Από τον περασμένο Ιανουάριο μέχρι και τις 22 Αυγούστου 41.664 εργαστηριακά επιβεβαιωμένα κρούσματα της ευλογιάς των πιθήκων έχουν καταγραφεί σε 96 χώρες και 12 θάνατοι έχουν αναφερθεί από τη νόσο στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Η τελευταία έκθεση του ΠΟΥ σε σύγκριση με την προηγούμενη που είναι σχεδόν ένα δεκαπενθήμερο πριν καταγράφει 50% αύξηση των περιστατικών ενώ περιλαμβάνει και έναν από τους 12 θανάτους.
Επίσης στην τελευταία έκθεση έχουν προστεθεί 7 νέες χώρες στη λίστα των κρατών με κρούσμα του ιού της ευλογιάς των πιθήκων. Την τελευταία εβδομάδα 23 κράτη κατέγραψαν αύξηση των περιστατικών με τη μεγαλύτερη αύξηση να αφορά τις ΗΠΑ. Αισιοδοξία ωστόσο γεννά το γεγονός ότι 16 χώρες που είχαν κρούσματα δεν έχουν καταγράψει κανένα νέο κρούσμα τις τελευταίες 21 μέρες, χρονικό διάστημα που ισοδυναμεί με την περίοδο επώασης του ιού.
Άρα ο έλεγχος της διασποράς είναι εφικτός και αποτελεσματικός. Σε παγκόσμιο επίπεδο ο αριθμός των νέων διαγνώσεων μειώθηκε την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου κατά 21% με την πλειονότητα των νέων περιστατικών, δηλαδή το 60,3% να αφορά τις ΗΠΑ και τη Λατινική Αμερική και το 38,7% να αφορά την Ευρώπη.
Με τα δεδομένα της 22ης Αυγούστου, οι 10 χώρες που συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο αριθμό κρουσμάτων της ευλογιάς των πιθήκων είναι κατά σειρά οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ισπανία, η Βραζιλία, η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, ο Καναδάς, η Ολλανδία, το Περού και η Πορτογαλία.
Τα κρούσματα αθροιστικά σε αυτές τις 10 χώρες συνιστούν το 88,9% των διαγνώσεων παγκοσμίως. Πρόσφατα, στις 8 Αυγούστου ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συγκάλεσε συνάντηση των δύο συνεργαζόμενων κέντρων του οργανισμού για τους ιούς που ανήκουν στην οικογένεια των «orthopoxviruses» και άλλους ειδικούς στην ιολογία που έχουν εξειδικευτεί σε ιούς της ευλογιάς και στην εξέλιξη των ιών για να συζητήσουν το πως θα πρέπει να ονομάζονται οι μεταλλάξεις του ιού της ευλογιάς των πιθήκων.
Εφεξής, το στέλεχος του Κονγκό ή στέλεχος της κεντρικής Αφρικής, όπως αποκαλείτο, θα αναφέρεται σαν στέλεχος Ι (με ρωμαϊκή αρίθμηση), ενώ το στέλεχος της Δυτικής Αφρικής αναφέρεται σαν στέλεχος ΙΙ και τα υποστελέχη θα αναφέρονται σαν ΙΙa και ΙΙb. Θυμίζουμε ότι στην τρέχουσα επιδημική έξαρση ευθύνεται το υποστέλεχος ΙΙb.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειωθεί ότι για καλή μας τύχη δεν είναι υπεύθυνο για την τρέχουσα επιδημική έξαρση το στέλεχος Ι, που έχει δεκαπλάσια θνησιμότητα από το στέλεχος ΙΙ. Για τον έλεγχο της επιδημικής έξαρσης, οι επιστήμονες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας έδωσαν νέες συστάσεις για τις ομάδες υψηλού κινδύνου προτείνοντας τον εμβολιασμό πριν την έκθεση και αν αυτό δεν είναι δυνατόν μετά την έκθεση.
Η παρούσα επιδημική έξαρση του ιού της ευλογιάς των πιθήκων εξακολουθεί να αφορά νεαρούς άντρες με το 98,2% των περιπτώσεων να καταγράφεται σε άντρες μέσης ηλικίας 36 ετών. Λιγότερο από το 1% των περιπτώσεων έχουν ηλικία από μηδέν έως 17 ετών, με τα ποσοστά αυτά να διαφέρουν μεταξύ των χωρών και τη δυτική και την κεντρική Αφρική να αναφέρουν μεγαλύτερα ποσοστά στις νεαρότερες ηλικίες και συγκεκριμένα να καταγράφουν το 38,7% των περιστατικών τους στην ηλικιακή ομάδα από μηδέν έως 17 ετών και το 12,5% αυτού του ποσοστού είχαν ηλικία από μηδέν έως και τεσσάρων ετών.
Βέβαια στις χώρες τις δυτικής και της κεντρικής Αφρικής, ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων είναι ενδημικός εδώ και δεκαετίες, οπότε είναι λογικό η διασπορά να αφορά και νεότερα άτομα. Επίσης εξακολουθεί να παρατηρείται ότι η τρέχουσα επιδημική έξαρση αφορά κυρίως τον πληθυσμό των ανδρών που έχουν σεξουαλικούς συντρόφους του ίδιου φύλου. Συγκεκριμένα το 95,8% των περιστατικών (στα οποία έχει δηλωθεί η σεξουαλική προτίμηση) ανήκει σε αυτή την κατηγορία. Από όλες τις μορφές μεταδόσης, η σεξουαλική είναι αυτή που αναφέρεται πιο συχνά και αντιστοιχεί στο 82,1% των περιπτώσεων.
Υψηλού κινδύνου θεωρούνται οι άνδρες οι οποίοι έχουν μεγάλο αριθμό διαφορετικών συντρόφων την εβδομάδα. Μεταξύ των περιπτώσεων που είναι γνωστό εάν υπάρχει και λοίμωξη με τον ιό HIV, το 45% των περιστατικών είναι άτομα οροθετικά. Η λοίμωξη με τον ιό HIV αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών από τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων, ειδικά εάν το άτομο δεν λαμβάνει αντιρετροϊκή θεραπεία. Και αυτό γιατί το AIDS προκαλεί ανοσοανεπάρκεια και τα άτομα με ανοσοανεπάρκεια είναι πιο ευάλωτα σε επιπλοκές και στον κίνδυνο βαρύτερης νόσησης.
Τέλος, μέχρι και την 22η Αυγούστου ένα μικρό ποσοστό κρουσμάτων αναφέρεται μεταξύ υγειονομικών. Μόλις το 5,2% των κρουσμάτων της ευλογιάς των πιθήκων έχει καταγραφεί σε άτομα που εργάζονται σε δομές υγείας και δεν έχει διευκρινιστεί αν η μόλυνση ήταν κατά διάρκεια της εργασίας ή αν συνέβη μέσα στην κοινότητα. Με τα υπάρχοντα δεδομένα η μόλυνση μέσα από τον υγειονομικό χώρο εργασίας έχει επιβεβαιωθεί για τρία μόλις κρούσματα, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι για να μεταδοθεί ο ιός δεν απαιτείται κοινωνική επαφή αλλά πολύ στενή σωματική επαφή.
