Ο παγκόσμιος Μίκης Θεοδωράκης μελοποίησε το 1971 στο Λονδίνο το τραγούδι του τίτλου, που έγραψε το 1968 ο Αλέκος Παναγούλης. Στα επόμενα χαλεπά χρόνια τραγουδήθηκε από εκατομμύρια ανθρώπων. Ήταν ο Θούριος της Δημοκρατίας εναντίον της Δικτατορίας των συνταγματαρχών. Πέρασαν 47 χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας και το τραγούδι μόνον ως ανάμνηση των νεανικών μας χρόνων ακούγεται.
Σήμερα η δημοκρατία έχει παγιωθεί, η Βουλή λειτουργεί, οι θεσμοί έχουν καθιερωθεί και η ελευθερία του λόγου και του συνέρχεσθαι αποτελούν αδιαμφισβήτητα κεκτημένα συνταγματικά κατοχυρωμένα. Μερικοί, όμως, νοσταλγούν εκείνη την περίοδο και κρατούν τα λάβαρα της αντίστασης υψωμένα, ως ένδειξη ανικανοποίητων διεκδικήσεων.
Κάθε χρόνο με το άνοιγμα των σχολείων και των πανεπιστημίων τα κόμματα της αποκαλούμενης Αριστεράς προτρέπουν τους νέους σε πράξεις επαναστατικής γυμναστικής. Για τα κόμματα το προσδοκώμενο είναι γνωστό. Η στράτευση νέων μελών στις κομματικές οργανώσεις. Για την κοινωνία, όμως, οι επιπτώσεις είναι γνωστές: καταστροφές στα κτήρια και στις υποδομές, χαμένες ώρες, μέρες και εβδομάδες από τα μαθήματα, αδυναμία λειτουργίας των οργάνων διοίκησης, οργάνωση συνεδρίων σε ξενοδοχεία και όχι εντός των ιδρυμάτων και τόσες άλλες.
Τα κόμματα της (κατά δήλωσή τους) Αριστεράς διατείνονται ότι όλα αυτά θα βελτιωθούν όταν επικρατήσει ο κομμουνισμός (ΚΚΕ) ή όταν επανέλθουν στην κυβέρνηση (ΣΥΡΙΖΑ). Μέχρι τότε το σύνθημα «Πάλης ξεκίνημα, νέοι αγώνες» μας οδηγεί στην κοινωνική αποσύνθεση και στη μετριότητα.
Η συζήτηση γύρω από το θέμα της φύλαξης της δημόσιας περιουσίας, της ελευθερίας της έκφρασης και της διαφύλαξης της σωματικής ακεραιότητας των καθηγητών, υπαλλήλων και φοιτητών στους πανεπιστημιακούς χώρους της Ελλάδας, συγκροτεί ένα μοναδικό φαινόμενο παγκοσμίως. Η καταγραφή όλων των φαινομένων, που έλαβαν χώρα από το 1984 έως το 2019 στα πανεπιστήμια χρειάζεται χιλιάδες σελίδων και πολλούς τόμους.
Θυμάμαι μία Σύνοδο Πρυτάνεων στην Κομοτηνή το 2007, η οποία διεξήχθη σε ξενοδοχείο, όπως όλες οι Σύνοδοι από το 1989 έως τις μέρες μας, περικυκλωμένο από περίπου 100 «φοιτητές», οι οποίοι απαιτούσαν να εισέλθουν στην αίθουσα και να επιβάλουν τα ψηφίσματά τους. Όταν πρύτανης μεγάλου πανεπιστημίου είπε «αισθάνομαι πολύ άβολα που η Αστυνομία παρεμβάλλεται μεταξύ πρυτάνεων και φοιτητών», του απάντησα ότι εγώ αντιθέτως χαίρομαι, που η Πολιτεία μας εξασφαλίζει το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα του συνέρχεσθαι.
Θυμάμαι, επίσης, τον Ιούνιο 2015, όταν εκ μέρους της Πανελλαδικής Πρωτοβουλίας για την Παιδεία, που μόλις είχε συγκροτηθεί, οργανώσαμε μία ημερίδα, στην οποία ομιλητές ήσαν ο Διονύσης Τσιχριτζής, πρόεδρος του Συμβουλίου του Πολυτεχνείου Κρήτης, η Άννα Διαμαντοπούλου, πρώην υπουργός παιδείας και πρόεδρος του ΔΙΚΤΥΟΥ, και ο υπογράφων, ως μέλος της πρωτοβουλίας και πρώην πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης.
Φυσικά, ούτε λόγος για διεξαγωγή της ημερίδας στους χώρους του ιδρύματος. Παρ’ όλο που η εκδήλωση οργανώθηκε στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων, παρουσία αστυνομίας, ομάδα τραμπούκων, αποτελούμενη από στελέχη κομμάτων της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, αλλά και του τότε κυβερνώντος κόμματος, ματαίωσαν με πρωτοφανή αγριότητα την εκδήλωση.
Με γνωστές τις ζημιογόνες συνέπειες αυτής της νοοτροπίας στα πανεπιστήμια, η Βουλή των Ελλήνων νομοθέτησε την ίδρυση της Ομάδας Προστασίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων (ΟΠΠΙ) με τον νόμο 4777/2021. Στα άρθρα 12 έως 16 ορίζονται οι αρμοδιότητες του πρύτανη, ως αρμοδίου για θέματα ασφάλειας και προστασίας του Α.Ε.Ι, καθώς και οι αρμοδιότητες και υποχρεώσεις των ΟΠΠΙ.
