Επιτέλους, ποιος κυβερνά αυτές τις ορχήστρες; Οι διοικήσεις τους ή οι συνδικαλιστές; Σε όλο τον κόσμο ισχύει το πρώτο, στην Ελλάδα το δεύτερο. Αποφασίζουν η διεύθυνση και η διοίκηση να στείλουν μήνυμα υπέρ της Ουκρανίας από σκηνής, όπως συμβαίνει σε ολόκληρη την υφήλιο, και αμέσως μετά οι συνδικαλιστές το ακυρώνουν δι’ ακτιβισμού. Έτσι, κρατικά ή δημοτικά καλλιτεχνικά σχήματα που πληρώνουμε με τους φόρους μας, εμφανίζονται, έρμαια των συνδικαλιστών, να στέλνουν στον κόσμο άλλο μήνυμα από αυτό που ακόμα και όλα τα κράτη (πλην 5 μόλις!) στέλνουν από τον ΟΗΕ.
Πρωτοφανές, πιθανόν και παγκοσμίως. Μετά τη Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων, που αποφάσισε να μην παίξει τον ουκρανικό εθνικό ύμνο και το έκανε, στην Εθνική Λυρική Σκηνή «παίχτηκε» άλλος, μεγάλος εξευτελισμός. Σε παράσταση με τον «Οθέλλο» (σκηνοθεσία Ρόμπερτ Ουίλσον) ένας χορευτής, τυλιγμένος με τη σημαία της Ουκρανίας, διάβασε μια μικρή δήλωση και ζήτησε να τηρηθεί ενός λεπτού σιγή για τα αθώα θύματα. Καταχειροκροτήθηκε, και σηκώθηκαν όλοι από τις θέσεις τους με συγκίνηση.
Ναι, αλλά δεν είχε υπολογίσει η διεύθυνση της Λυρικής τους συνδικαλιστές! Οι οποίοι δεν ντράπηκαν να κάνουν ακτιβισμό και να ανεβάσουν 15 άτομα στη σκηνή, πριν ξεκινήσει η δεύτερη πράξη, καταδικάζοντας το συμβάν και ζητώντας, γενικώς, «παγκόσμια ειρήνη». Ακούστηκαν πάρα πολλά γιούχα και «ντροπή» αλλά υπήρξαν και κάποιοι από το κοινό που το επιδοκίμασαν (αν είναι δυνατόν!)
Συγκεκριμένα: Ο χορευτής του μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Γιάννης Μητράκης, βγήκε στη σκηνή τυλιγμένος με την ουκρανική σημαία και είπε:
«Ο πατέρας μου είναι Έλληνας και η μητέρα μου Ουκρανή. Εδώ και δέκα μέρες η χώρα της μητέρας και των παππούδων μου βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση, μετά την εισβολή των ρωσικών στρατευμάτων.
Εκ μέρους όλων των εργαζομένων της Εθνικής Λυρικής Σκηνής θα ήθελα να σας πω ότι η αποψινή παράσταση αφιερώνεται στην Ουκρανία και τους κατοίκους της, οι οποίοι ζουν δραματικές στιγμές. Ας γίνει η τέχνη και ο πολιτισμός η φωνή όλων μας για την άμεση λήξη αυτού του πολέμου.»
Λίγο πριν αρχίσει το δεύτερο μέρος, το κοινό έκπληκτο είδε περί τα 15 άτομα -συνδικαλιστές της Λυρικής, κυρίως χορωδούς- να ανεβαίνουν στη σκηνή και να καταγγέλλουν την απόφαση της ΕΛΣ να αφιερώσει την παράσταση στην Ουκρανία. Επίσης, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της Λυρικής κάποιοι έγραφαν μηνύματα εναντίον της απόφασης.
Υστέρα από την αρχική έκπληξη, γρήγορα το κοινό οργισμένο άρχισε να φωνάζει «ου», «ντροπή σας», «αίσχος». Τα γιουχαΐσματα ήταν τόσο δυνατά που από κάποια στιγμή δεν ακουγόντουσαν οι συνδικαλιστές. Υπήρξαν όμως και κάποια χειροκροτήματα και μπράβο που ακούστηκαν… Οι συνδικαλιστές δεν αποχωρούσαν, η ατμόσφαιρα φορτιζόταν διαρκώς. Ώσπου ο σπουδαίος Λετονός τενόρος Αλεξάντρς Αντονένκο που ερμηνεύει τον Οθέλλο, βγήκε στη σκηνή και τους ανάγκασε να αποχωρήσουν, ενώ πριν ξεκινήσει ξανά η παράσταση, φώναξε I am Ukrainian. (Eίμαι Ουκρανός.)
