Ο μακαρίτης ο Αντρέ Μπρετόν, όταν έλεγε «Ο άνθρωπος είναι η απάντηση όποια κι αν είναι η ερώτηση» δεν εννοούσε, βέβαια, αυτό που εννοεί η Νατάσα Μποφίλιου. Εννοούσε πως ο Άνθρωπος, με το άλφα κεφαλαίο, η ύπαρξή του, η ευημερία και η ευζωία του, αξίζει να είναι πάνω από όλα. Πως μπροστά του δεν μετρούν συμφέροντα, χρήματα, συγκυρίες και καταστάσεις.
Εκείνος που παράλλαξε τη φράση, και το έκανε «Η ειρήνη είναι η απάντηση όποια κι αν είναι η ερώτηση» προφανώς δεν ξέρει τον Μπρετόν. Ο άνθρωπος, και δη ποιητής και διανοητής που έζησε δύο παγκόσμιους πολέμους δεν θα επέτρεπε ποτέ να τον διαστρεβλώσουν έτσι. Η ειρήνη, για τον Μπρετόν, για τον Πικάσο, για τον Αραγκόν, για τον Αϊνστάιν και τον Μπουνιουέλ, για τόσους ακόμα καλλιτέχνες, συγγραφείς, ποιητές, επιστήμονες, είχε συγκεκριμένη περιγραφή. Οι δυνάμεις των νικητών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου όφειλαν να την εξασφαλίζουν στους λαούς. Όφειλαν να εγγυώνται πως εν θα γίνει ποτέ ξανά πόλεμος. Με αυτή την έννοια ήταν ειρηνόφιλοι όχι επειδή κρατούσαν ίσες αποστάσεις σε κάποιον πόλεμο.
Δεν υπάρχει αφηρημένη ειρήνη, ούτε αφηρημένος αφοπλισμός. Διότι όταν ο πλανήτης ζούσε τον Ψυχρό Πόλεμο, οι εξοπλισμοί έδιναν και έπαιρναν. Σε αυτούς ανήκουν και τα πυρηνικά, που τρομάζουν όλους πάντοτε. Και τότε και τώρα. Κινδυνεύουμε να αποβεί εναντίον όλων μας εκείνη η παλιά κούρσα. Αλλά μυαλό δεν βάζουμε. Και πάλι δικαιολογούμε τους Ρώσους, οι οποίοι, κατά κάποιους «αναγκάστηκαν» να αποκτήσουν όπλα με πυρηνικές κεφαλές και πυρηνικές βόμβες. Ναι, αλλά τώρα απειλούν. Και εξαναγκάζουν την ανθρωπότητα να κάνει ακροβατικές κινήσεις προκειμένου να μην πατήσει ο Πούτιν το κουμπί (οφείλω να πω, ότι από τον Κιμ το περιμέναμε και αστειευόμασταν, από τον Πούτιν προέρχονται οι απειλές και παγώνουν τόσο το αίμα, που οι αστεϊσμοί κόβονται μαχαίρι).
Στο τέλος - τέλος, ας το πούμε χοντρά. Δεν έχει κανένα δίκιο ο νυν τσάρος πασών των Ρωσιών. Και να είχε όμως, πάλι θα πεθαίναμε σε περίπτωση χρήσης. Η επιείκεια και η ανοχή είναι παντελώς ακατανόητες. Ολιστικά, που λέει και η Μποφίλιου.
Στην Ελλάδα, ύστερα από τη μεταπολίτευση ήμασταν πεπεισμένοι πως οι καλλιτέχνες μας είναι ευαίσθητοι στα κελεύσματα των καιρών, τάσσονται και παρατάσσονται στο πλευρό κάθε απελπισμένου λαού. Της Κύπρου πρώτα απ’ όλα. Εννοείται. Ο κυπριακός λαός, εκτός από αδερφός μας, στενάζει για την τουρκική κατοχή μέρους της Κύπρου. Και δεν το ξεχνάμε ποτέ. Όταν λοιπόν διαβάζω «και για την Κύπρο τι κάνατε;» γίνομαι έξαλλη. Η Κύπρος είναι πρώτη στην καρδιά μας και πάντοτε θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για εκείνη.
Τις τελευταίες δεκαετίες οι καλλιτέχνες μας πήραν μέρος υπέρ της Παλαιστίνης, υπέρ του λαού της Γιουγκοσλαβίας, του Ιράκ και της Συρίας. Δυστυχώς, θα πρέπει σήμερα να βγάλουμε τις παρωπίδες. Με όλους αυτούς τους πολέμους είχε σχέση το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ.
Δείτε, φερ’ ειπείν, το Αφγανιστάν, υπό ρωσική κατοχή κάποτε και υπό κατοχή Ταλιμπάν δις. Μια χώρα που υποφέρει. Πότε έγινε μεγάλη κινητοποίηση γι’ αυτήν στην Ελλάδα; Ποτέ! Δεν ανακατεύεται το ΝΑΤΟ και η Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν ενδιαφέρονται οι πνευματικοί και καλλιτεχνικοί ταγοί. Περίπατο η αλληλεγγύη, όπως και η αλληλεγγύη προς την Υεμένη, όπου σοβεί αιματηρότατος εμφύλιος και στην ουσία πόλεμος με τη Σαουδική Αραβία. Είναι πολύ μακρύτερα η Συρία από την Υεμένη; Δεν είναι. Αλλά στην Υεμένη δεν ανακατεύεται το ΝΑΤΟ...
Φτάνουμε τώρα στο προκείμενο. Η Ρωσία βομβαρδίζει, οι Ουκρανοί σκοτώνονται, ξεσπιτώνονται, υποφέρουν και οι καλλιτέχνες α βα βα. Μη τυχόν και πει κάποιος το όνομα του Πούτιν ή δείξει με το δάχτυλο τις ρωσικές βόμβες να τα ισοπεδώνουν όλα (κι ας γράφουν έξω από τα καταφύγια «παιδιά»).
Και επειδή κατανοούν πως το κοινό αίσθημα είναι με την Ουκρανία, αποφάσισαν να κάνουν συναυλία, αλλά με το σύνθημα που είπαμε στην αρχή περί Ειρήνης και Πολέμου. Κάποιοι μάλιστα έκαναν και αναλύσεις περί αυτού - αναλύσεις που δεν αντέχουν σε σοβαρή αντιμετώπιση. Δεν γίνεται να τα συμψηφίζουμε όλα και να λέμε είμαι με τα θύματα, διότι μόνο οι Ουκρανοί είναι θύματα τώρα. Εκτός και αν στον Β' ΠΠ κάποιοι έκλαιγαν για τα τάγματα των Ες - Ες και της Βέρμαχτ και δεν το έχουμε μάθει!
Ας το πάρουμε λοιπόν απόφαση. Ο Κόκκινος Στρατός, με τους ήρωες μαχητές και απελευθερωτές δεν υπάρχει. Ο Ρωσικός στρατός πολεμά εναντίον μιας χώρας την οποία πρέπει να στηρίξουμε. Να τη στηρίξουμε φανερά. Όποιος δυσκολεύεται να ταχθεί με έναν λαό τον οποίο υποστηρίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ, ας μην ταχθεί. Όμως ας βγει να το πει με παρρησία. Έτσι κάνουν οι πνευματικοί άνθρωποι.
