Το άγχος της άφιξης του μηνιαίου λογαριασμού δεν είναι ελληνικό φαινόμενο. Ο φόβος του λογαριασμού, κυριαρχεί από τη Γερμανία μέχρι την Ιταλία και από τη Βρετανία έως τη Φιλανδία, όπου ένα τρελό ράλι αυξήσεων έως... 46% μόνο μέσα στον Ιανουάριο, κάνει εκφράσεις όπως «ηλεκτροσόκ» και «τιμές-φωτιά» να χάνουν τη σημασία τους.
Αναδεικνύει τα βαθιά δομικά ζητήματα της ενεργειακής αγοράς, τις στρεβλώσεις στις οποίες η Ευρώπη δεν έδινε και πολύ σημασία όταν οι τιμές ήταν χαμηλές, και αποδεικνύει ότι ο γεωπολιτικός παράγοντας είναι ένα μόνο από τα προβλήματά μας.
Σαν άλλο τρενάκι του τρόμου, οι τιμές στο ρεύμα τον Ιανουάριο εκτινάχθηκαν κατά 13% στη Βιέννη, 19% στην Πράγα, 26% στην Στοκχόλμη, 31% στην Ρώμη, 37% στο Ελσίνκι και 46% στο Βουκουρέστι, μια τρελή κούρσα, απέναντι στην οποία, τα χρήματα που μοιράζουν οι κυβερνήσεις, όπως επιδοτήσεις, εκπτώσεις και μειώσεις φόρων, στην χειρότερη περίπτωση δεν αρκούν, στην καλύτερη μετριάζουν κάπως το πρόβλημα.
Δίχως να αγνοεί κανείς την ασύλληπτη αύξηση του τελευταίου χρόνου, εντούτοις χωρίς επιδότηση, τα 18,5 σεντς που ήταν η μέση τιμή κιλοβατώρας στην Ελλάδα τον Ιανουάριο θα είχαν φτάσει τα 25 και 26 σεντς, όσο δηλαδή κοστίζει σήμερα το ρεύμα στην Φιλανδία.
Τα νούμερα είναι τρομακτικά, ακόμη και για χώρες στην καρδιά της Ευρώπης, όπως η Γερμανία, με πολλές διασυνδέσεις με γειτονικά δίκτυα, πολύ πιο πλούσιο ενεργειακό μείγμα, άλλες τεχνολογίες - από πυρηνικά μέχρι θαλάσσια αιολικά - και πιο ώριμα χρηματιστήρια ενέργειας, απόδειξη ότι η ενεργειακή κρίση είναι συστημική και όχι περιστασιακή.
Τι συμβαίνει λοιπόν σε Σουηδία, Φιλανδία, Γερμανία, Γαλλία, Ολλανδία, Βέλγιο, Ιταλία, και άλλες ευρωπαϊκές χώρες; Σύμφωνα με την έρευνα που διεξάγουν κάθε μήνα οι ρυθμιστικές αρχές ενέργειας της Αυστρίας (Energie Control) και της Ουγγαρίας (MEKH) σε 33 ευρωπαϊκές πόλεις, οι τιμές στο ρεύμα και το αέριο έχουν διπλασιαστεί και τριπλασιαστεί παντού.
Εκτός ελέγχου οι τιμές στο Βερολίνο, που κάνει πρωταθλητισμό στην ευρωπαϊκή ακρίβεια με το ρεύμα να φτάνει το Γενάρη στα 50 σεντς / kWh, μετρώντας αύξηση 38% μέσα σε ένα μήνα. Από κοντά το Λονδίνο (47,11 σεντς), η Κοπεγχάγη (46,69), οι Βρυξέλλες (45,87), το Βουκουρέστι (38,38), η Ρώμη (34,19), η Βιέννη (33,07), η Πράγα (32,46), η Μαδρίτη (32,03) και η Στοκχόλμη (30,76). Κάτω από το μέσο ευρωπαϊκό όρο (24,67 σεντς), το Παρίσι (22,34 σεντς), η Βέρνη (21,66), το Ταλίν (18,85), η Αθήνα (18,5), το Όσλο (17,41), η Σόφια (12,34) και άλλες βαλκανικές πρωτεύουσες.
Τρόμος στο φυσικό αέριο
Ασύλληπτες οι αυξήσεις στο φυσικό αέριο. Εκτός ελέγχου η κατάσταση στο Βερολίνο, που πρωταγωνιστεί σε ανατιμήσεις, έχει την 3η υψηλότερη τιμή πανευρωπαϊκά (23,13 σεντς / kWh), απόρροια της ομηρίας των γερμανών από το ρωσικό αέριο, και εξηγώντας εν μέρει τους δισταγμούς της κυβέρνησης Σολτς απέναντι στο ενδεχόμενο κυρώσεων εναντίον της Μόσχας.
Το ρωσικό αέριο κάλυψε το Δεκέμβριο το 32% των γερμανικών αναγκών, ενώ οι «αποθήκες» της χώρας είναι γεμάτες μόλις στο 45% της χωρητικότητάς τους, ποσοστό μειωμένο κατά 9 μονάδες σε σύγκριση με έναν χρόνο πριν, σύμφωνα με τα στοιχεία του ομίλου Gas Infrastructure Europe.
Ακόμη χειρότερα τα πράγματα στο Άμστερνταμ, με μακράν την ακριβότερη τιμή στην Ευρώπη (24,24 σεντς/ kWh), και αύξηση 29%, παρ' ότι η Ολλανδία αποτελεί σημείο αναφοράς όλων των συναλλαγών φυσικού αερίου στην Ευρώπη, καθώς φιλοξενεί τον κόμβο TTF, όπου και διαπραγματεύονται οι μεγαλύτεροι όγκοι στην ευρωζώνη.
Και όμως, σε μια χώρα με τόσο ώριμη χρηματιστηριακή αγορά - και όχι ρηχή, όπως η ελληνική - τα νοικοκυριά του Άμστερνταμ πληρώνουν την υψηλότερη τιμή πανευρωπαϊκά στο αέριο, ένα ακόμη δείγμα των δομικών στρεβλώσεων της ευρωπαικής ενεργειακής αγοράς, που πάνε πολύ βαθύτερα από τη τρέχουσα γεωπολιτική διάσταση της κρίσης.
Ούτε είναι τυχαίο ότι στην λίστα των πιο ακριβών πόλεων πρωταγωνιστούν όλες σχεδόν οι βορειοευρωπαϊκές πρωτεύουσες με πολύ πιο ανεπτυγμένες ενεργειακές αγορές από εκείνες του Νότου. Πάρτε για παράδειγμα τη Στοκχόλμη (23,66 σεντς), τη Κοπεγχάγη (21,65), τη Βιέννη (17,47), τις Βρυξέλλες (15,82) και τη Βέρνη (14,99).
Στους Νότιους, η Αθήνα παρά την αύξηση 25%, καταφέρνει ακόμη να έχει από τις χαμηλότερες τελικές τιμές στα νοικοκυριά (9,48 σεντς), πίσω από τη Ρώμη (14,72) και τη Μαδρίτη (13,41), αλλά και βαλκανικές πρωτεύουσες, όπως η Σόφια (11,85) ή τη γειτνιάζουσα με το βασικό εξ ανατολών της προμηθευτή, Πράγα (11 σεντς).
Διαβάστε ακόμα:
Ακρίβεια διαρκείας βλέπει η Κομισιόν - Ψηλά οι τιμές στην ενέργεια μέχρι και τα μέσα του 2023
