του Γιώργου Παυλόπουλου
Με «τις πιο σκληρές κυρώσεις στην ιστορία» απείλησε το Ιράν ο υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, στην περίπτωση που το καθεστώς του δεν δεχθεί τους αμερικανικούς όρους. Όμως, μόνο και μόνο η ανάγνωση των συγκεκριμένων όρων μπορεί να πείσει τον καθένα ότι είναι πρακτικά αδύνατο να γίνουν δεκτοί από την Τεχεράνη, καθώς κάτι τέτοιο θα ισοδυναμούσε με μια ταπεινωτική και άνευ όρων συνθηκολόγησή της.
Πράγματι, η λίστα των απαιτήσεων που παρουσίασε ο Μάικ Πομπέο προκαλεί δέος: Διακοπή της στήριξης προς τους αντάρτες Χούτι στην Υεμένη (όπου διεξάγεται ανηλεής πόλεμος με τους Σαουδάραβες), καθώς και τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν (με τους οποίους το Ιράν έχει ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας). Απόσυρση των δυνάμεών της από τη Συρία, όπως και της φιλοϊρανικής Χεζμπολάχ. Πράσινο φως για ακόμη πιο ενδελεχείς ελέγχους στις πυρηνικές της εγκαταστάσεις, καθώς και στο χρηματοπιστωτικό της σύστημα, μέσω του οποίου η Ουάσινγκτον θεωρεί ότι χρηματοδοτούνται συστηματικά τρομοκρατικές οργανώσεις.
«Το Ιράν δεν πρέπει να έχει ποτέ στα χέρια του μια λευκή επιταγή η οποία θα του επιτρέψει να κυριαρχήσει στη Μέση Ανατολή», δήλωσε ο Πομπέο, ο οποίος δεν βάζει το... μαχαίρι στον λαιμό μόνο της Τεχεράνης, αλλά και των Ευρωπαίων (κυρίως), των Ρώσων και των Κινέζων, που έχουν δηλώσει κατηγορηματικά ότι θα συνεχίσουν να τηρούν τους όρους της συμφωνίας του 2015.
Σε δύσκολη θέση η ΕΕ
Αξίζει να σημειωθεί ότι αύριο Τρίτη, πραγματοποιείται στη Βιέννη συνάντηση του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών του Ιράν με αξιωματούχους της Ε.Ε., των τριών ευρωπαϊκών χωρών που έχουν υπογράψει τη συμφωνία (Γερμανίας, Γαλλίας και Βρετανίας), καθώς και της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), προκειμένου να συζητηθούν τα επόμενα κοινά βήματα μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ. Μάλιστα, χθες υπήρξε και μία φήμη -η οποία διαψεύστηκε επισήμως- ότι οι Ευρωπαίοι προετοιμάζουν πυρετωδώς μια πρόταση που θα προβλέπει την υπογραφή νέας συμφωνίας με την Τεχεράνη, η οποία ναι μεν θα διατηρεί τα προβλεπόμενα της ήδη υπάρχουσας (άρση εμπάργκο κ.λπ.), όμως θα συνοδεύεται από πολύ πιο σκληρούς όρους και εποπτεία, ώστε να ικανοποιηθούν οι ΗΠΑ.
Πάντως, το μεγάλο δίλημμα της Ευρώπης είναι εάν και κατά πόσο θα αποφασίσει να συγκρουστεί κατά μέτωπο με τους Αμερικανούς με αφορμή το Ιράν. Διότι μπορεί η Κομισιόν να έχει ενεργοποιήσει το λεγόμενο «Καθεστώς Αναστολής», που επιτρέπει στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις όχι απλώς να μην συμμορφωθούν με τις κυρώσεις των ΗΠΑ αλλά να διεκδικήσουν και αποζημίωση στην περίπτωση που υποστούν οικονομική ζημιά, ωστόσο ουδόλως είναι βέβαιο ότι αυτό θα πιάσει. Εκτός των άλλων επειδή λίγοι όμιλοι θα διακινδυνεύσουν να θυσιάσουν την παρουσία τους στην πιο πλούσια αγορά του κόσμου, την αμερικανική, για να αποκτήσουν πρόσβαση σε μια δυναμικά αναπτυσσόμενη, αλλά πολύ πιο φτωχή αγορά, του Ιράν.
Ήδη, εξάλλου, οι σχετικές δηλώσεις που έχουν κάνει η γαλλική Total, η δανέζικη Maersk και αρκετές τράπεζες δείχνουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίοι -και, ταυτόχρονα, το μεγάλο όπλο του Τραμπ.
Διαβάστε ακόμα:
- Φ. Μογκερίνι προς Μ. Πομπέο: «Δεν υπάρχει εναλλακτική λύση» στη συμφωνία για το Ιράν