Ενώ, λοιπόν, υπάρχει οικουμενική καταδίκη της Ρωσίας από το σύνολο των χωρών στον ΟΗΕ (είπαμε, με εξαίρεση τη Βόρειο Κορέα, την ίδια τη Ρωσία και ακόμα τρία κράτη) για την επέμβαση στην Ουκρανία, εμείς εδώ καλούμαστε να τηρήσουμε αποστάσεις! Να μετατραπούμε σε διαγωνιζόμενες των καλλιστείων που απαντούν στερεότυπα, σε στερεότυπη ερώτηση «ειρήνη σε όλο τον πλανήτη, όχι στον πόλεμο». Γιατί; Επειδή οι συνδικαλιστές αγαπούν τον Πούτιν και δεν συμφωνούν με την καταδίκη του.
Σε ολόκληρο τον κόσμο, διεθνείς ορχήστρες, σκηνές όπερας, ροκ σταρ, μύθοι της μουσικής όπως η Πάτι Σμιθ και ο Ιγκι Ποπ αφιερώνουν τις συναυλίες τους στην Ουκρανία και μάλιστα τραγουδούν και τον ύμνο της χώρας. Στην Ελλάδα αυτό δεν επιτρέπεται!
Για να μην αφήσουμε καμιά αμφιβολία, παραθέτουμε το σκεπτικό του σωματείου: Στην παράσταση «Otello» το Σάββατο 5 Μαρτίου, η καλλιτεχνική διεύθυνση του θεάτρου προέβη σε μια κίνηση που δημιούργησε αντιδράσεις στην πλειοψηφία των εργαζομένων. Αποφάσισε να διαβάσει μια ανακοίνωση στο κοινό, σχετική με τον πόλεμο στην Ουκρανία, μέσω ενός συναδέλφου, λέγοντας ότι εκφράζει και τους εργαζομένους της ΕΛΣ, χωρίς όμως να έχουμε ερωτηθεί αν συμφωνούμε με το περιεχόμενό της αλλά ούτε και με τον τρόπο που θα την παρουσίαζε στο κοινό (έχοντας το συνάδελφο να κρατάει την Ουκρανική σημαία).
Μετά απ’ αυτή την κίνηση θεωρήσαμε υποχρέωσή μας μετά το τέλος του διαλλείμματος να ενημερώσουμε το κοινό με την ακόλουθη ανακοίνωση:
«Εκφράζουμε την αντίθεσή μας στην κίνηση που έκανε η διοίκηση, χωρίς να ερωτηθούμε για ένα τόσο σοβαρό θέμα, να βγάλει μια ανακοίνωση που δείχνει μια μονομέρεια με το θέμα του πολέμου που γίνεται στην Ουκρανία. Εμείς δεν τασσόμαστε με καμία πλευρά του πολέμου. Η τέχνη πρέπει να ενώνει τους ανθρώπους. Είμαστε υπέρ της ειρήνης. Να σταματήσει τώρα ο πόλεμος. Είμαστε αλληλέγγυοι με τον Ουκρανικό λαό και τους λαούς της περιοχής. Δεν αποδεχόμαστε την κυβερνητική προπαγάνδα για να νομιμοποιηθεί στη συνείδηση του κόσμου η εμπλοκή της χώρας μας στον πόλεμο. Λέμε τώρα να σταματήσει ο πόλεμος. »
Κι εμείς λέμε να σταματήσει ο κλεφτοπόλεμος και να σταματήσουν οι συνδικαλιστές να κάνουν απαράδεκτους ακτιβισμούς, εξευτελίζοντας όχι μονάχα τους οργανισμούς με τους οποίους συνεργάζονται, αλλά και την Ελλάδα. Επαναλαμβάνουμε, δε, το ερώτημα που θέσαμε και προχθές: αν βρισκόμασταν στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο θα ζητούσαν συνδικαλιστές, μικροπολιτικοί και μικροκομματικοί, ίσες αποστάσεις ή θα καταδίκαζαν τον Χίτλερ και τους Ναζί; Ποιο σοβαρότερο τρόπο μέτρησης έχουμε από εκείνο τον πόλεμο;
Και κάτι ακόμα. Δεν είναι τυχαίο που δεν έχει υπάρξει παρόμοια «παρέμβαση» σε ιδιωτικό σχήμα. Δεν θα υπάρξει. Ο ακτιβισμός ανθίζει μόνο σε κρατικοδίαιτους οργανισμούς. Ως πότε;