Στο πλαίσιο αυτό, μεταξύ άλλων, ο πρύτανης αποφασίζει τη λήψη κάθε αναγκαίου μέτρου για τη διασφάλιση της ομαλής και απρόσκοπτης λειτουργίας του Α.Ε.Ι. εποπτεύει τη λειτουργία της Μονάδας Ασφάλειας και Προστασίας Α.Ε.Ι. και επιδιώκει δικαστικά ή εξώδικα την αποζημίωση του Α.Ε.Ι. για τις φθορές της περιουσίας του.
Βέβαια, ο Νίκος Φίλης, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην υπουργός παιδείας, δήλωσε ότι αυτός ο νόμος δεν θα περάσει, αλλά αντιθέτως θα τον πολεμήσουν στους δρόμους. Δεν μας εκπλήσσουν αυτού του τύπου οι δηλώσεις. Είναι άμεση συνέπεια της νεοσταλινικής ιδεολογίας τους.
Έχουμε κατ’ επανάληψη αναφερθεί στη δομή του εκπαιδευτικού συστήματος, το οποίο αποδίδει στην κοινωνία μας πολίτες χωρίς κριτική σκέψη, ημιμαθείς και άνευ προσόντων για την κοινωνική, πνευματική και οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
Έχουμε επισημάνει ότι τόσο οι ετήσιες εκθέσεις του ΟΟΣΑ (OECD Indicators: Education at a Glance) όσο και τα αποτελέσματα των διαγωνισμών PISA αποδεικνύουν την ανεπάρκεια του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Μετά από τον πρόσφατο νόμο 4763/2020, που καθιέρωσε την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, το νόμο 4777/2021, που καθιέρωσε τη συγκρότηση των ΟΠΠΙ και την υλοποίηση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής στα πανεπιστήμια, αναμένουμε την το συντομότερο δυνατόν ανάληψη δράσης των ΟΠΠΙ.
Η νομοθέτηση ενός βελτιωμένου νόμου Διαμαντοπούλου (4009/2011) και η χωροταξική αναδιάταξη του Πανεπιστημιακού Χάρτη με κατάργηση και συγχώνευση ιδρυμάτων, αλλά και ανασύσταση των Τεχνολογικών Ιδρυμάτων Εφαρμογών, θα ολοκληρώσει την Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση. Η διακύβευση, όμως, θα είναι η εφαρμογή όλων αυτών των νόμων. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει το κυβερνών κόμμα (κυβέρνηση και Κοινοβουλευτική Ομάδα) να πιστέψουν σε αυτήν, να επιδιώξουν το μακροπρόθεσμο πολιτικό όφελος και όχι το πρόσκαιρο.
Δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν πιέσεις από βουλευτές της ΝΔ για κατάργηση της ΕΒΕ, για μη κατάργηση του πανεπιστημιακού (;;;;;) τμήματος, που λειτουργεί στην Άνω Ραχούλα, και για ίδρυση νέων τμημάτων, προκειμένου να εργάζονται τα μπαρ, τα καφέ και τα Rooms to let της εκλογικής τους περιφέρειας.
Ο δύσκολος, αλλά ωραίος, δρόμος έχει ως στόχο να πείσουν τους πολίτες ότι όλα αυτά γίνονται για το συμφέρον της κοινωνίας και την λειτουργία μιας ευνομούμενης, σύγχρονης και ευημερούσας κοινωνίας. Και να πιστέψουν ότι οι μεταρρυθμίσεις, που έγιναν τα δύο τελευταία χρόνια στην εκπαίδευση είναι τολμηρές, εμβληματικές και επιβεβλημένες.
Υπό αυτές τις προϋποθέσεις, η προστασία των πανεπιστημίων πρέπει να είναι μία από τις πλέον επείγουσες υποθέσεις της κυβέρνησης. Όμως, δεν εξαρτάται μόνον από αυτήν. Η επιλογή των ατόμων, που θα στελεχώσουν τις ΟΠΠΙ, έχει ολοκληρωθεί προ πολλού. Όμως, ένας σύλλογος, εκπροσωπούμενος από τον Ξενοφώντα Κοντιάδη, καθηγητή Νομικής του ΕΚΠΑ, έχει προσφύγει στο ΣτΕ κατά της συνταγματικότητας του νόμου 4777/2021.
Μέχρι να εκδικαστεί αυτή η υπόθεση, η κυβέρνηση δεν μπορεί να ολοκληρώσει την πρόσληψη και εκπαίδευση των ατόμων, που θα στελεχώσουν τα ΟΠΠΙ (η προσφυγή μου θυμίζει εκείνην του 2011, όταν πέντε πρυτάνεις, εκπροσωπούμενοι από τον Κ. Χρυσόγονο, καθηγητή Νομικής του ΑΠΘ και μετέπειτα ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, προσέφυγαν κατά της συνταγματικότητας του νόμου 4009/2011. Τον Ιανουάριο 2015 η Ολομέλεια του ΣΤΕ αποφάσισε ότι ο νόμος ήταν συνταγματικός).
*Ο Ιωακείμ Γρυσπολάκης είναι πρώην πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης και μαθηματικός
