα σχετικά με τη μελλοντική πολυετή στρατηγική πολιτική για την ευρωπαϊκή ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων και παρουσιάζει έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της υποχρέωσης που έχουν τα κράτη μέλη να διενεργούν συστηματικούς ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ.