Τον Στέφανο Τσιτσιπά δεν τον γνωρίζω προσωπικά. Είναι, βέβαια, «φοβερός» τενίστας. Έχουμε, όμως, ένα κοινό στοιχείο. Εγώ, ως καθηγητής Χρηματοοικονομικών, δεν έχω γνώσεις επιδημιολογίας προκειμένου να πείσω (όσους μπορώ) ότι το εμβόλιο σώζει ζωές. Το ίδιο, βέβαια, ισχύει και για τον Στέφανο (ας μου επιτραπεί η χρήση του ενικού).
Ως γνώστης εμπειρικών μοντέλων και στατιστικής, όμως, πιστεύω ότι μπορώ να κρίνω, ως ένα βαθμό, εάν τα εμβόλια σώζουν ζωές. Και πράγματι, πρόσφατη επιστημονική εργασία του ΔΝΤ οδηγεί στο συμπέρασμα ότι εάν η δυσπιστία ως προς το εμβόλιο στην Μεγάλη Βρετανία μεγάλωνε σε επίπεδα ανάλογα της δυσπιστίας στη Γαλλία, τότε οι θάνατοι, από τον ιο, στην Μεγάλη Βρετανία, θα αυξάνονται κατά περίπου 11% (μεταξύ Φεβρουαρίου και Ιουλίου 2021). Η έρευνα είναι ποιοτική και με πείθει, από κάθε στατιστική άποψη, για τα ευρήματα της.
Επειδή, επιπλέον, είμαι 51 ετών, αν και όχι «υποχόνδριος», αντιλαμβάνομαι ότι η διδασκαλία (μου) στο αμφιθέατρο, μπροστά σε 300 ή και περισσότερους φοιτητές (ορισμένοι εκ των οποίων έχουν την ηλικία του Στέφανου), ενέχει «υγειονομικό ρίσκο». Κάτι που εξηγεί το λόγο για τον όποιο, όταν εκλήθην από τις Βρετανικές υγειονομικές αρχές, εμβολιάστηκα πλήρως κατά του κορονοϊού με το εμβόλιο Oxford/AstraZeneca. Και, τούτο, παρά το γεγονός ότι και οι δύο δόσεις του εμβολίου μου προκάλεσαν κάποιες, όχι και τόσο ευχάριστες, παρενέργειες (ήτοι 37,5 πυρετό για 2-3 ημέρες μετά τον κάθε εμβολιασμό και σωματική «ατονία» για τουλάχιστον μια εβδομάδα μετά την κάθε δόση).
Ο Στέφανος, το επάγγελμα του οποίου εξασφαλίζει, στον ίδιο, μεγάλη απόσταση από τους αντιπάλους του (συν το «εμπόδιο» προερχόμενο από το δίχτυ φιλέ του tennis), σίγουρα, παράλληλα με την ηλικία του, καθίσταται, σε σχέση με εμένα, λιγότερο ευάλωτος στον ιό. Κάτι, όμως, που αναιρείται, ως ένα βαθμό, από το γεγονός ότι παραμένει ανεμβολίαστος. Εάν λοιπόν μολυνθεί από τον ιό, έστω και ασυμπτωματικά, μπορεί να μεταφέρει το «πρόβλημα» στους οικείους και φίλους του.
Παρά ταύτα, ο Στέφανος, ο οποίος φαίνεται δύσπιστος (και όχι αρνητής ως προς το εμβόλιο), σίγουρα έχει ένα δίκαιο: οι επιστήμονες πρέπει να κάνουν περισσότερα προκειμένου να πείσουν όσους (περισσότερο) μπορούν να εμβολιαστούν. Αναφέρω, χαρακτηριστικά, νέα ανάλυση στους Financial Times από την οποία προκύπτει ότι η αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού έναντι συμπτωματικών μολύνσεων κυμαίνεται μεταξύ 22% (περίπου) και 95% (περίπου) ανάλογα με το που γίνεται (σε ποια χώρα) η έρευνα, το χρονικό διάστημα διεξαγωγής αλλά και το πιο εμβόλιο χρησιμοποιείται. Τα παραπάνω νούμερα θα προβλημάτιζαν τόσο τον Στέφανο όσο και εμένα!
Συνεπώς, η επιδημιολογική επιστημονική κοινότητα πρέπει να βελτιώσει τα εμπειρικά της μοντέλα έτσι ώστε να «μειώσει», με στατιστικά αποδεκτό τρόπο, το εύρος των εκτιμήσεων αποτελεσματικότητας των εμβολίων. Για παράδειγμα, ένα στατιστικά αποδεκτό εύρος εκτιμήσεων μεταξύ 60% και 70% λογικά θα έπειθε τόσο τον Στέφανο αλλά και θα καθησύχαζε εμένα (ο οποίος, όπως προανέφερα, έχω ήδη εμβολιστεί). Το να πείσεις τον Στέφανο, ο οποίος είναι «είδωλο» για μικρούς και μεγάλους, σίγουρα έχει μεγαλύτερη αξία από το να καθησυχαστώ και εγώ. Ελπίζω ο Στέφανος να διαβάσει το παρόν προκειμένου να συζητήσει το όλο θέμα μαζί μου αλλά και να τον πείσω για ένα αυτόγραφο!
Ο Κώστας Μήλας είναι καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο University of Liverpool
