Βρισκόμαστε λίγο πριν την κρίσιμη μέρα του ιταλικού δημοψηφίσματος, από την έκβαση του οποίου θα κριθεί το μέλλον της γειτονικής χώρας. Οι αλλαγές θα είναι μεγάλες όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα, καθώς αν επικρατήσει το “όχι”, η ήττα της πολιτικής του Matteo Renzi θα προκαλέσει τριγμούς στην καρδιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από την άλλη, στο ενδεχόμενο νίκης του “ναι”, η Ιταλία θα μετράει τις πληγές της την επόμενη μέρα – είτε στο εσωτερικό του κόμματος του Renzi είτε στο πολιτικό οικοδόμημα εν γένει – και θα προσπαθήσει να ισορροπήσει τις προεκλογικές υποσχέσεις του πρωθυπουργού με τις συστάσεις της ΕΕ, σε μια περίοδο που οι ιταλικές τράπεζες τραβούν τα βλέμματα των αγορών.
Υπάρχουν σίγουρα τρεις παράγοντες οι οποίοι θα μπορούσαν να κρίνουν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος και ο λόγος είναι πως δεν μπορούν να προβλεφθούν με ακρίβεια. Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, το “όχι” έχει οριακό προβάδισμα έναντι του “ναι”'' αλλά τίποτα δεν είναι σίγουρο, ειδικά στην μεταBrexit εποχή.
Ο πρώτος παράγοντας είναι η ψήφος των κατοίκων του εξωτερικού. Τέσσερα εκατομμύρια περίπου ψηφοφόροι (4.023.902 για την ακρίβεια) έχουν γραφτεί στους εκλογικούς καταλόγους του εξωτερικού και θα μπορούσαν να κάνουν τη διαφορά. “Αν το “ναι” καταφέρει να κερδίσει την ψήφο των δύο τρίτων των Ιταλών του εξωτερικού, τότε μπορούμε να τα καταφέρουμε”, δήλωσε ο Renzi σε συνέντευξή του στη βελγική εφημερίδα Le Soir. Ο πρωθυπουργός δείχνει πεισμένος ότι αυτές οι ψήφοι θα μπορούσαν να κρίνουν το δημοψήφισμα. Αν η πλειοψηφία της κάλπης του εξωτερικού ψήφιζε “ναι” και αν η συμμετοχή στην επικράτεια παρέμενε στα επίπεδα των Ευρωεκλογών του 2014, οι ψήφοι του εξωτερικού θα μπορούσαν να προσθέσουν ένα 3%.
Photo by Reuters/Remo Casilli
Ο δεύτερος παράγοντας είναι οι ψηφοφόροι του Κινήματος των 5 Αστέρων και σε μικρότερο βαθμό οι ψηφοφόροι του Forza Italia, του κόμματος του Silvio Berlusconi. Το ποσοστό των αναποφάσιστων πλησιάζει το 25% και μπορεί να είναι καθοριστικό αλλά αυτό που κάνει τη διαφορά είναι η δυσκολία πρόβλεψης της στάσης των ψηφοφόρων του Beppe Grillo. “Ο Beppe Grillo ζήτησε από τους ψηφοφόρους του να μην ψηφίσουν με το μυαλό τους αλλά με το ένστικτό τους. Ξέρει όμως πολύ καλά πως αν ψηφίσουν με το μυαλό, θα ψηφίσουν “ναι” γιατί το να ψηφίσουν ενάντια στην απλοποίηση του συστήματος είναι κάτι δύσκολο για όλους – ειδικά για τους ψηφοφόρους του Κινήματος των 5 Αστέρων. Εγώ σας ζητάω να ψηφίσετε με το μυαλό σας. Και με την καρδιά σας”, δήλωσε ο ιταλός πρωθυπουργός σε μια προσπάθεια να μετατοπίσει το εκλογικό κοινό του Grillo προς αυτόν.
Επίσης, οι ψηφοφόροι του Forza Italia είναι διχασμένοι, με τους μισούς να στηρίζουν Berlusconi και “όχι” και τους άλλους μισούς να πηγαίνουν κόντρα στη γραμμή του κόμματος στηρίζοντας τη μεταρρύθμιση.
Photo by Reuters/Carlos Barria
Ο τρίτος παράγοντας που επίσης έχει την ικανότητα να επηρεάσει την έκβαση είναι η αποχή ορισμένων περιοχών της νότιας Ιταλίας, όπου παραδοσιακά οι ψηφοφόροι έχουν τα μικρότερα ποσοστά συμμετοχής. Σ'' αυτό προστίθεται το γεγονός ότι για μια ακόμα φορά η Ιταλία είναι χωρισμένη στα δύο, με τον ιταλικό Νότο να ψηφίζει “όχι” και τον ιταλικό Βορρά “ναι”. Σύμφωνα με έρευνα της Lorien – Italia Oggi, το 9% των ψηφοφόρων που είναι αναποφάσιστοι αλλά εν τέλει θα πάνε μάλλον να ψηφίσουν, κλίνουν προς το “ναι”.
Σε γενικές γραμμές, δεν προβλέπεται ευοίωνο το μέλλον του Matteo Renzi, καθώς τόσο στη Berenberg όσο και στην Deutsche Bank προβλέπουν επικράτηση του "όχι" και μάλιστα στην τράπεζα κάνουν λόγο και για παραίτηση Renzi αμέσως μετά το αποτέλεσμα, γεγονός που αφήνει κάποιους άλλους να τα βγάλουν πέρα.
