Παρότι η πανδημία του κορονοϊού βρίσκεται σε στάδιο αποκλιμάκωσης ένα μεγάλο μυστήριο εξακολουθεί να πλανάται πάνω από τους ασθενείς σε ό,τι αφορά το long covid σύνδρομο και οι επιστήμονες αναρωτιούνται αν το υπερμεταδοτικό στέλεχος Όμικρον και το «ξαδερφάκι» του το Όμικρον 2 μπορεί να ενοχοποιηθούν για αυξημένη συχνότητα εμφάνισης των long covid συμπτωμάτων, στα εκατομμύρια των ατόμων που ανέρρωσαν από την λοίμωξη.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα ευρήματα τουλάχιστον ένας στους τρεις ασθενείς που θα περάσει την λοίμωξη του κορονοϊού θα εμφανίσει long covid συμπτώματα τα οποία περιλαμβάνουν κόπωση, δυσκολία στην αναπνοή, επίμονο βήχα, πόνο στο στήθος και στις αρθρώσεις έλλειψη ενέργειας για άσκηση και σωματικές δραστηριότητες, πυρετό πονοκεφάλους θολή μνήμη, πνευματική σύγχυση, κατάθλιψη και άγχος.
Από τις μελέτες που έχουν διεξαχθεί έως τώρα διαφαίνεται ότι όσο βαρύτερα νοσεί ο ασθενής, αν δηλαδή εισαχθεί στη ΜΕΘ κι αν διασωληνωθεί, τόσο πιο έντονα είναι τα υπολειπόμενα συμπτώματα τα οποία ξεκινούν μερικές εβδομάδες μετά την αποδρομή της λοίμωξης και μπορούν να κρατήσουν και ένα χρόνο μετά.
Επίσης ο κίνδυνος να εμφανίσει κάποιος ασθενής που ανέρρωσε συμπτώματα long covid είναι εξατομικευμένος και πέρα από την βαρύτητα της λοίμωξης του κορονοϊού σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν τα υποκείμενα νοσήματα από τα οποία μπορεί να πάσχει. Ωστόσο μία νέα έρευνα η οποία δημοσιεύτηκε πρόσφατα στην επιστημονική επιθεώρηση Cell εντόπισε τέσσερις παράγοντες που μπορεί να αποτελούν τους προδιαθεσικούς παράγοντες κάθε ανθρώπου να εμφανίσει λίγο πολύ ή καθόλου το σύνδρομο long covid.
Η αξία της νέας έρευνας έγκειται στο ότι καταδεικνύει πόσο σημαντική είναι η έγκαιρη θεραπευτική παρέμβαση στην λοίμωξη του κορονοϊού με αντιικά χάπια ή άλλες θεραπείες χημειοπροφύλαξης ή μονοκλωνικά αντισώματα, που χορηγούνται στα πρώτα στάδια της νόσου, αμέσως μετά το θετικό τεστ, οι οποίες μπορούν να εμποδίσουν την αύξηση του ιικού φορτίου του ασθενή, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος της εμφάνισης της long covid. Ιδιαίτερα προστατευτικός αποδεικνύεται και ο εμβολιασμός με τα εμβόλια έναντι του κορονοϊού τα οποία μειώνουν έως 50 % την πιθανότητα εμφάνισης των long covid συμπτωμάτων.
Οι παράγοντες που ανακάλυψαν οι ερευνητές περιλαμβάνουν καταρχάς τα επίπεδα του RNA του κορονοϊού στο αίμα του ασθενή στα πρώιμα στάδια της λοίμωξης τα οποία αποτελούν έναν ατομικό δείκτη του ιικού φορτίου.
Επίσης βρήκαν ότι συγκεκριμένα αντισώματα τα οποία εμπλέκονται σε αυτοάνοσους μηχανισμούς (δηλαδή επιτίθονται σε υγιείς ιστούς του σώματος όπως για παράδειγμα συμβαίνει στην ρευματοειδή αρθρίτιδα ή στο συστημικό ερυθηματώδη λύκο) διαδραματίζουν κι αυτά σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση του ατομικού κινδύνου.
Ο τρίτος παράγοντάς αφορά την ενεργοποίηση του ιού Epstein-Barr (της λοιμώδους μονοπυρήνωσης) ο οποίος δεν εκριζώνονται ποτέ από τον ασθενή και έχει βρεθεί σε μελέτες να συμμετέχει και στον κίνδυνο εμφάνισης αυτοάνοσων νοσημάτων όπως είναι η πολλαπλή σκλήρυνση. Τέταρτος παράγοντας είναι το να έχει ως υποκείμενο νόσημα ο ασθενής με κορονοϊό διαβήτη τύπου 2.
Οι ερευνητές εντόπισαν αρκετά υποκείμενα νοσήματα τα οποία σχετίζονται με την αύξηση του κινδύνου εμφάνισης του long covid συνδρόμου, ωστόσο μεταξύ όλων αυτών των παθολογικών καταστάσεων ο διαβήτης τύπου 2 διαδραματίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί ότι κατά τη διάρκεια της θεραπείας των ασθενών στις μονάδες εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) όταν νοσούν βαριά, ο διαβήτης απορρυθμίζεται από τα φάρμακα τα οποία λαμβάνουν οι ασθενείς, ενώ επίσης στην πλειονότητα των ασθενών, ο διαβήτης τύπου 2 συνυπάρχει με την παχυσαρκία η οποία συνδέεται στενά με κακή εξέλιξη της covid λοίμωξης. Την έρευνα διεξάγει μία μη κερδοσκοπική οργάνωση που εδρεύει στο Σιάτλ των ΗΠΑ κι ονομάζεται Ινστιτούτο των Βιολογικών Συστημάτων.
Μία άλλη έρευνα η οποία δημοσιεύθηκε στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση Nature Communications αναφέρει ότι στο μέλλον μπορεί μία απλή εξέταση όπως ένα τεστ αίματος να ανιχνεύει τον προσωπικό μας κίνδυνο να αναπτύξουμε long covid σύνδρομο. Η εξέταση αυτή εντοπίζει το επίπεδο συγκεκριμένων αντισωμάτων στο αίμα που έχουν σχέση με τους μηχανισμούς αυτοανοσίας και η μέτρηση πρέπει να γίνει στα πρώιμα στάδια της λοίμωξης του κορονοϊού.
Τα άτομα τα οποία έχουν χαμηλότερα επίπεδα αυτών των συγκεκριμένων αντισωμάτων στο αίμα τους έχουν υψηλότερη πιθανότητα να αναπτύξουν long covid συμπτώματα, όπως φανερώνει η μελέτη την οποία διεξήγαγαν επιστήμονες από το τμήμα ανοσολογίας του πανεπιστημιακού νοσοκομείου της Ζυρίχης, στην Ελβετία.
Καθώς τα κρούσματα του κορονοϊού αυξάνονται με γεωμετρικούς ρυθμούς, ο αριθμός των ασθενών που βιώνουν long covid συμπτώματα διαρκώς μεγαλώνει και τα περισσότερα νοσοκομεία έχουνε αναπτύξει ειδικά ιατρεία long covid ώστε οι γιατροί να μπορούν να παρακολουθούν τους ασθενείς πολύ καιρό μετά την αποδρομή της λοίμωξης, με τον καθηγητή πνευμονολογίας από το νοσοκομείο «Αττικόν» Στέλιο Λουκίδη, πρόεδρο της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας να εστιάζει στην αισιόδοξη πλευρά του ζητήματος, πως στα περισσότερα περιστατικά τα συμπτώματα υποχωρούν 9 έως 12 μήνες μετά.
